1830 yng Nghymru

William Carey, Esgob Llanelwy

Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1830 i Gymru a'i phobl

Digwyddiadau

Christopher Rice Mansel Talbot

• John Jones (Idrisyn) yn cychwyn argraffwasg yn Llanidloes [1]
• John Davies yn agor academi yng Nghastellnewydd Emlyn [2]
• Christopher Rice Mansel Talbot yn cael ei ethol yn Aelod Seneddol Sir Forgannwg am y tro cyntaf [3]
• John James (Ioan Meirion) yn dod yn olygydd Y Cymro [4]
• Charles Octavius Swinnerton Morgan yn ddod yn Gymrawd Cymdeithas Hynafiaethau Llundain
• Syr Thomas Frankland Lewis yn cael ei benodi yn drysorydd y llynges [5]
• Richard Thompson yn cychwyn adeiladu Neuadd Stansey ger Wrecsam
• William Carey yn cael ei urddo'n Esgob Llanelwy
• Gwaith Penydarren yn cynhyrchu'r cledrau ar gyfer rheilffordd stêm gyntaf y byd

Celfyddydau a llenyddiaeth

Llyfrau newydd

Tudalen allan o Engraved Ilustrations of Ancient Arms

• Robert Roberts - Seryddiaeih neu lyfr gwybodaeth yn dangos rheoliad y planedau ar bersonau dynion [6]
• Morgan Evans (Cynllo) - An Elegy on the Death of the Rev. John Jenkins, M.A., late vicar of Kerry [7]
• Benjamin Jones (P A Môn) - Athrawiaeth Bedydd
• John Hughes, Pontrobert - Cofiant Owen Jones o'r Gelli [8]
• Daniel Evans - Y Cawg Aur
• William Ellis Jones - (Cawrdaf) - Y Bardd, neu y Meudwy Cymreig
• Ellis Evans - Anogaeth i Athrawon ac Athrawesau ein Hysgolion Sabothol [9]
• John Jones - The Book of the Prophet Isaiah translated
• Felicia Hemans - Songs of the Affections [10]
• John Williams - Faunula Grustensis

Cerddoriaeth

• Thomas Jeremy Griffiths (Tau Gimel) - Casgliad o Hymnau

Celfyddydau gweledol

• Samuel Rush Meyrick - Engraved Illustrations of Antient Arms and Armour from the Collection at Goodrich Court [11]

Genedigaethau

Josiah Jones

Catwg

• 13 Ionawr, Hugh Jones - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (bu farw 1911) [12]
• 23 Ionawr, Thomas Lloyd-Mostyn - gwleidydd (bu farw 1861)
• 9 Mawrth, John Price - prifathro'r Coleg Normal, Bangor (bu farw 1906) [13]
• 18 Mawrth, Syr William Roberts - meddyg (bu farw 1899)
• 11 Mai, William Owen - cerddor (bu farw 1865) [14]
• 25 Mai, Robert Williams (Trebor Mai) bardd (bu farw 1877) [15]
• 13 Mehefin, Hugh Evan Thomas (Huwco Meirion) - gweinidog gyda'r Annibynwyr (bu farw 1889) [16]
• 2 Gorffennaf, Josiah Jones - gweinidog gyda'r Annibynwyr (bu farw 1915) [17]
• 7 Awst, Josiah Thomas - ysgrifennydd, gweinidog ac ysgolfeistr (bu farw 1915) [18]
• 4 Tachwedd, John Prydderch Williams (Rhydderch o Fôn) - bardd a llenor
• 20 Tachwedd, John Evans, Abermeurig - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, hanesydd a bywgraffydd Methodistiaeth Ceredigion (bu farw 1917) [19]
• 25 Tachwedd, Thomas Lloyd Williams - llenor (bu farw 1910) [20]
• Dyddiad anhysbys
  • David Evans - archddiacon (bu farw 1910) [21]
  • Charles Wilkins (Catwg) - hanesydd (bu farw 1913) [22]
  • William Griffiths (Ifander) - arweinydd a beirniad cerddorol 1830 (bu farw 1910) [23]
  • Abel Jones - baledwr a chantwr pen ffair 1830 (bu farw 1901) [24]
  • John Ashton - cerddor, crydd 1830 (bu farw 1896) [25]
  • Richard Davies (Tafolog) - bardd a beirniad 1830 (bu farw 1904) [26]
  • William Powell (Gwylym Pennant) - bardd 1830 (bu farw 1902) [27]
  • Hugh Hughes - Telynor (bu farw 1904)

Marwolaethau

Iarlles Powis

• 12 Ionawr, Owen Davies - gweinidog Wesleaidd (g. 1752) [28]
• 2 Chwefror, William Jones (Bryntirion) - argraffydd (g. 1757) [29]
• 4 Chwefror, William Owen - clerigwr (g. 1750) [30]
• 4 Mehefin Henrietta Antonia Clive, Iarlles Powis - teithwraig a chasglydd gwyddonol (g.1758) [31]
• 14 Mehefin, Morgan Williams - Clerigwr ac awdur Cymreig (g.1750)
• 14 Mehefin, Morgan Williams - Clerigwr ac awdur (g.1750) [32]
• 21 Awst, David Roderick - clerigwr (g. 1746) [33]
• 8 Medi, David Lewis Jones - gweinidog Ariaidd ac athro coleg (g. 1788) [34]
• 18 Tachwedd, John Howell (Ioan ab Hywel) - gwehydd, ysgolfeistr, bardd, golygydd, a cherddor (g.1774) [35]
• 29 Tachwedd James Humphreys - ysgrifennwr ar faterion cyfreithiol (g. 1768) [36]
• Dyddiad anhysbys
  • Richard Harrison - pregethwr lleol gyda'r Wesleaid (g. 1743)

Cyfeiriadau

1. "JONES, JOHN ('Idrisyn'; 1804 - 1887), clerigwr ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
2. "DAVIES, JOHN (1795 - 1858), gweinidog Undodaidd ac ysgolfeistr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
3. "TALBOT (TEULU), Abaty Margam a Chastell Penrhys, Sir Forgannwg. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
4. "JAMES, JOHN ('Ioan Meirion'; 1815 - 1851), llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
5. "LEWIS, Syr THOMAS FRANKLAND (1780 - 1855), gwleidyddwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
6. "ROBERTS, ROBERT (1777 - 1836), almanaciwr ac argraffydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
7. "EVANS, MORGAN ('Cynllo Maesyfed' neu 'Cynllo Maelienydd'; 1777? - 1843), offeiriad a phrydydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
8. "HUGHES, JOHN (1775 - 1854), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, awdur, ac emynydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
9. "EVANS, ELLIS (1786 - 1864), gweinidog gyda'r Bedyddwyr ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
10. Hemans, Felicia Dorothea Browne; Kohler Collection of British Poetry (1830). Songs of the affections with other poems. Edinburgh : W. Blackwood ; London : T. Cadell.
11. "MEYRICK, Syr SAMUEL RUSH (1783 - 1848), hynafiaethydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-15.
12. "JONES, HUGH (1830 - 1911), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
13. "PRICE, JOHN (1830 - 1906), prifathro'r Coleg Normal, Bangor, o 1891 hyd 1905 | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-15.
14. "OWEN, WILLIAM (1830 - 1865), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
15. "WILLIAMS, ROBERT ('Trebor Mai'; 1830 - 1877), bardd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
16. "THOMAS, HUGH EVAN ('Huwco Meirion'; 1830 - 1889), gweinidog gyda'r Annibynwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
17. "JONES, JOSIAH (1830 - 1915), gweinidog gyda'r Annibynwyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
18. "THOMAS, OWEN (1812-1891), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-15.
19. "EVANS, JOHN, Abermeurig (1830 - 1917), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, hanesydd a bywgraffydd Methodistiaeth Ceredigion | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-15.
20. "WILLIAMS, THOMAS LLOYD (1830 - 1910), llenor yn U.D.A.; | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
21. "EVANS, DAVID (1830 - 1910), archddiacon Llanelwy | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
22. "WILKINS, CHARLES ('Catwg'; 1830 - 1913), hanesydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-15.
23. "GRIFFITHS, WILLIAM ('Ifander '; 1830 - 1910), arweinydd a beirniad cerddorol | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
24. "JONES, ABEL ('Bardd Crwst'; 1830 - 1901), baledwr a chantwr pen ffair | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-15.
25. "ASHTON, JOHN (1830 - 1896), cerddor, crydd wrth ei alwedigaeth. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
26. "DAVIES, RICHARD ('Tafolog'; 1830 - 1904), bardd a beirniad | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
27. "POWELL, WILLIAM ('Gwilym Pennant'; 1830 - 1902), bardd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
28. "DAVIES, OWEN (1752 - 1830), gweinidog Wesleaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
29. Ifano Jones History of Printing and Printers in Wales, 1925
30. "OWEN, WILLIAM (1750 - 1830), clerigwr efengylaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
31. "CLIVE, HENRIETTA ANTONIA (1758 - 1830), teithwraig a chasglydd gwyddonol | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-15.
32. "WILLIAMS, MORGAN (c. 1750 - 1830), clerigwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
33. "RODERICK, DAVID (1746 - 1830), clerigwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
34. "JONES, DAVID LEWIS (1788 - 1830), gweinidog Ariaidd ac athro coleg | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
35. "HOWELL, JOHN ('Ioan ab Hywel' neu 'Ioan Glandyfroedd'; 1774 - 1830), gwehydd, ysgolfeistr, bardd, golygydd, a cherddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
36. "HUMPHREYS, JAMES (c. 1768 - 1830), ysgrifennwr ar faterion cyfreithiol | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.

Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru

1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899