|
Garnacha (uga) A garnacha[1] (en francés grenache) ye una d'as ugas de vin tinto mas amplament plantadas d'o mundo.[2] Se parla simplament d'a garnacha pa referir-se a la tinta u noir, encara que ista tien parients que tamién contan con una gran difusión, destacando a garnacha blanca.[3] En Espanya i hai vins monovarietals de garnacha tinta, mas que mas en as rechions viticolas d'o sud d'Aragón, como Calatayú, Carinyena y o Campo de Borcha, pero tamién s'usa mezclada, como en bels vins de La Rioja con tempranillo. En Aragón ye una d'as variedaz tintas autorizadas en os vins d'as denominacions d'orichen protechidas Ailés, Calatayú, Campo de Borcha, Carinyena, Semontano y Urbezo y en as indicacions cheograficas protechidas vins d'a Tierra Baixo Aragón, Ribera d'o Galligo-Cinco Villas, Ribera d'o Queiles, Ribera de Xiloca, Valle d'a Cinca y Val de Xalón. HistoriaA uga garnacha s'originó en Aragón, d'alcuerdo con as prebas ampelograficas.[4][5] Un d'os primers sinonimos d'a vit yera "tinto aragonés" (u tinto d'Aragón). Encara que anteriorment se pensaba que as plantacions se propagoron dende o puesto de naiximiento orichinal a os territorios d'a Corona d'Aragón, como Cerdenya y o Rosellón, en o sud de Francia, recients descubrimientos arqueolochicos han contrimostrau que en Cerdenya, a on ista uga se conoixe como cannonau, a elaboración d'ista variedat pa producir vin data de fa 3000 anyos[6][7]. A garnacha ya yera bien difundida a os dos costaus d'o Pirineu cuan a rechión de Rosellón fue anexionada por Francia. A partir d'astí a vit s'ubrió camín a traviés de Lenguadoc y a o sud d'a rechión d'o Roine, a on quedó bien asentada en o sieglo XIX. Referencias
|
