Казан руханилар семинариясе

Казан руханилар семинариясе
Нигезләнү датасы	1723
Дәүләт	Россия
Административ-территориаль берәмлек	Татарстан, Казан һәм Казанның Авиатөзелеш районы
Урам	Челюскин урамы
Урын	Соцшәһәр
Адрес	420036, Россия, Татарстан Республикасы, Казан, Челюскин урамы, 31 а
Рәсми веб-сайт	kazpds.ru
Казан руханилар семинариясе Викиҗыентыкта

Казан руханилар семинариясе, Казан православие руханилары семинариясе (рус. Каза́нская духо́вная семина́рия, Казанская православная духовная семинария) — Рус православие чиркәвенең Казан епархиясе югары дини уку йорты.

1723 елда нигезләнгән, 1921 елда ябылган. 1998 елның 17 июлендә яңадан торгызылган[1].

Тарих

Инкыйлабка кадәрге чор

1723 елда Казанда әрхәрәй мәктәбе ачыла.

Күпчелек башка дин кешеләре яшәгән Казан епархиясенең урнашу үзенчәлеге митрополит Тихонны дини мәктәпкә күптән түгел генә православие диненә күчкән башка диндәге гаиләләрнең балаларын җәлеп итүгә этәргән. Алар, уку йортын тәмамлаганнан соң, үзләренең әле православие динен кабул итмәгән милләттәшләре арасында агарту эшенә хезмәт итәргә тиеш була.

1733 елда славян-латин мәктәбе, Казан архиепискобы Иларион (Рогалевский) эшчәнлеге нәтиҗәсендә, бирегә беренче укытучыларны да җибәргән Киев руханилар академиясе үрнәге буенча семинария итеп үзгәртелә. Семинариядә риторика, фәлсәфә һәм дин белеме, ә XVIII гасыр ахырында — тарих, география, математика һәм яңа телләр укытыла.

1797 елда семинария ул чор рухында югары дини курслы академия итеп үзгәртелә; җирле ихтыяҗ булу сәбәпле монда татар теле дә укытыла.

Александр I патшалык иткәндә Казан архиепискобы Амвросий (Подобедов) катнашында семинариягә халык училищелары өчен хупланган яңа укыту методикасы кертелә.

Мәгарифне үзгәртеп кору нәтиҗәсендә, 1818 елның 21 сентябрендә Казан руханилар академиясе ябылган, Казанда бары тик Санкт-Петербург руханилар академиясе алдында җаваплы булган семинарияне генә калдыру күздә тотыла.

Академияне яңадан ачу 1842 елда башта Спас монастыренда, аннары шәһәр читендәге махсус бинада башкарыла.

Революциядән соң ябыла.

Бина

Төп мәкалә: Казан руханилар семинариясе бинасы (Казан)

1734—1742 елларда төзелгән ике катлы бина. 1862—1865 елларда архитектор Павел Солнцев проекты буенча үзгәртеп төзелгән.

Семинарияне торгызу (1990-еллар)

1997 елның 17 июлендә Изге Синод карары буенча 2 ел уку срогы белән яңа бинада Казан руханилар училищесы ачыла[2].

1998 елның 17 июлендә Казан руханилар училищесы Изге Синод карары белән семинария итеп үзгәртелә.

Семинарияне уңышлы тәмамлаучылар Казан руханилар академиясенә кабул ителә.

Кафедралар

• Дин гыйлеме (илаһият) һәм фәлсәфә кафедрасы
• Библеистика кафедрасы
• Гомуми һәм чиркәү тарихлары кафедрасы
• Чиркәү-гамәли фәннәр кафедрасы
• Филология кафедрасы
• Исламны өйрәнү кафедрасы
• Чиркәү җырчылары һәм музыкасы кафедрасы

Шәхесләр

Ректорлар

• Василий Свенцицкий (вазифасыз) (1723—1732)
• Герман (Барутович) («семинария конторасы» идарәчесе вазифасында) (1732—1736)
• Сильвестр (Гловацкий) (префект дәрәҗәсендә) (1736—1838)
• Димитрий (Сеченов) (1738—1740)
• Сильвестр (Гловацкий) (1740—1744)
• Вениамин (Пуцек-Григорович) (1744—1748)
• Феофил (Игнатович) (1748—1765, 1751 елга кадәр — префект дәрәҗәсендә)
• Иероним (Фармаковский) (1765—1767)
• Константин (Борковский) (1767—1772)
• Платон (Любарский) (1772—1787)
• Гедеон (Замыцкий) (1787—1792)
• Амвросий (Яковлев-Орлин) (1792—1794)
• Сильвестр (Лебединский) (1794—1799, 1797 елдан — академия ректоры)
• Антоний (Соколов) (1800—1805 (1808?))
• Епифаний (Канивецкий) (1808—1816)
• Афанасий (Протопопов) (1816—1817)
• Феофан (Александров) (1817—1832)
• Стефан (Зилятров) (1833—1842)
• Платон (Фивейский) (1842—1843)
• Климент (Можаров) (1843—1850)
• Варсонофий (Охотин) (1864—1876)
• Никанор (Каменский) (1879—1891)
• Филарет (Никольский) (1892—1895)
• Алексий (Молчанов) (1899—1900)
• Александр Зеленецкий (1900—1905)
• Михаил (Богданов) (1905—1907)
• Василий Беликов (1907—1918)

…

• Анастасий (Меткин), митр. (1998—2014)
• Евфимий (Моисеев), игум. (2014—2015)
• Феофан (Ашурков), митр. (2015—2020)
• Кирилл (Наконечный), митр. (2020-24.09.2021)
• Владимир Самойленко, протоиерей (24.09.2021-30.05.2024)
• Никита Кузнецов, иерей (30.05.2024-әлегә)

Укытучылар

Шулай ук карагыз: Төркем:Казан руханилар семинариясе укытучылары.

яңарт | SPARQL |сурәтләр тап

туу датасы	Исем	әлма-матер	һөнәр төре	Викиҗыентыктагы төркем	үлем датасы
1767	Антоний	Казан руханилар семинариясе	рухани	Anthony (Sokolov, Alexey Fedorovich)	1827-03-29
1826-09-24	Александр Герасимович Хрусталев	Казан руханилар семинариясе Казан руханилар академиясе	рухани		1875-10-16
1841-10-14	Яков Богородски	Нижгар руханилар семнариясе Казан руханилар академиясе	галим		1920-07-31
1845-08-23 1842	Александр Гусев	Тверь руханилар семнариясе Питырбур руханилар академиясе	галим Orthodox theologian		1904-07-08 1904
1870-07-18 1870	Константин Харлампович	Питырбур руханилар академиясе	тарихчы church historian университет профессоры museologist Orthodox theologian	Konstantin Kharlampovich	1932-03-21 1932
1878-05-19 1878-05-07	Николай Никольский	Казан руханилар академиясе	язучы этнолог журналист ethnographer тарихчы lexicographer		1961-11-02
1949-04-11	Anatoliy Eldashev	Казан (Идел буе) федераль университеты	тарихчы өлкәне өйрәнүче necropolis scholar	Anatoliy Eldashev
1972-08-30	Евфимий	Мәскәү дәүләт университетының филология факультеты Moscow Theological Seminary Мәскәү руханилар академиясе		Euthymios (Moiseev)

Тәмамлаучылар

Шулай ук карагыз: Төркем:Казан руханилар семинариясен тәмамлаучылар.

яңарт | SPARQL |сурәтләр тап

туу датасы	Исем	һөнәр төре	эш урыны	Викиҗыентыктагы төркем	үлем датасы
1732 1735	Иероним (Фармаковский)	рухани			1783-08-03 1783-08-14
1767	Антоний	рухани	Казан руханилар семинариясе	Anthony (Sokolov, Alexey Fedorovich)	1827-03-29
1770	Липовцов, Степан Васильевич	филолог тәрҗемәче	Азия департаменты		1841
1774	Мефодий	рухани			1827-05-12
1800-01-02	Иван Грацинский		Беренче Казан ирләр гимназиясе Икенче Казан ирләр гимназиясе Сембер классик гимназиясе Казан Император университеты	Ivan Florovich Gratsinsky	1887-05-06
1804-11-24	Виктор Вишневский	фәлсәфәче			1885-12-30
1810-03-21	Васили Сбоев	галим	Казан Император университеты		1855-06-08
1817	Степан Иванович Адоратский	рухани			1882
1820	Мартиниан	диякын presbyter hierodeacon баш әскаф		Martynian (Muratowski)	1898-07-17
1826-09-24	Александр Герасимович Хрусталев	рухани	Казан руханилар семинариясе Ару хәбәр җәмигы		1875-10-16
1843-10-24	Иван Ишерский	педагог			1918-09-25
1844	Кедров, Иван Михайлович	рухани мәктәп укытучысы мәгърифәтче
1845-06-30	Гурий	рухани		Gurias (Burtasovsky)	1907-01-05
1846-03-01	Василий Катаринский	галим			1902-05-20
1849-09-15	Николай	рухани	Russian Orthodox Beijing Mission	Nicholas (Adoratsky)	1896-10-29 1896
1854-11-07	Михаил Кандаратский	хирург	Казан Император университеты		1912-10-20
1856-04-18	Вениамин			Benjamin (Muratovsky)	1930-05-06
1864-11-24	Иннокентий	рухани			1918-01-09
1865-12-11 1870 1865	Иван Соколов	classical philologist Byzantinist шәркыятьче canon law jurist	Питырбур руханилар академиясе		1939-05-03
1867-11-18	Михаил	рухани		Michael (Bogdanov)	1925-07-09
1868	Аркадий Добронравов				1933-04-20
1869-04-20	Петр	рухани			1938-01-19
1878-04-07 1878-03-26	Николай	рухани			1938-08-29
1880-03-02	Соколов, Иоанн Иассонович	сәясәтче
1880-10-03 1880 1880-10-02	Гурий	рухани	Казан руханилар академиясе	Gurias (Stepanov)	1937-11-01 1938
1880-11-21	Василий				1945-10-23
1882-06-16	Иоанн	рухани	Пирем руханилар семинариясе		1968-02-27
1883-01-01 1883	Валериан Васильев	телбелгеч этнолог өлкәне өйрәнүче	Мари тел, әдәбият һәм тарих институты		1961-05-02 1961
1883-04-12	Тихон	укытучы		Tikhon (Troitsky)	1963-03-30
1885-01-06	Evgeny Vensky	шагыйрь драматург feuilleton satirist			1943-11-04
1885-02-17 1885	Амфилохий	рухани		Amphilochius (Skvortsov)	1937-10-01 1946
1889-10-09 1889-09-27	Ефрем	рухани			1941-11-14
1893-01-27	Ириней			Irenaeus (Shulmin)	1938-02-08
1895-07-08 1895-07-20	Матвей Спиридонов	хөкемче	Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясе		1942-05-01
1897-02-13	Виктор Покровский	мисиянир			1990-02-12
1898-12-31	Ivan Akhakh	шагыйрь публицист			1920-03-15
	Тихон Углянский	рухани укытучы	Тамбу руханилар семинариясе		1871-02-07

Гомосексуаль җәнҗал

2013 елның декабрендә семинариядә студентларның семинария җитәкчелеген җенси бозыклыкта гаепләү белән бәйле шикаятьләре буенча Рус православие чиркәвенең уку комитетыннан протоиерей Максим Козлов җитәкчелегендә инспекция тикшерү үткәрә[3]. Протодиакон Андрей Кураев мәгълүматларына караганда, берничә студент комиссиягә содомия фактларын актив раслаган, ә аз санлы 5 курс студентлары дәшмичә калган. Комиссия эше нәтиҗәләре буенча, семинария проректоры, Татарстан митрополиясе матбугат секретаре игумен Кирилл (Илюхин) эшеннән азат ителгән[4].

Кирилл (Илюхин) Казан семинариясеннән эштән киткәннән соң, Тверь епархиясе штатына Тверь дәүләт университетының(рус.) теология кафедрасы мөдире урынына чакырылган. Әмма, шау-шу кубу сәбәпле, аны кафедра мөдире итеп билгеләү турындагы карар гамәлдән чыгарыла[5].

Семинариянең калган җитәкчеләре, шул исәптән уку эшләре буенча проректор иеромонах Филарет (Кузьмин)[6], студентларга карата җенси бозыклыкта гаепләнүгә карамастан, үз вазифаларында калган. Протодиакон Андрей Кураев фикеренчә, бу Чистай епискобы посты өчен көрәш белән бәйле, әлеге вазифага игумен Кирилл һәм иеромонах Филарет дәгъва иткән[7].

Протест йөзеннән, 2014 елның гыйнварында семинариядән филология кафедрасында доцент булып эшләгән филология фәннәре кандидаты, Татарстанда чиркәү-славян теле(рус.) буенча әйдәп баручы белгечләрнең берсе Мария Новак, шулай ук илаһият һәм фәлсәфә кафедрасында чагыштырма дин белеме укыткан Валерий Матросов эштән китә[8].

2014 елның мартында Татарстан митрополиты Анастасий вакытлыча эштән азат ителә[9].

Искәрмәләр

1. История Казанской Духовной Семинарии. әлеге чыганактан 2012-02-19 архивланды. 2009-12-05 тикшерелгән.
2. Заседание Священного Синода 17 июля 1997 г. : Russian Orthodox Church, archived from the original on 2018-01-05, retrieved 2020-11-20 
3. * Виктор Баранец, Елена Чинкова За что же уволили протодиакона-блогера Кураева? // Комсомольская правда, 03.01.2014
   • Пресс-секретаря Татарстанской митрополии обвиняют в гомосексуализме // ИА REGNUM, 16.12.2013
   • Николай Осипов За что уволили Андрея Кураева 2014 елның 6 гыйнвар көнендә архивланган. // Вести FM, 31.12.2013
   • Одинокий дьякон в контексте истории // Известия, 04.01.2014.
   • Протодиакона Андрея Кураева отчислили из профессоров МДА — комментарии // Православие и мир, 03.01.2014
4. Игумен Кирилл (Илюхин) 2014 елның 6 гыйнвар көнендә архивланган. (биография).
5. В штат Тверской епархии приняли игумена, изгнанного из Татарстанской митрополии за домогательства до семинаристов // «Тверское информационное агентство», 23.12.2013
6. Иеромонах Филарет (Кузьмин), archived from the original on 2014-02-01, retrieved 2020-11-20 
7. Прокуратура проверит «гомоигумена» в Казанской семинарии // Lenta.ru, 21.01.2014.
8. Из Казанской семинарии начали увольняться преподаватели 2014 елның 19 февраль көнендә архивланган. // Regnum, 31.01.2014
9. Митрополит Анастасий временно отстранен от руководства Казанской семинарией // ИА REGNUM, 14.03.2014

Сылтамалар

• Официальный сайт Казанской духовной семинарии(рус.)
• Семинария Казанская духовная на сайте «Русское православие»
• Игумен Евфимий (Моисеев): Очень хочется надеяться, что в будущем Казанская семинария будет создавать для СМИ исключительно позитивные информационные поводы
• Казанская духовная семинария. YouTube

Моны да карагыз