NS 3100

NS 3100
Aangereden locomotief HSM 107 'Oorlog' van een goederentrein bij spoorwegongeluk te Haarlem in 1912.
Aantal	26
Nummering	HSM: 83-88, 101-115, 149-153 NS: 3101-3126
Fabrikant	Borsig
In dienst	1879-1883
Uit dienst	1932
Asindeling	C
Spoorwijdte	1435 mm
Massa locomotief	40,1 ton
Massa tender	3101-3103: 23,4 ton, 3104-3126: 24,6 ton
Diameter drijfwielen	1400 mm
Diameter tenderwielen	1100 mm
Lengte over buffers	14.601 mm
Hoogte	4308 mm
Maximumsnelheid	45 km/u
Vuurkist	8 m^2
Vlampijpen	83 m^2
Roosteroppervlak	1,88 m^2
Maximum stoomspanning	10,3 kg/cm^2
Aantal cilinders	2
Diameter × slaglengte cilinders	457 x 610 mm
Stoomverdeling	Stephenson
Waterinhoud	3101-3103: 8m^3, 3104-3126: 9 m^3
Brandstofvoorraad	3101-3103: 3,4 ton kolen, 3104-3126: 3,6 ton kolen
Trekkracht	6560 kg
Remsysteem	vacuümrem
Soortmerk	HSM: G^3 NS: G^2
Aantal bewaarde exemplaren	0
Portaal    Verkeer & Vervoer

De serie NS 3100 was een serie goederentreinstoomlocomotieven van de Nederlandse Spoorwegen (NS) en diens voorganger Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM).

Als vervolg op de goederentreinlocomotieven 71-73 uit 1877 bestelde de HSM nog eens 26 goederentreinlocomotieven bij Borsig in Berlijn, welke tussen 1879 en 1883 werden geleverd. Ten opzichte van de 71-73 kregen deze locomotieven een groter roosteroppervlak en een hogere stoomspanning, waarmee een bijna twintig procent hogere trekkracht werd bereikt.

HSM nummer	Naam	Fabrieksnummer Borsig	NS nummer	In dienst	Uit dienst	Bijzonderheden
83	Visschery	3701	3101	1879	1929
84	Veeteelt	3702	3102	1879	1931
85	Scheepvaart	3703	3103	1879	1925
86	Justitie	3727	3104	1880	1927
87	Onderwijs	3728	3105	1880	1927
88	Vervoer	3729	3106	1880	1926
101	Wetenschap	3764	3107	1881	1925
102	Marine	3765	3108	1881	1925
103	Geneeskunst	3766	3109	1881	1926
104	Stoomwezen	3767	3110	1881	1931
105	Stoomvaart	3768	3111	1881	1932
106	Vrede	3769	3112	1881	1926
107	Oorlog	3770	3113	1881	1926	Ontspoorde op 3 september 1899 nabij Rotterdam.[1] Ontspoorde op 30 januari 1912 na aanrijding nabij Haarlem.[2]
108	Bliksem	3821	3114	1882	1926
109	Donder	3822	3115	1882	1929
110	Orkaan	3823	3116	1882	1925
111	Rhijn	3856	3117	1882	1930
112	Schelde	3857	3118	1882	1927
113	IJssel	3858	3119	1882	1926
114	Lek	3859	3120	1882	1932
115	Waal	3860	3121	1882	1926
149	Spaarne	3952	3122	1883	1932
150	Vecht	3953	3123	1883	1927
151	Eem	3954	3124	1883	1925
152	Berkel	3955	3125	1883	1932
153	Schie	3956	3126	1883	1928

Bij de samenvoeging van het materieelpark van de HSM en de SS in 1921 kregen de locomotieven van deze serie de NS-nummers 3101-3126. Tussen 1925 en 1932 werden de locomotieven afgevoerd.

Bronnen, noten en/of referenties

1. J.W. van Borselen: Sporen in Rotterdam, Stichting Historische Publicaties Roterodamum (1993), Pag. 336, 337.
2. 1912 ontspoorde locomotief in Haarlem op Nuentoen.nl, geraadpleegd op 31 januari 2012 (archiefversie uit 2012).

• H. Waldorp: Onze Nederlandse stoomlocomotieven in woord en beeld. Uitg. De Alk, Alkmaar, 1981. ISBN 90 6013 909 7.
• J. van der Meer: De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij. Uitg. Uquilair, 2009, ISBN 978 90 71513 68 8.
• J.J. Karskens: De Locomotieven van de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij. Uitg. J.H. Gottmer, Haarlem - Antwerpen, 1947.