മിരാൾ
പെഗാസസിന്റെ വടക്കുകിഴക്കായിട്ടാണ് ഈ നക്ഷത്രഗണം. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന പ്രസിദ്ധ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞനായിരുന്ന ടോളമിയുടെ പട്ടികയിലും 88 നക്ഷത്രഗണങ്ങളടങ്ങിയ ആധുനിക നക്ഷത്ര പട്ടികയിലും ഇത് ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. M31 ആൻഡ്രോമിഡ നീഹാരിക ഇതിനുള്ളിലാണ്. തെളിഞ്ഞ ആകാശത്ത് ഒരു പ്രകാശപടലം പോലെ ഈ നീഹാരിക കാണാൻ കഴിയും. ഭൂമദ്ധ്യരേഖാ പ്രദേശത്ത് നവംബർ മാസം ഈ നക്ഷത്രഗണം നന്നായി കാണാം. അൽഫെർട്ടാസ് (കാന്തികമാനം 2.06 ),മിറാക്(കാന്തികമാനം 2.06 ) , അൽമാക് (കാന്തികമാനം 2.18 )എന്നിവയാണ് പ്രധാന നക്ഷത്രങ്ങൾ. ആൻഡ്രോമീഡ എന്ന പേരിൽ പ്രസിദ്ധമായ നക്ഷത്രരാശി ഇതാണ്. ഖഗോള മദ്ധ്യരേഖയിലാണ് ഇതിന്റെ സ്ഥാനം. വലിയ നക്ഷത്രരാശികളിൽ ഒന്നാണ് മിരാൾ. 722 ച.ഡിഗ്രി വലിപ്പമുണ്ട് ഇതിന്. ഇതിലെ ഏറ്റവും തിളക്കം കൂടിയ നക്ഷത്രമായ ആൽഫ ആൻഡ്രോമീഡ ഒരു ദ്വന്ദ്വനക്ഷത്രം ആണ്. ഇതിനെ ഭാദ്രപദത്തിലെ ഒരു നക്ഷത്രം ആയും പരിഗണിക്കാറുണ്ട്. ഗാമ ആൻഡ്രോമീഡ ഒരു നിറപ്പകിട്ടാർന്ന ഒരു ഇരട്ട നക്ഷത്രമാണ്. അമേച്വർ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക് ഏറെ താൽപര്യമുള്ള ഒരു നക്ഷത്രം കൂടിയാണ് ഗാമ ആൻഡ്രോമീഡ. ആൽഫ ആൻഡ്രോമീഡയെക്കാൾ ചെറിയൊരു ദ്യുതിവ്യതിയാനം മാത്രമുള്ള ഒരു ചുവപ്പു ഭീമൻ ആണ് ബീറ്റ ആൻഡ്രോമീഡ. ഈ നക്ഷത്രരാശിയിലെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായ വിദൂരാകാശ വസ്തുവാണ് ആൻഡ്രോമീഡ ഗാലക്സി. ആകാശഗംഗയോട് അടുത്തു കിടക്കുന്ന ഒരു സർപ്പിള ഗാലക്സിയാണിത്. അതുപോലെ ഏറ്റവും തിളക്കം കൂടിയ ഒരു മെസ്സിയർ വസ്തുവും ആണ് M31 എന്നു കൂടി അറിയപ്പെടുന്ന ആൻഡ്രോമീഡ ഗാലക്സി. എം 32, എം 110, എൻ.ജി.സി. 891 എന്നീ താരാപഥങ്ങളെയും മിരാൾ താരാഗണത്തിൽ കാണാൻ കഴിയും. ഒരു ഗ്രഹനീഹാരികയായ ബ്ലൂ സ്നോബോൾ നെബുലയും ഒരു ദൂരദർശിനിയുടെ സഹായത്താൽ കാണാൻ കഴിയും. ചരിത്രവും ഐതിഹ്യവും![]() ![]() ഗ്രീക്ക് ഇതിഹാസത്തിലെ പ്രസിദ്ധമായ ഒരു കഥയുമായി ഈ നക്ഷത്രഗണം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചങ്ങലക്കിട്ട സ്ത്രീരൂപമാണ് പാശ്ചാത്യ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞന്മാരും അറേബ്യൻ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞന്മാരും ഈ നക്ഷത്രഗണത്തിന് നൽകിയിരിക്കുന്നത്.[1] ഈ ഗണം പെർസീ (പെർസ്യൂസിന്റെ ഭാര്യ), സെഫീസ് (സെഫ്യൂസിന്റെ മകൾ) എന്നീ പേരുകളിലും അറിയപ്പെടുന്നു.[1][2] ഗ്രീക്ക് ഇതിഹാസത്തിലെ ഒരു കഥയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടാണ് ആൻഡ്രോമീഡ അറിയപ്പെടുന്നത്. എത്യോപ്യയിലെ രാജാവായ സെഫ്യൂസിന്റെയും രാജ്ഞി കാസിയോപ്പിയയുടെയും മകളാണ് ആൻഡ്രോമീഡ. തന്റെ മകൾ ജലകന്യകമാരെക്കാൾ സുന്ദരിയാണെന്ന് കാസിയോപ്പിയ പൊങ്ങച്ചം പറഞ്ഞു നടന്നു. അവിശ്വസനീയമായ സൗന്ദര്യത്തിന്റെ ഉടമകളായാണ് ജലകന്യകമാർ അറിയപ്പെടുന്നത്. [3] ഇതറിഞ്ഞ ജലകന്യകമാർ കടൽ ദേവനായ പൊസൈഡണിനോട് പരാതി പറഞ്ഞു. പൊസൈഡോൺ ഈ അധികപ്രസംഗത്തിന് തക്കതായ ശിക്ഷ കൊടുക്കാൻ തീരുമാനിക്കുകയും കടൽ വ്യാളിയായ സിറ്റസിനെ എത്യോപ്യ അക്രമിക്കുന്നതിനു വേണ്ടി പറഞ്ഞു വിടുകയും ചെയ്തു{sfn|Moore|Tirion|1997|pp=116–117}} സെഫ്യൂസ് ഇതറിഞ്ഞ് പരിഭ്രാന്തനാവുകയും പരിഹാരമറിയുന്നതിനു വേണ്ടി ആമ്മണിലെ കോമരത്തെ സമീപിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ ആപത്തിൽ നിന്നും രാജ്യത്തെ രക്ഷിക്കുന്നതിന് രാജാവിന്റെ മകളെ സിറ്റസ്സിന് ബലി കൊടുക്കുക എന്ന ഒരേ ഒരു പരിഹാരമേ ഉള്ളു എന്ന് കോമരം അരുളിച്ചെയ്തു.[4][5] ഇതനുസരിച്ച് ആൻഡ്രോമീഡയെ സിറ്റസ്സിനു കൊടുക്കുന്നതിനു വേണ്ടി കടൽത്തീരത്തെ ഒരു പാറയിൽ ബന്ധനസ്ഥനാക്കുകയും പെർസ്യൂസ് എത്തി അവളെ രക്ഷപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു.[6] പിന്നീട് പെർസ്യൂസും ആൻഡ്രോമീഡയും വിവാഹിതരായി. ഇവർക്ക് ഏഴു പുത്രന്മാരും രണ്ടു പുത്രിമാരും ജനിച്ചു. പെർസിഡീ എന്ന രാജവംശം സ്ഥാപിക്കുകയും മൈസിനേ കേന്ദ്രമാക്കി ഭരണം നടത്തുകയും ചെയ്തു. മരണാനന്തരം ആൻഡ്രോമീഡയെ അഥീന ഒരു നക്ഷത്രഗണമായി ആകാശത്തു പ്രതിഷ്ഠിച്ചു. ഈ ഗണത്തിന്റെ അടുത്തു കിടക്കുന്ന നക്ഷത്രഗണങ്ങളായ പെർസ്യൂസ്, കാസിയോപിയ, സിറ്റസ്, സെഫ്യൂസ് എന്നീ ഗണങ്ങളും ഈ കഥയിലെ കഥാപാത്രങ്ങളായി വരുന്നു.[4] ടോളമിയുടെ 48 നക്ഷത്രരാശികളടങ്ങിയ പട്ടികയിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന ഒരു ഗണമാണ് മിരാൾ. ടോളമിയുടെ വിവരണത്തിൽ α ആൻഡ്രോമീഡയാണ് തല. ο, λ എന്നിവയാണ് ചങ്ങല. δ, π, μ, Β, γ എന്നിവ ശരീരവും കാലുകളും. എന്നാൽ പ്രാദേശിക ഭേദമനുസരിച്ച് ഈ ചിത്രീകരണത്തിൽ ചെറിയ വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണാം.[7] അറേബ്യൻ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞന്മാർക്ക് ടോളമിയുടെ നക്ഷത്രരാശികളെ കുറിച്ച് അറിയാമായിരുന്നു. എങ്കിലും അവരുടെ ചിത്രീകരണത്തിൽ ആൻഡ്രോമീഡയുടെ കാലിൽ ഒരു മത്സ്യത്തെ കൂടി ചേർത്തു.[8] 1787l ജർമ്മൻ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞനായ ജോൺ ബോഡ് പ്രഷ്യൻ രാജാവായിരുന്ന ഫ്രഡറിക് രണ്ടാമനോടുള്ള ബഹുമാന സൂചകമായി ആൻഡ്രോമീഡയിലെ ചില നക്ഷത്രങ്ങളെയും ലാസെർട്ടായിലെ കുറെ നക്ഷത്രങ്ങളെയും കൂട്ടിച്ചേർത്ത് ഒരു രാശി രൂപീകരിക്കുകയും ഫ്രെഡറിക്കി ഹോണേർസ് എന്നു പേരു നൽകുകയും ചെയ്തു. പക്ഷെ ഇത് അധികകാലം നിലനിൽക്കുകയുണ്ടായില്ല.[9] അന്താരാഷ്ട്ര ജ്യോതിശാസ്ത്ര സംഘടന അംഗീകരിച്ച 88 നക്ഷത്രരാശികളിലും മിരാൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.[10][11] 1922ൽ And എന്ന ചുരുക്കപ്പേരും IAU അംഗീകരിച്ചു.[12] 1930ൽ യൂജീൻ ഡെൽപോർട്ട് ഇതിന്റെ അതിർത്തികൾ നിശ്ചിയിച്ചു. ഇതനുസരിച്ച് മീരാളിന്റെ സ്ഥാനം ഖഗോളരേഖാംശം 22മ. 57.5മി.നും 2മ. 39.3മി.നും അവനമനം 53.19° ക്കും 21.68° ഇടയിലാണ്.[13] ചൈനീസ് ജ്യോതിഃശാസ്ത്രത്തിൽ ആൻഡ്രോമീഡയിൽ നിന്നും നാലും മീനത്തിൽ ഏഴും വീതം നക്ഷത്രങ്ങളെ എടുത്ത് ഉണ്ടാക്കിയിട്ടുള്ള ഒരു ഗണമാണുള്ളത്. ഇതിനെ കാലുകൾ എന്നർത്ഥം വരുന്ന ചൈനീസ് പേര് (奎宿) ആണ് നൽകിയിട്ടുള്ളത്. നടന്നു പോകുന്ന ഒരു കാട്ടുപന്നിയുടെ കാലിനെയാണ് ഇത് പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത്.[5] ഗാമാ ആൻഡ്രോമീഡയെയും അതിനടുത്തുള്ള ഏതാനും നക്ഷത്രങ്ങളെയും ചേർത്ത് സ്വർഗ്ഗത്തിലെ വലിയ പടത്തലവൻ(Teen Ta Tseang Keun" -天大将军) എന്ന പേരു നൽകിയിരിക്കുന്നു.[2][5] ആൽഫ ആൻഡ്രോമീഡ, ഗമാ പെഗസി എന്നിവ ചേർത്ത് മതിൽ(壁宿) എന്ന ഗണത്തെയും ഉണ്ടാക്കിയിരിക്കുന്നു. ആൻഡ്രോമീഡയിലെ വടക്കു ഭാഗത്തുള്ള ചില നക്ഷത്രങ്ങളെ ചേർത്ത് ചൈനക്കാർ ഒരു കുതിരയുടെ രൂപവും പടിഞ്ഞാറുള്ള നക്ഷത്രങ്ങളെ ചേർത്ത് പറക്കുന്ന പാമ്പിന്റെ രൂപവും ഉണ്ടാക്കി.[5] അറേബ്യക്കാർ ആൻഡ്രോമീഡയിലെയും മീനത്തിലെയും ഏതാനും നക്ഷത്രങ്ങളെയും ചേർത്ത് ഒരു മത്സ്യത്തിന്റെ രൂപം സൃഷ്ടിക്കുകയും അൽ-ഹട് (മത്സ്യം) എന്നു പേരു നൽകുകയും ചെയ്തു.[8] ഭാരതത്തിലെ ഐതിഹ്യങ്ങളിലും ചങ്ങലക്കിട്ട ഒരു സ്ത്രീ രൂപമായാണ് ആൻഡ്രോമീഡയെ ചിത്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്.[2] നക്ഷത്രങ്ങൾ![]()
വിദൂരാകാശ പദാർത്ഥങ്ങൾ![]() ആൻഡ്രോമീഡയിൽ താരവ്യൂഹങ്ങളോ നീഹാരികകളോ കണ്ടെത്തിയിട്ടില്ലെങ്കിലും കുറച്ച് താരാപഥങ്ങളെ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഇതിലെ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട താരാപഥമാണ് M31 അഥവാ NGC 224. ആൻഡ്രോമീഡ ഗാലക്സി എന്ന പേരിലാണ് ഇത് പ്രസിദ്ധം.[38] നഗ്നനേത്രങ്ങൾ കൊണ്ട് കാണാൻ കഴിയുന്ന ഏറ്റവും അകലെ കിടക്കുന്ന ബഹിരാകാശ വസ്തുവാണിത്. 2.2 മില്യൻ പ്രകാശവർഷങ്ങൾക്കപ്പുറമാണ് ഇതിന്റെ സ്ഥാനം. ഒട്ടും പ്രകാശമില്ലാത്ത രാത്രിയിൽ തെളിഞ്ഞ ആകാശത്ത് ആൻഡ്രോമീഡ ഗണത്തിന്റെ വടക്കു ഭാഗത്തായി ഇതിനെ ഒരു മേഘത്തുണ്ടു പോലെ കാണാൻ കഴിയും.[39] ക്ഷീരപഥത്തിന്റെ രണ്ടു മടങ്ങു വലിപ്പമുള്ള ആൻഡ്രോമീഡ ഗാലക്സി ഇവയടങ്ങുന്ന താരാപഥങ്ങളുടെ പ്രാദേശിക സംഘത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ അംഗവുമാണ്.[38] ഇതിന്റെ കാന്തിമാനം 3.5 ആണ്.[40] CE 964ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച, അൽ സൂഫി എന്ന അറേബ്യൻ ജ്യോതിഃശാസ്ത്രജ്ഞന്റെ സ്ഥിരനക്ഷത്രങ്ങളുടെ പുസ്തകം (Book of Fixed Stars) എന്ന കൃതിയിലാണ് ആദ്യമായി ഈ താരാപഥത്തെ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്.[5][41] ദൂരദർശിനിയിലൂടെ ആദ്യമായി ഇതിനെ നിരീക്ഷിച്ചത് 1612ൽ സൈമൺ മാരിയസ് എന്ന ജർമ്മൻ ജ്യോതിഃശാസ്ത്രജ്ഞനാണ്.[42] 500 കോടി വർഷങ്ങൾ കഴിയുമ്പോൾ ആകാശഗംഗയും ആൻഡ്രോമീഡ ഗാലക്സിയും തമ്മിൽ കൂട്ടിയിടിച്ച് ഒന്നാവുമെന്ന് കരുതുന്നു.[39] ![]() എഡ്വിൻ ഹബിൾ മൗണ്ട് വിൽസൺ ഒബ്സർവേറ്ററിയിലെ ഹൂക്കർ ദൂരദർശിനി ഉപയോഗിച്ച് നടത്തിയ നിരീക്ഷണങ്ങളിൽ നിന്നും ഭൂമിയിൽ നിന്നും ആൻഡ്രോമീഡ ഗാലക്സിയിലേക്കുള്ള ദൂരം ഏകദേശം 9,00,000 പ്രകാശവർഷം എന്ന് കണക്കാക്കി.[41][44][45][46][47] പിന്നീട് 1925ൽ ഏൺസ്റ്റ് ഓപിക് 15 ലക്ഷം പ്രകാശവർഷത്തിനടുത്താണ് എന്നു കണ്ടെത്തി.[44] ![]() .]] എം 32, എം 110 (NGC 221, NGC 205) എന്നിവ മിരാൾ ഗണത്തിലെ മറ്റു രണ്ടു താരാപഥങ്ങളാണ്. ആൻഡ്രോമീഡ ഗാലക്സിയുടെ സമീപത്തു തന്നെ കാണുന്ന ഇവ ദീർഘവൃത്താകാര താരാപഥങ്ങളാണ്.[48][38] ഇവ രണ്ടും ഉൾപ്പെടെ ആൻഡ്രോമീഡ ഗാലക്സിക്ക് 15 ഉപഗ്രഹ താരാപഥങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഗാമ ആൻഡ്രോമീഡക്കു സമീപം തൊട്ടു കിഴക്കു വശത്തായി NGC 891 എന്ന ഒരു ചെറിയ താരാപഥം ഉണ്ട്. 9.9 ആണ് ഇതിന്റെ കാന്തിമാനം.[14] വില്യം ഹെർഷലും സഹോദരിയായ കരോലിൻ ഹെർഷലും ചേന്ന് 1783ലാണ് ഇത് കണ്ടെത്തുന്നത്.[39] ഭൂമിയിൽ നിന്നും ഏകദേശം 300 ലക്ഷം പ്രകാശവർഷം അകലെയാണ് ഇതിന്റെ സ്ഥാനം.[39] മിരാൾ ഗണത്തിലെ പ്രസിദ്ധമായ ഒരു തുറന്ന താരവ്യൂഹമാണ് എൻ ജി സി 752. തിളക്കമുള്ള 9 നക്ഷത്രങ്ങളെ ഇതിൽ കാണാൻ കഴിയും.[14] 49 കോണീയ മിനുട്ട് വ്യാസമുള്ള ഈ താരവ്യൂഹത്തിൽ കാന്തിമാനം 9 വരെയുള്ള അറുപതോളം നക്ഷത്രങ്ങൾ ഈ താരാവ്യൂഹത്തിലുണ്ട്. ഒരു ദൂരദർശിനിയിലൂടെ ഇവയെ ഭംഗിയായി കാണാൻ കഴിയും.[4]ൽ[17] എൻ ജി സി 7686 ഇതിലെ മറ്റൊരു തുറന്ന താരവ്യൂഹമാണ്. 15 ആർക്ക് മിനിട്ടാണ് ഇതിന്റെ വ്യാസം. ഇരുപതോളം നക്ഷത്രങ്ങളെ ഇതിൽ കാണാനാവും.[14] ഇതിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു ഗ്രഹ നീഹാരികയാണ് എൻ ജി സി 7662.[14] ലോട്ട ആൻഡ്രോമീഡയിൽ നിന്നും ഏകദേശം 3ഡിഗ്രി തെക്കുപടിഞ്ഞാറായി കിടക്കുന്ന ഇതിന്റെ ഭൂമിയിൽ നിന്നുള്ള അകലം 4000 പ്രകാശവർഷം ആണ്.[4][49] ഇതിന്റെ കാന്തിമാനം ഏകദേശം 9.2 ആണ്.[4][49] അവലംബം
88 ആധുനിക നക്ഷത്രരാശികൾ
|
Portal di Ensiklopedia Dunia