Махачкала

Махачкала
рус. Махачкала
Байрак^[d]
Нигезләнү датасы	1844
Рәсми исем	Махач-Кала, Махӏачхъала, Petrovsk-Port, Петровск-Порт, Петровское, Petrovskoye һәм Махачкала
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Дагстан, Городской округ город Махачкала^[d][1] һәм Дагстан автономияле совет социалистик республикасы^[d]
Административ-территориаль берәмлек	Дагстан
Сәгать поясы	UTC+03:00
Хөкүмәт башлыгы	Мусаев, Муса Асхабалиевич^[d][2]
Халык саны	662 660 (2023)[3]
Административ бүленеше	Кировский район^[d], Ленинский район^[d] һәм Советский район^[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	10 метр
Кардәш шәһәр	Сфакс^[d], Ольденбург, Балыкесир, Брешия, Бискра^[d], Владикавказ, Киев[4], Ла-Рош-сюр-Йон, Ндола^[d], Роттердам, Спокән, Смолән^[d], Сыпин^[d], Ялова (Төркия), Калуга, Старапул[5] һәм Актау
Мәйдан	468,13 км²
Почта индексы	367000–367999
Рәсми веб-сайт	mkala.ru
Җирле телефон коды	8722
Шәрәфле ватандашлар төркеме	^[d]
Монда җирләнгәннәр төркеме	^[d]
Махачкала Викиҗыентыкта

Махачкала́ (ком. Анжикъала, Магьачкъала, авар. МахIачхъала, лезг. МахIачкъала,Анжи, лак. МахІачкъала, Анжи, Калып:Lang-rut, әзери. Маһачгала, Калып:Lang-tab, Калып:Lang-dar) — Россия Федерациясенең көньягындагы шәһәр, Дагстан республикасының башкаласы, Төньяк Кавказның Россия өлешендәге һәм Төньяк Кавказ федераль округының иң эре шәһәре.

Тарих

Махачкала́ чикләрендә урта гасыр заманнарыннан бирле билгеле Тарки сәүдә шәһәре яшәгән. Бер вакытта Алтын Урда составына керә. XVI гасырдан шәһәр кумыкларның Шаухал дәүләте башкаласы булды.

1844 елда рус Петровское хәрби ныгытмасы салына. 1857 елда торак пункт шәһәр статусын һәм порт шәһәре Петровск атамасын ала.

1918 елның 15 ноябрендә Дагъстан вакытлы хөкүмәте рәисе Нух-Бәк Тарковский боерыгы белән шәһәргә Шамил-Кала атамасы бирелә.

1921 елның 14 маенда Дагъстан инкыйлаби комитеты боерыгы буенча шәһәр Дагъстан АССРы башкаласы буларак билгеләнә һәм исеме Махач Дахадаев хөрмәтенә Махачкала дип үзгәртелә.

Шәхесләр

• Баһаветдин Аджиев (1950), Дагстанның халык шагыйре.

Шулай ук карагыз

Сылтамалар

1. ОКТМО
   https://wikidata.org/wiki/Track:P764https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203
2. http://www.mkala.ru/authorities/administration/struktura/Musaev/
3. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.) — Росстат, 2023.
   https://wikidata.org/wiki/Track:Q126719912https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680
4. http://consultant.parus.ua/?doc=0A10E557DA
5. http://ставрополь.рф/english/Municipal_cooperation_with_cities_of_near_of_Russia/Municipal_cooperation_of_Russia.php