เทศบาลตำบลบ้านหลวง
เทศบาลตำบลบ้านหลวง เป็นเทศบาลตำบลแห่งหนึ่งในท้องที่อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ครอบคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของตำบลบ้านหลวง โดยส่วนที่เหลืออยู่ในเขตเทศบาลตำบลจอมทอง มีพื้นที่ประมาณ 366 ตารางกิโลเมตร ถือเป็นเทศบาลตำบลขนาดใหญ่ที่สุดในจังหวัดเชียงใหม่ เทศบาลตำบลบ้านหลวงเป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ ซึ่งประกอบด้วยพื้นที่ภูเขาและป่าไม้ขนาดใหญ่ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวอันมีชื่อของประเทศ ทำให้มีการเจริญเติบโตในด้านเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่องจากการเพิ่มจำนวนของสถานประกอบการท่องเที่ยว ประวัติการเปลี่ยนระบบการปกครองจากประเทศราชเป็นแบบมณฑลเทศาภิบาล ทำให้นครเชียงใหม่ ซึ่งมีฐานะเป็นเมืองประเทศราช ถูกลดบทบาทลงมาเป็นหัวเมืองหนึ่งในมณฑลพายัพ พ.ศ. 2443 ทางราชการได้ตั้งชุมชนที่อยู่โดยรอบวัดพระธาตุศรีจอมทอง ให้เป็นเมืองหนึ่ง โดยใช้ชื่อ "แขวงจอมทอง" และให้ใช้ชื่อเรียกตามตำนานวัดพระศรีจอมทอง (ปัจจุบันเป็น วัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร) แขวงจอมทอง มีพื้นที่ปกครอง 4 แคว้น คือ แคว้นบ้านหลวง แคว้นสองแคว แคว้นเตี๊ยะ แคว้นบ้านแปะ[ต้องการอ้างอิง] ต่อมา กระทรวงมหาดไทย ได้ประกาศยกฐานะสภาตำบลบ้านหลวงเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหลวง เมื่อ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2539[ต้องการอ้างอิง] ต่อมาจึงได้รับการยกฐานะเป็น "เทศบาลตำบลบ้านหลวง" เมื่อ 27 ตุลาคม พ.ศ. 2552[1] การประกาศเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลบ้านหลวงเมื่อ 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554 ได้แยกพื้นที่หมู่ที่ 1 และบางส่วนของหมู่ที่ 2, 3 และ 4 ของตำบลบ้านหลวงไปรวมกับเทศบาลตำบลจอมทอง ตามเจตนารมณ์ของประชาชนในท้องถิ่นและเพื่อประโยชน์ในการบริหารราชการ[2] อนึ่ง ชื่อ "เทศบาลตำบลบ้านหลวง" เคยเป็นชื่อเดิมของเทศบาลตำบลจอมทองในช่วง พ.ศ. 2542–2543 (ในอดีตเป็นเขตสุขาภิบาลบ้านหลวง) ซึ่งไม่มีความเกี่ยวข้องกับพื้นที่เทศบาลตำบลบ้านหลวงในปัจจุบันที่ในขณะนั้นยังมีฐานะเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหลวง โดยได้เปลี่ยนชื่อเป็นเทศบาลตำบลจอมทองเพื่อป้องกันความซ้ำซ้อนกับชื่อ อบต.บ้านหลวง[3] ภูมิศาสตร์ที่ตั้งเทศบาลตำบลบ้านหลวงตั้งอยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอจอมทองประมาณ 10 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากเมืองเชียงใหม่ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 65 กิโลเมตร เทศบาลมีพื้นที่ประมาณ 366 ตารางกิโลเมตร[4][2] คิดเป็นร้อยละ 51 ของพื้นที่อำเภอจอมทองซึ่งมีขนาดประมาณ 712 ตารางกิโลเมตร และเป็นเทศบาลตำบลที่มีพื้นที่มากที่สุดในจังหวัดเชียงใหม่ มีอาณาเขตติดต่อดังนี้
ภูมิประเทศเทศบาลตำบลบ้านหลวงมีภูมิประเทศหลักแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ พื้นที่ราบ (ครอบคลุมหมู่ที่ 2, 3, 4 และ 13) พื้นที่เชิงเขา (ครอบคลุมหมู่ที่ 10, 11, 12, 14, 16, 20 และ 21) และพื้นที่ภูเขา (ครอบคลุมหมู่ที่ 5, 6, 7, 8, 9, 15, 17, 18, 19, 22 และ 23) โดยมีสัดส่วนพื้นที่ภูเขามากที่สุด และมีพื้นที่ราบสำหรับเพาะปลูกค่อนข้างน้อย พื้นที่ภูเขาอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์[4] เป็นแหล่งต้นน้ำสำคัญของลุ่มแม่น้ำปิง แหล่งน้ำสำคัญได้แก่ น้ำแม่กลาง น้ำแม่ยะ น้ำแม่ปอน น้ำแม่หอย น้ำแม่กว๋าว ห้วยตองซาน ห้วยแม่หาด และห้วยขนาดเล็กอื่น ๆ อีกหลายแห่ง ทั้งหมดไหลลงสู่แม่น้ำปิง พื้นที่ราบกลางภูเขามีการปลูกพืชสวน ทำนา และทำไร่หมุนเวียนบางแห่ง[5] ป่าไม้ในพื้นที่เชิงเขาและภูเขาประกอบด้วยป่าผลัดใบและป่าไม่ผลัดใบ โดยมีพื้นที่รวมกันกว่า 292 ตารางกิโลเมตร[ก] คิดเป็นเกือบร้อยละ 80 ของพื้นที่ทั้งเทศบาล การแบ่งเขตการปกครองเทศบาลตำบลบ้านหลวงประกอบด้วย 22 หมู่บ้าน ตั้งแต่หมู่ 2 ถึงหมู่ 23 ส่วนหมู่ที่ 1 บ้านแท่นคำ รวมถึงบางส่วนของหมู่ที่ 2 หมู่ที่ 3 และหมู่ที่ 4 อยู่ในเขตปกครองของเทศบาลตำบลจอมทอง[1][2] รายชื่อหมู่บ้านมีดังนี้
สังคมจากการสำรวจเมื่อปี พ.ศ. 2561 เทศบาลตำบลบ้านหลวงมีจำนวนประชากรตามทะเบียนราษฎร์ทั้งสิ้น 13,785 คน 3,867 ครัวเรือน[6] ประชากรที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ภูเขาทำอาชีพเกษตรกรรมและค้าขาย มีการส่งเสริมให้ชาวบ้านปลูกพืชไม้ดอกไม้ประดับโดยหน่วยงานโครงการหลวง ส่วนประชากรในพื้นที่ราบทำอาชีพเกษตรกรรม โดยเฉพาะการทำนาและทำสวนผลไม้[4][5] สถานที่สำคัญ
เชิงอรรถ
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
|
Portal di Ensiklopedia Dunia