|
গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়
গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় (ইংৰাজী: Gauhati University, চমুকৈ GU; গৌহাটী বিশ্ববিদ্যালয়) অসমৰ গুৱাহাটীত অৱস্থিত এখন কলেজিয়েট ৰাজ্যিক বিশ্ববিদ্যালয়। ১৯৪৮ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত স্থাপিত এই বিশ্ববিদ্যালয় উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলৰ প্ৰথমখন বিশ্ববিদ্যালয়। ইতিহাস গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় গৌহাটী বিশ্ববিদ্যালয় আইন ১৯৪৭ (Assam Act, XVI of 1947) আৰু অসম বিধান সভাত প্ৰস্তাৱিত এক বিধেয়কৰদ্বাৰা ১৯৪৮ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়।[1] বিশ্ববিদ্যালয়খন বিশ্ববিদ্যালয় অনুদান আয়োগ আৰু অসম চৰকাৰৰ যুটীয়া প্ৰচেষ্টাত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। ২৬ জানুৱাৰী ১৯৪৮ চনত গুৱাহাটী স্থিত অসমৰ প্ৰথমখন মহাবিদ্যালয় কটন কলেজৰ চুডমাৰ্চন হলত বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথমখন সভা অনুষ্ঠিত হয়। কটন কলেজৰ ভিতৰতে প্ৰথমে বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ কাম-কাজ পৰিচালনা কৰা হৈছিল যদিও ১৯৫৫-৫৬ চনত ইয়াক জালুকবাৰীৰ গোপীনাথ বৰদলৈ নগৰলৈ স্থানান্তৰিত কৰা হয়। গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম উপাচাৰ্য আছিল কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ।[2] উপাচাৰ্যসকল
১৯১৭ চনত শিৱসাগৰ ত অনুষ্ঠিত অসম সন্থাৰ বাৰ্ষিক অধিৱেশনত প্ৰথম ৰাজহুৱা দাবী উত্থাপন কৰা হয়।১৯৪০ চনত চৰকাৰে এছ কে ভূঞাক বিশেষ বিষয়া হিচাপে নিযুক্তি দিয়ে আৰু স্থান নিৰ্বাচন আৰু আনুষংগিক বিষয়সমূহৰ প্ৰাসংগিক তথ্য সংগ্ৰহৰ দায়িত্ব লয় .[3] ৰাজ্যিক বিধানসভাৰ এক আইন: ১৯৪৮ চনত অসম চৰকাৰৰ গৌহাটী বিশ্ববিদ্যালয় আইন ১৯৪৭ (১৯৪৭ চনৰ অসম আইন, ষোড়শ)ৰ দ্বাৰা বিশ্ববিদ্যালয়খন প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয় বিশ্ববিদ্যালয়খন ১৯৪৮ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত অনুষ্ঠিত হৈছিল, যিটো প্ৰতিষ্ঠা দিৱস বুলি গণ্য কৰা হয়, কটন কলেজ, গুৱাহাটীৰ পুৰণি ছাডমাৰ্চন হলত।[4] গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ে গুৱাহাটীৰ কেইটামান অস্থায়ী অট্টালিকাত সংযুক্ত, শিক্ষকতা আৰু আৱাসিক বিশ্ববিদ্যালয় হিচাপে কাম কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে, কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈক প্ৰথম উপাচাৰ্য হিচাপে, ফণীধৰ দত্ত, সৈলন্ধৰ ৰাজখোৱা আৰু শৰৎ কুমাৰ দত্তক নিৰ্বাচিত কৰা হয় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ শ্ৰেণীৰ পঞ্জীয়ক, কোষাধ্যক্ষ আৰু সম্পাদক ক্ৰমে। দাখিল কৰা বহুকেইজনৰ মাজৰ পৰা নিৰ্বাচিত বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ প্ৰতীক চিহ্নটোৰ ডিজাইন কৰিছিল আহমেদাবাদৰ বস্ত্ৰ ডিজাইনাৰ টি মুখাৰ্জীয়ে। ইয়াত লিপিবদ্ধ দুটা সংস্কৃত শব্দ: বিদ্যা সাধয়েতা (অৰ্থাৎ শিক্ষণৰ জৰিয়তে কৃতিত্ব)-এ বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ মূলমন্ত্ৰৰ ইংগিত দিয়ে।[5] ইয়াৰ প্ৰতিষ্ঠাত ১৭খন সংযুক্ত মহাবিদ্যালয় আৰু আঠটা স্নাতকোত্তৰ বিভাগ আছিল। [3] চহৰৰ মাজমজিয়াৰ পৰা কাম আৰম্ভ কৰা বিশ্ববিদ্যালয়খন ১৯৫৫–৫৬ চনত বৰ্তমানৰ চৌহদলৈ স্থানান্তৰ কৰা হয়। কেম্পাছবিশ্ববিদ্যালয়খন জালুকবাৰী চহৰৰ গুৱাহাটী চহৰ অঞ্চলত। কেম্পাছৰ দক্ষিণ দিশত এটা পাহাৰ আৰু উত্তৰ দিশত ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী বৈছে। কেম্পাছ এলেকাটো এখন সৰু চহৰলৈ গঢ় লৈ উঠিছে, বৰ্তমান 'গোপীনাথ বৰদলৈ নগৰ' নামেৰে পৰিচিত হৈছে। ইয়াৰ হোষ্টেলসমূহত বাস কৰা ৩৭০০ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীকে ধৰি প্ৰায় ৬০০০ জনসংখ্যা আছে। শিক্ষক, বিষয়া-কৰ্মচাৰীৰ আৱাসিক কোৱাৰ্টাৰৰ বাহিৰেও ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে ২২টা আৱাসগৃহ আছে। প্ৰয়োজনীয় নাগৰিক সুবিধা যেনে স্বাস্থ্য সেৱা, পানী যোগান, ৰাস্তাৰ পোহৰ, আভ্যন্তৰীণ পথ, অতিথিশালা, ডাক আৰু টেলিগ্ৰাফ কাৰ্যালয়, ভাৰতীয় ষ্টে’ট বেংক, ইণ্ডিয়া ইউনাইটেড বেংক , কেণ্টীন, এখন বজাৰ, উদ্যান, খেলপথাৰ, প্ৰেক্ষাগৃহ, ইনড’ৰ ষ্টেডিয়াম আদি কেম্পাছত আছে। বিশ্ববিদ্যালয়খন ৩৭ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথত লোকপ্ৰিয়া গোপীনাথ বৰদলৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ ১০ কিলোমিটাৰ দূৰত; কামাখ্যা ৰে’লৱে’ ষ্টেশ্যনৰ পৰা ৫ কিলোমিটাৰ; আৰু গুৱাহাটী ৰে’লৱে’ ষ্টেশ্যনৰ পৰা ১০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত থকাৰ লগতে গুৱাহাটী চহৰৰ মাজমজিয়াত থকা কাছাৰী (ডি.চি. ক’ৰ্ট)ৰ ওচৰৰ বাছ ষ্টপৰ পৰাও। দিছপুৰত থকা অসমৰ ৰাজধানী কমপ্লেক্স বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ২২ কি:মি: দূৰত; গুৱাহাটী চহৰৰ পৰা বিশ্ববিদ্যালয়খনলৈ সহজে যাব পাৰি; গুৱাহাটীত দেশৰ সকলো প্ৰান্তৰ পৰা পথ, ৰে’ল আৰু বিমান সংযোগ আছে। অসমৰ কিছু অংশৰ পৰা বৃহৎ সংখ্যক বাছ সেৱাৰ ষ্টেশ্যন কেম্পাছৰ পৰা ২ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত থকা আদাবাৰী বাছ ষ্টেণ্ডত আছে। তেওঁলোকৰ আভ্যন্তৰীণ প্ৰক্ৰিয়াসমূহ স্বয়ংক্ৰিয় কৰিবলৈ গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ে কালিংগাছফ্টৰ ফ্লেগশ্বিপ এডুকেশ্যন ই আৰ পি সমাধান গ্ৰে’চেল্ছ বাছি লৈছে। এই ৰূপায়ণৰ ফলত বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ শৈক্ষিক, প্ৰশাসনিক আৰু বিত্তীয় প্ৰক্ৰিয়াসমূহ সম্পূৰ্ণৰূপে স্বয়ংক্ৰিয় হৈ উঠিছে। পুথিভঁৰাল আৰু আঞ্চলিক কেন্দ্ৰভাৰতীয় ঐতিহাসিক গৱেষণা পৰিষদ (ICHR)ৰ উত্তৰ-পূব আঞ্চলিক কেন্দ্ৰ (NERC) গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ কেন্দ্ৰীয় পুথিভঁৰাল সম্প্ৰসাৰণ ভৱনত আছে। বাংগালুৰু আইচিএইচআৰ আঞ্চলিক কেন্দ্ৰৰ লগতে এইটোৱেই হৈছে জিইউৰ এতিয়ালৈকে একমাত্ৰ আঞ্চলিক কেন্দ্ৰ। বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ কৃষ্ণ কান্ত হেণ্ডিক পুথিভঁৰালটো ২০০৩ চনত স্থাপিত National Mission for Manuscripts-ৰ অধীনত এটা নিৰ্দিষ্ট 'পাণ্ডুলিপি সংৰক্ষণ কেন্দ্ৰ' (MCC)।[6] অসমৰ ভিতৰতে সৰ্ববৃহৎ পুথিভঁৰালটোৰ সংগ্ৰহত প্ৰায় ৮ লাখ ৫০ হাজাৰ গ্ৰন্থ, আলোচনী, আলোচনী আদি ৰখা হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও ইয়াত প্ৰায় ৫,০০০ মূল্যৱান অমূল্য পাণ্ডুলিপি আছে, কিছুমান ৩০০ বছৰতকৈও অধিক পুৰণি।[7] সংগঠন আৰু প্ৰশাসনশাসন ব্যৱস্থা জি.ইউ. আদালত, কাৰ্যবাহী পৰিষদ আৰু একাডেমিক পৰিষদ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ কৰ্তৃপক্ষ।[8] ২০১৯ চনত অধ্যাপক প্ৰতাপ জ্যোতি হণ্ডিকক বিশ্ববিদ্যালয়ৰ উপাচাৰ্য হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয়।[9]
পৰিসীমাবিশ্ববিদ্যালয়খন গুৱাহাটী মহানগৰীৰ জালুকবাৰী অঞ্চলত অৱস্থিত। আনহাতে বিশ্ববিদ্যালয়খন লোকপ্ৰিয় গোপীনাথ বৰদলৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ পৰা ১০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত, কামাখ্যা ৰে’ল ষ্টেশ্যনৰ পৰা ৫ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত ৩৭ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাই পথৰ কাষতে অৱস্থিত। বৰ্তমান সমগ্ৰ অঞ্চলটোক গোপীনাথ বৰদলৈ নগৰ নামেৰে জনা যায়। বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰিসীমাৰ ভিতৰত ৩০০০ হাজাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী থাকিব পৰা আৱাসসমূহৰ লগতে শিক্ষক-কৰ্মচাৰীৰ আৱাসসমূহো আছে।[4] স্বীকৃতিবিশ্ববিদ্যালয়খন ৰাষ্ট্ৰীয় মূল্যাংকন আৰু প্ৰত্যাপন পৰিষদ (National Assessment and Accreditation Council চমুকৈ NAAC), বাংগালুৰুৰ দ্বাৰা মূল্যাঙ্কিত আৰু 'A' গ্ৰে’ড-প্ৰাপ্ত।[3] আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত QS World University Rankings এ গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ক ২০২৩ চনত এছিয়াৰ ৬০১–৬৫০ বেণ্ডত স্থান দিছিল।[10] ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিষ্ঠানিক ৰেংকিং ফ্ৰে’মৱৰ্ক (এন আই আৰ এফ)-এ ২০২২ চনত গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ক সামগ্ৰিকভাৱে ৬৪ নম্বৰ স্থান প্ৰদান কৰিছিল[11] আৰু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ভিতৰত ৩৬ টা।[12] বিশ্ববিদ্যালয় সংগীত বিশ্ববিদ্যালয় সংগীতটোৰ ৰচক ভূপেন হাজৰিকা। এই গীতটো বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সকলো অনুষ্ঠানৰ আৰম্ভণিতে পৰিৱেশন কৰা হয়।
শৈক্ষিক বিষয়বিভাগ আৰু অধ্যয়ন কেন্দ্ৰসমূহবিশ্ববিদ্যালয়খনৰ বিভিন্ন বিভাগ আৰু অধ্যয়ন কেন্দ্ৰসমূহ হৈছে[4] : কলা
বিজ্ঞান
বাণিজ্য
বাণিজ্যিক ব্যৱস্থাপনা
আইন বিভাগ
স্নাতকোত্তৰ ছাত্ৰ সন্থাস্নাতকোত্তৰ ছাত্ৰ সন্থা হৈছে গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ শীৰ্ষ ছাত্ৰ প্ৰতিনিধি সংস্থা। ১৯৪৯ চনত পিজিএছইউ-ৰ প্ৰথমটো সংস্থা গঠন হয়। প্ৰথম সাধাৰণ সম্পাদক আছিল বীৰেন গোস্বামী। গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় ছাত্ৰ ৰাজনীতিৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হোৱাৰ বাবে পিজিএছইউ-এ ৰাজ্যত উচ্চ স্বীকৃতি লাভ কৰে। পিজিএছইউ-ৰ বহু সাধাৰণ সম্পাদকৰ লগতে অন্যান্য বিষয়ববীয়াই সক্ৰিয় ৰাজনীতিত জড়িত হৈ পৰিছে। পিজিএছইউ-ৰ বৰ্তমানৰ সাধাৰণ সম্পাদক পৰশ্ব পাটগিৰি।[13] সুবিধাসমূহগ্ৰন্থাগাৰ গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ গ্ৰন্থাগাৰ প্ৰথম অৱস্থাত ১৯৪৮ চনত গুৱাহাটীৰ চানমাৰীত (এতিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পুৰণি কলনি নামেৰে জনাজাত) প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। ১৯৬২ চনত সেই স্থানৰ পৰা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বৰ্তমান থকা স্থানলৈ স্থানান্তৰিত কৰা হয়। আনহাতে ১৯৮২ চনত গ্ৰন্থাগাৰটো বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম উপাচাৰ্য কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা হয়। বৰ্তমান গ্ৰন্থাগাৰটোত ২৫,৯৪৯০খন কিতাপ, ১,০২২১২খন BOUND PERIODICALS, ২২৫০খন গৱেষণা গ্ৰন্থ আৰু পত্ৰ, ৬৯০৮খন প্ৰতিবেদন আৰু নিবন্ধ আৰু ৩০৬খন মানচিত্ৰ আছে। সাঁচিপাতৰ পুথি আছে ৪৫০০খন। কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈৰ নিজা সংগ্ৰহৰ গ্ৰন্থ আছে ৭৫৯৩খন। ইয়াত কম্পিউটাৰৰ দ্বাৰা কোনো গ্ৰন্থ অনুসন্ধান কৰাৰ ব্যৱস্থা ৰখা হৈছে। লগতে বিভিন্ন দৈনিক কাকত-আলোচনী অধ্যয়ন কৰাৰো ব্যৱস্থা আছে[3] সংযুক্ত মহাবিদ্যালয়সমূহপ্ৰধান প্ৰবন্ধ: গৌহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সৈতে জড়িত মহাবিদ্যালয়সমূহৰ তালিকা
ইয়াৰ অধিকাৰক্ষেত্ৰ ১৫খন জিলাত বিস্তৃত: বজালী জিলা, বৰপেটা, বিশ্বনাথ, বঙাইগাঁও, দৰং, ধুবুৰী, গোৱালপাৰা , হোজাই, কামৰূপ মহানগৰ জিলা, কামৰূপ জিলা, মৰিগাঁও, নগাঁও, নলবাৰী, শোণিতপুৰ, আৰু দক্ষিণ শালমাৰা-মানকাচৰ জিলা। বিৰিঞ্চি কুমাৰ বৰুৱা প্ৰেক্ষাগৃহগুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মুখ্য প্ৰেক্ষাগৃহটো বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মুখ্য তোৰণ (পুৰণি)ৰ ওচৰত আৰু কলা ভৱনৰ কাষত অৱস্থিত। প্ৰায় ১৮০০ আসনযুক্ত বিৰিঞ্চি কুমাৰ বৰুৱা প্ৰেক্ষাগৃহ (চমুকৈ বি.কে.বি.) অসমৰ বৃহৎ প্ৰেক্ষাগৃহসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। বিশিষ্ট অসমীয়া সাহিত্যিক, লোক সংস্কৃতিৰ গৱেষক তথা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অন্যতম প্ৰতিষ্ঠাতা বিৰিঞ্চি কুমাৰ বৰুৱাৰ নামেৰে প্ৰেক্ষাগৃহটিৰ নামকৰণ কৰা হয়।[14] অন্যান্য সুবিধা সমুহঅন্যান্য সুবিধা সমুহ হৈছে
ছাত্ৰাবাসবিশ্ববিদ্যালয়খনত মুঠ ১২টা ছাত্ৰাৱাস আছে।[4]
ছাত্ৰীনিবাসবিশ্ববিদ্যালয়ত মুঠ ৯টা ছাত্ৰীনিৱাস আছে।[4]
তথ্য সংগ্ৰহ
বাহ্যিক সংযোগ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
