HSM Zaan

HSM Zaan
Afbeelding gewenst
Aantal	1
Nummering	HSM: 35
Fabrikant	Emil Keßler
In dienst	1870
Uit dienst	1880
Asindeling	1A1
Spoorwijdte	1435 mm
Diameter drijfwielen	1720 mm
Lengte over buffers	7315 mm (exclusief tender)
Maximum stoomspanning	5,7 kg/cm^2
Aantal cilinders	2
Diameter × slaglengte cilinders	356 x 560 mm
Trekkracht	1650 kg
Portaal    Verkeer & Vervoer

De Zaan was een stoomlocomotief van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM).

De locomotief was in 1847 door Emil Keßler in Karlsruhe gebouwd voor de Cöln-Mindener Eisenbahn (CME) met de naam Bielefeld. Na een ontsporing van de locomotief Gütersloh uit dezelfde serie bij het station Gütersloh in 1851, waarvan de oorzaak aan de te korte asstand werd verweten, werd de achterste loopas van de locomotieven naar achteren verplaatst. De CME stelde de Bielefeld in 1863 buiten dienst. In 1866 werd de locomotief gekocht door de Nederlandse aannemer W. Jacobs ten behoeve van aanleg van spoorlijnen in Noord-Holland. In 1870 werd de locomotief door de HSM overgenomen voor de goederendienst op onder andere de spoorlijn Den Helder - Amsterdam. De locomotief kreeg bij de HSM het nummer 35 en de naam Zaan. De locomotief bleek echter minder geschikt en is hoofdzakelijk voor het rangeren in Den Helder gebruikt tot de buitendienststelling in 1880. Nadien is de ketel nog tot 1887 gebruikt voor het leveren van stoom voor een stoomhamer in de werkplaats te Haarlem.

Bouwjaar	CME naam	Uit dienst CME	In dienst HSM	HSM nummer	HSM naam	Uit dienst HSM	Bijzonderheden
1847	Bielefeld	1863	1870	35	Zaan	1880	Ketel tot 1887 gebruikt voor leveren stoom voor een stoomhamer in de werkplaats Haarlem.

Bronnen, noten en/of referenties

• H. Waldorp: Onze Nederlandse stoomlocomotieven in woord en beeld. Uitg. De Alk, Alkmaar, 1981. ISBN 90 6013 909 7.
• J. van der Meer: De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij. Uitg. Uquilair, 2009, ISBN 978 90 71513 68 8.
• J.J. Karskens: De Locomotieven van de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij. Uitg. J.H. Gottmer, Haarlem - Antwerpen, 1947.