|
Present de subchuntivo en francés
O present de subchuntivo en francés indica deseyo, sentimiento, suposición, obligación, prohibición u mandato en oracions simples. As terminacions son -e, -es, -e, -ions, -iez, -ent, que de fueras d'as de primera y segunda persona plural coinciden con as d'o present d'indicativo. Primera conchugaciónAs formas d'o present de subchuntivo son:
A primera conchugación presenta pocos verbos irregulars. As irregularidaz ortograficas afectan a los verbos acabaus en -yer, -eler, -eter, os que tienen una e sin accento u con accento (-é-) antes d'a zaguera consonant d'o suyo radical, y os que tienen una -é- en a zaguera parola d'o suyo radical.[1] Os verbos acabaus en -uyer y -oyer cambian a -y- por una -i- en cualques personas. A mes gran part d'os verbos en -oyer tienen esta terminación como francés y equivalen a los verbos frecuentativos en -iar de l'aragonés, de fueras de verbos como employer, (emplegar en aragonés, derivau de IMPLICARE). Tampoco en ye o caso d'o verbo envoyer < *INVIARE, que tiene un diftongo -oi- derivau d'a Ĭ latina (VIA > voie), y presenta irregularidaz mes grans en atros tiempos.
Os verbos acabaus en -ayer tienen un present a on que ye opcional escribir -i- y -y- en cualques personas. Son verbos que en aragonés acaban en -gar (payer) u en -yar (essayer):
Os verbos acabaus en -ier como étudier ("estudiar") tienen secuencias en -iions y -iiez en as personas plurals primera y segunda:
Os verbos que tienen una -é- antes d'a zaguera consonant d'o radical son verbos acabaus en -érer (espérer, libérer, ecetra), y uns cuantos verbos acabaus en éder (céder, posséder, ecetra), y -éter (répéter, compléter, ecetra). A -é- esdeviene -è- antes de -e muda:
O mesmo esdeviene en os verbos que tienen una -e- sin accento grafico antes d'a zaguera consonant d'o radical. A -e- esdeviene -è- antes de -e muda y permaneixe igual en as personas plurals primera y segunda:
Bi ha dos modelos de verbos remataus en -eler. Os verbos que tienen esta terminacion como sufixo verbal y os verbos celer, ciseler, congeler, déceler, démanteler, écarteler, modeler y peler no doblan a -l- debant d'una silaba que contienga una e muda, y cambian a -e- muda d'a penultima silaba d'o infinitivo por una -è- ubierta.[2] Os verbos que siguen o modelo d'appeler son épeler y rappeler.
Tamién bi ha dos modelos de verbos acabaus en -eter. Son verbos que doblan a consonant jeter (latín JACTARE), y étiqueter. Son verbos que no doblan a consonant: acheter, racheter, chocheter, fureter y haleter. Beluns d'estos zaguer presentan o sufixo verbal -eter. Naturalment no doblan a consonant os verbos compléter y inquiéter, que siguen o modelo de espérer.
Segunda conchugaciónOs verbos acabaus en -ir d'a segunda conchugación presentan un infixo verbal incoativo -iss-, equivalent a lo infixo -eixc- d'as conchugacions incoativas en aragonés.
IrregularidazO present de subchuntivo se fa con a radiz d'a tercera persona d'o plural d'o present d'indicativo. En o caso d'os verbos irregulars a radiz d'o present de subchuntivo coincide con a d'a tercera persona en plural d'o present d'indicativo, de fueras d'un verbos a on que as formas de primera y segunda persona d'o plural se fan con a respectiva radiz d'estas formas[4].
O feito que se prenga a mesma radiz que a tercera persona plural d'o present d'indicativo fa que en a segunda conchugación d'o francés en -ir, (heredera d'os verbos incoativos latinos y con a forma ils finissent en present d'indicativo), bi haiga un infixo incoativo -iss- en tot o present de subchuntivo: je finisse, tu finisses, ecetra, o que constituye una regularidat. Son subchuntivos irregulars os d'o verbo être (je sois), o verbo avoir (j'aie), o verbo aller (j'aille), o verbo faire (je fasse), o verbo savoir (je sache), o verbo vouloir (je veuille), y o verbo pouvoir (je puisse). UsosEn francés o subchuntivo se fa servir pa expresar obligación, voluntad, necesidat, deseyo, espera, preferencia, dubda u sentimiento[5]:
Una d'as estructuras mas comuns con o present de subchuntivo ye il faut que ("ye menester que", "cal que"), que indica una obligación personal a diferencia d'una obligación cheneral, que s'expresa con un infinitivo:
A información que expresa o present de subchuntivo ye subchectiva. As oracions que presentan o subchuntivo dezaga de que son comparables a las oracions que presentan dezaga de que o futuro simple d'indicativo, pero con a diferencia que a información ye pensada como obchectiva[5]:
Referencias
Bibliografía
|
Portal di Ensiklopedia Dunia
