Muga entre Aragón y Francia

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Muga entre Aragón y Francia en royo

A muga entre Aragón y Francia tien una largaria de 136 kilometros[1] y desepara os dos territorios dende o pueyo de Nai a l'ueste, en a muga con Navarra, dica o Cap dera Picada, a l'este en a muga con a val d'Arán.

Estió definida por o Tractau d'os Pireneus, sinyau o 7 de noviembre de 1659 entre Luis de Haro, representant d'o rei Felipe III d'Aragón, y o cardenal Mazzarino, representant d'o rei Loís XIV de Francia.

Accidents cheograficos

A muga ye marcada por os Pireneus que deseparan os dos territorios, quedando Aragón en a versant sud y Francia en a norte. En a siguients seccions s'amostran os prencipals accidents cheograficos (montanyas, puertos, cuellos, portiellos, túnels, barrancos...) que se pueden troban en a muga.

Chacetania

Pueyo de Nai
Petrechema
Candanchú-Le Somport
Somport
Túnel ferroviario de Somport
Túnel carretero de Somport

A comarca de Chacetania muga d'ueste a este con os municipios de Lascun, Acós, Borza, Urdós y Laruntz, toz éls en o departamento d'os Pireneus Atlanticos. A muga prencipia a l'ueste en o pueyo de Nai (2.448 m), remata a l'este en Gralleras (2.262 m) y ye trescruzada por 21 pasos, un d'éls por carretera asfaltada (Somport) y a resta por camins d'alta montanya.

O barranco d'Aspa trescruza a frontera de sud a norte, naixindo a os piez d'a punta Esper en Aragón y convertindo-se en a gave d'Aspa en a versant francesa. Bi ha una estación d'esquí de fundo internacional en Candanchú-Le Somport y dos túnels (uno ferroviario y un atro carretero) que trescruzan a muga.

Aragón Francia
Ansó Pueyo de Nai (2.421 m) Lascun
Esqueste (2.114 m)
Mouscaté (2.236 m)
Petrechema (2.371 m)
Pico d'Ansabere Chicot (2.254 m)
Ansó (2.084 m)
Sobarcal (2.257 m)
Acherito (1.898 m)
Agullas de l'Acherito (2.079 m)
Pico de l'Acherito (2.095 m)
Penya de l'Ibón (2.138 m)
Breca d'Hanas (2.035 m)
Agulla de l'Acherito (2.101 m)
Punta d'Arralla (2.145 m)
Arralla (2.011 m)
Portet Barrat (2.097 m)
Pourtet Ouvert (2.135 m)
Pico de l'Arista (2.168 m)
Marmida (2.079 m)
Cotdoguy (2.025 m)
Palo (1.942 m)
Penya lo Rincón (2.110 m)
Punta O Risté (2.115 m) Acós
Lacunarda (1.955 m)
Pico Royo (2.177 m) Borza
Punta d'Espenyaperros (2.174 m)
Pico d'Aillary (2.215 m)
Arlet (2.095 m)
Pico de l'ibón d'Arlet (2.215 m)
Pico d'Arlet (2.207 m)
Pico d'Arri (2.154 m)
Punta d'Arre (2.157 m)
Acué (2.014 m)
Punta Gabedallo (2.245 m)
Punta Acué (2.258 m)
Escalé (1.635 m)
Aísa Barranco d'Aspa
Urdós
GR 11-Causiat (1.630 m)
Candanchú-Le Somport
Túnel de Somport
N-330 - E-07 - N-134
Túnel ferroviario de Somport
Pin Sec (1.717 m)
Besatar (1.683 m)
Cima de Candanchú (1.728 m)
Alto de Somport (1.686 m)
Somport (1.632 m)
N-330A - E-07 - N-134A
Chaca Municulo (1.991 m)
Mont Astún (2.141 m)
Pico d'Arnousse (2.141 m)
Arnousse (2.079 m)
Pico de Bénou (2.267 m)
Punta Torrullas (2.261 m)
Pico Escalar (2.293 m)
Audas (2.195 m)
Punta Nayeta (2.259 m)
Punta Naiso (2.237 m)
Punta de l'Escalar (2.283 m)
Bénou (2.290 m)
Loma de l'Escalar (2.291 m)
Laruntz
Chaca (2.168 m)
Pico d'Astún Occidental (2.278 m)
Pico d'Astún (2.283 m)
Pico d'Astún Oriental (2.277 m)
Astún (2.185 m)
Punta Mala Cara (2.268 m)
Canfranc
Punta Bagüer (2.331 m)
Pico d'a Canal Roya (2.348 m)
Penya Blanca (2.365 m)
Punta de ra Nieu (2.364 m)
Nieu (2.246 m)
Punta Cubilaret (2.291 m)
Gralleras (2.262 m)

Alto Galligo

O Portalet de ra Nieu
Pico Os Moros
Cima d'a punda de ra Faixa
Muga en a Peira Sant Martín
Puerto de Marcadau

A comarca de l'Alto Galligo muga d'ueste a este con os municipios de Laruntz, Arrens e Marçós, Estanh y Cautarès, o pimero situau en o departamento d'os Pireneus Atlanticos y a resta en os Altos Pireneus. A muga prencipia a l'ueste en Gralleras (2.262 m), remata a l'este en o pico Gramatuero (2.898 m) y ye trescruzada por 17 puertos de montanya, un d'éls por carretera asfaltada (O Portalet de ra Nieu) y a resta por camín.

Aragón Francia
Sallent Gralleras (2.262 m) Laruntz
Campana de ra Nieu (2.214 m)
La Forqueta (2.128 m)
Penya Mieytadère (2.108 m)
Portalet (1.794 m)
A-136 - D-934
Punta Estremera (2.128 m)
Viello de Sallent (1.850 m)
Punta Facera de Bocalé (2.232 m)
Punta Peiralún (2.435 m)
La Coroneta (2.527 m)
Pico de l'Ouradé (2.554 m)
Punta Ferraturas (2.641 m)
Pico du Vallon d'Estrémère (2.638 m)
Dient de Socas (2.692 m)
Punta de Socas (2.716 m)
Punta d'o Tejau (2.561 m)
Socas (2.570 m)
Tito de ra Soba (2.601 m)
Garmo Negro de Soba (2.631 m)
Pico de Soba (2.624 m)
Punta de ro Cuello (2.611 m)
Soba (2.449 m)
Punta O Rincón (2.683 m)
Arriel (2.608 m)
Punta Saliecho (2.821 m)
Saliecho Oriental (2.692 m)
Pico d'Arrémoulit (2.624 m)
Campana (2.448 m)
Pico d'o Cuello de Palas (2.589 m)
Palas (2.517 m)
Pitón Von Martin (2.785 m)
Pico de Palas (2.970 m)
Arrens e Marçós
Lavedán (2.612 m)
Cima de Batcrabera (2.707 m)
Barana (2.573 m)
Penya de Barana (2.705 m)
Pico Moros (3.146 m)
O Casterillet (3.048 m)
Agulla d'Ussel (3.020 m)
Pico Central de Casterillet (2.993 m)
Demeure Soulé (2.834 m)
Punta Respomuso (2.909 m)
Gavizo Cristals (2.884 m)
Peira Sant Martín (2.299 m)
Pico de la Peira (2.798 m)
Azún (2.698 m)
Pico Cambalés (2.966 m)
Estanh
Aragón (2.809 m)
Punta Baldierra (2.918 m)
Faixa (2.664 m) Cautarès
Punda de ra Faixa (3.005 m)
Pandicosa
Falisse (2.699 m)
Pico Larré (2.763 m)
Marcadau (2.541 m)
Pico de Marcadau Norte (2.676 m)
Pico de Marcadau Central (2.678 m)
Punta de ra Muga (2.728 m)
Partaniello (2.541 m)
Pico Partaniello (2.751 m)
Pico de ro Ratillo (2.717 m)
Badeta (2.669 m)
Pico de ra Badeta (2.809 m)
Pico d'Arratilla Chicot (2.858 m)
Pico Gramatuero (2.898 m)

Sobrarbe

Penya Fiera
Camachibosa
Ibón de ros Batans y Cerbillonar
Blanquera y Cerbillonar
Pico de Montferrato y glaciar d'Osso
Punda Negra
Punda de ro Corral Ciego
Punda de ro Faixón
Punda de ro Espaldador
Parti oriental d'o circo de Gavarnía
Circo de Gavarnía
Marmorés d'el Cul Gran
Circo de Barrosa, pico de Rubinyera y L'Almunia Gran
Punta de las Loseras
Túnel de Bielsa-Aranyonet

A comarca de Sobrarbe muga d'ueste a este con os municipios de Cautarès, Gavarnía, Gèdra, Aranyonet, Sant Lari, Genos y Lodenvièla, toz éls en o departamento d'os Altos Pireneus. A muga prencipia a l'ueste en o pico Gramatuero (2.898 m), remata a l'este en o pico de la Madera (2.843 m) y ye trescruzada por 46 pasos, un d'éls por carretera asfaltada a traviés d'un túnel (Bielsa-Aranyonet) y a resta por camins d'alta montanya.

Aragón Francia
Torla-Ordesa Pico Gramatuero (2.898 m) Cautarès
Gramatuero (2.528 m)
Pico Né (2.696 m)
Tuca Blanca (2.766 m)
Punta Chabarrón (2.923 m)
Punta d'os Chirmans Couffitte (2.808 m)
Mulos (2.591 m)
Pico deras Oletas (2.757 m)
Oletas (2.606 m)
Penya Fiera Ueste (3.047 m)
Penya Fiera Este (3.117 m)
Punta Comachibosa (3.299 m)
Gavarnía
Punda de ro Clot de ra Fuent (3.291 m)
Cerbillonar (3.198 m)
Punta Cerbillonar (3.248 m)
Punda de ra Blanquera (3.225 m)
Pico de Montferrato (3.217 m)
Punta Superior de Tapón (3.136 m)
Tetons de ra Labaza (3.124 m)
Punta Tapón Gran (3.151 m)
Cabieto de ra Labaza (3.128 m)
Punta Tapón Chicot (2.925 m)
Tapón (2.608 m)
Pico de la Plana de l'Alba (2.678 m)
Plana de l'Alba (2.433 m)
Pico de Lourdes (2.647 m)
Pico de ro Cardal (2.572 m)
Cardal (2.362 m)
Alto de Crapera (2.591 m)
Crapera (2.431 m)
Pico Vernatuara (2.516 m)
Vernatuara (2.336 m)
Punta Sandaruelo (2.717 m)
Soum Blanc (2.336 m)
Soum Blanc des Espécières (2.682 m)
Lapazosa (2.334 m)
Pico d'o Puerto (2.476 m)
Buixaruelo (2.273 m)
Punda de ro Cabieto (3.035 m)
Cabieto de ra Buega (3.031 m)
Fanlo
Cabieto (2.938 m)
Punda Negra (3.144 m)
Dido d'a Falsa Breca (2.948 m)
Falsa Breca (2.906 m)
Pico entre as Brecas (2.976 m)
Breca de Roldán (2.807 m)
Punda de ro Corral Ciego (3.011 m)
Punda de ro Faixón (3.012 m)
Cascada (2.938 m)
Punda de ro Espaldador (3.075 m)
Punda de ra Ula (3.098 m)
Repunda de ras Bruixas (3.111 m)
Punda de ras Crepas (3.161 m)
Pico Plan de Marmorés (3.251 m)
Bielsa
Astazu (2.953 m)
Marmorés d'el Cul Chicot (3.013 m)
Swan (2.967 m)
Marmorés d'el Cul Gran (3.071 m)
Gèdra
Deux Bornes (2.768 m)
Pico de Tuca Roya (2.818 m)
Tuca Roya (2.953 m)
Pico de Pineta (2.859 m)
Garién (2.611 m)
Punta d'el Garién (2.720 m)
Lera (2.469 m)
Montraspo Baixo (2.662 m)
Montraspo Alto (2.694 m)
Pico de la Capiella (2.826 m)
Pico de la Canal (2.768 m)
Viello de la Canal (2.598 m)
Punta d'el Tromocal (2.846 m)
Meseta (2.736 m)
Punta de la Meseta (2.808 m)
Canal (2.687 m)
Pico de la Pala (2.723 m)
Punta Fernars (2.696 m)
Fernars (2.656 m)
Punta Baixa de las Blancas (2.702 m)
Blancas (2.664 m)
Burro (2.736 m)
Punta Alta de las Blancas (2.902 m)
Tormoseta (2.776 m)
Punta es Ibons (2.888 m)
L'Almunia (2.853 m)
Pico de l'Almunia Gran (3.132 m)
Pico de l'Almunia Chica (3.094 m)
Punta de las Loseras (3.088 m)
Punta de Tormoseta (3.083 m)
Aranyonet
Barrosa (2.534 m)
Pico Occidental de Barrosa (2.574 m)
Pico d'el Puerto Viello (2.721 m)
Viello (2.378 m)
Punta de l'Agulleta (2.508 m)
Pico de la Forqueta (2.533 m)
Pico de Marioules (2.563 m)
Forqueta (2.429 m)
Túnel de Bielsa-Aranyonet
A-138 - D-173
Punta Batalienza (2.604 m)
Salcorz (2.450 m)
Punta de Salcorz (2.675 m)
Pico de Marty Caberrou (2.652 m)
Punta Marcatiecho (2.651 m)
Punta de Roldán (2.539 m)
Tringonier (2.495 m)
Pico de l'Ibonet (2.866 m) Sant Lari
Plana (2.588 m)
Punta de l'Ibonet (2.645 m)
Punta de l'Amorriador (2.832 m)
Pouey le Bon (2.716 m)
Ordiceto (2.403 m)
Pico d'Ordiceto (2.596 m)
Chistén
Pala Sobrestiú (2.557 m)
Plan (2.524 m)
Montarruegos d'Arriba (2.685 m)
Penya Castillón (2.658 m)
Forqueta (2.553 m)
Penya Millaris (2.582 m)
Madera (2.562 m)
Punta Cabalera (2.899 m)
Punta Culfreda Sud (3.034 m)
Punta Culfreda d'el Medio (3.031 m)
Punta Culfreda Norte (3.033 m)
Baliner (2.495 m)
Punta Baliner (2.801 m)
Punteta Peguera (2.964 m)
Punta d'es Guerréis (2.972 m)
Genos
Pez (2.460 m)
Punta de la Pez (3.022 m)
Punta d'el Puerto (3.022 m)
Punta de l'Abella (3.025 m)
Lodenvièla
Punta de l'Ibón Chico (3.055 m)
Vachimala Chicot Sud (3.051 m)
Punta de l'Ibón Gran Norte (3.096 m)
Punta de la Cruz (3.107 m)
Punta de Vachimala (3.176 m)
Auguas Cruces (2.687 m)
Auguas Tuertas (2.617 m)
Pico d'Auguas Tuertas (2.796 m)
Pico Royo (2.874 m)
Pico d'Auguas Cruces (2.827 m)
Pico de la Madera (2.843 m)

Ribagorza

Tuca de Cllarabida y puerto de Puixebres
Tuca de Gorgs Bllancs
Vall d'Estós, tuca d'el Puerto d'O a la dreita y tuca de Gorgs Bllancs a la ezquierda
Cabo de la Vaca Occidental, Oriental, El Sellant de la Vaca, tuca d'el Portillón d'O y ibón d'el Portillón
Tuca d'el Perdiguero, tucas d'el Paso d'Alto, Roya y de Lliterola y ibón d'el Portillón
Circo de Crabioles
Ibón de Lliterola y tucas d'el Cabo d'els Arenals, Rabadá y Navarro

A comarca de Ribagorza muga d'ueste a este con os municipios de Lodenvièla, en o departamento d'os Altos Pireneus y Òu, Casaus de Larbost, Castilhon de Larbost, Sent Avantin y Banyeras de Luixón, en o departamento de l'Alta Garona. A muga prencipia a l'ueste en o pico de la Madera (2.843 m), remata a l'este en o Cap dera Picada (2.622 m) y ye trescruzada por 14 puertos, toz éls por camins d'alta montanya.

Aragón Francia
Benás Pico de la Madera (2.843 m) Lodenvièla
Punta Maury (2.840 m)
Maury (2.613 m)
Punta d'el Puerto de Cllarabida (2.802 m)
Cllarabida (2.613 m)
Forca de Cllarabida (2.853 m)
Cllarabida Occidental (3.008 m)
Tuca de Cllarabida (3.019 m)
Tuca d'el Puerto de Puixebres (3.012 m)
Puixebres (2.927 m)
Tuca de Puixebres (3.105 m)
Òu
Torre Armengaud (3.114 m)
Tuca de Gorgs Bllancs (3.129 m)
Tuca d'el Puerto d'O (3.065 m)
O (2.908 m)
Pico Audoubert (3.045 m)
Cabo de la Vaca Occidental (3.097 m)
Cabo de la Vaca Oriental (3.103 m)
El Sellant de la Vaca (3.108 m)
Tuca d'el Sellant de la Vaca (3.104 m)
Chicot Pico Portillón (2.994 m)
Tuca d'el Portillón d'O (3.044 m)
Portillón d'O (2.909 m)
Tuca d'el Molsero (3.176 m)
Tuca d'el Perdiguero (3.219 m)
Tuca d'el Paso d'Alto de Lliterola (3.097 m)
Alto de Lliterola (3.049 m)
Tuca Roya de Lliterola (3.122 m)
Tuca de Lliterola (3.097 m)
Agulla de Lliterola (3.102 m)
Portillón de Lliterola (2.983 m)
Tuca de l'Estraperlo (3.102 m)
Casaus de Larbost
Tuca de Crabioles (3.107 m)
Agulla de Crabioles (3.016 m) Castilhon de Larbost
Crabioles (3.012 m)
Tuca d'el Cabo d'els Arenals (3.038 m)
Tuca de Rabadá (3.036 m)
Tuca de Navarro (3.039 m)
Tuca de Malpás (3.111 m)
Bom (2.894 m)
Tuca d'el Bom (3.005 m)
Breca de Mallo Barrat (2.895 m)
Mallo Barrat (2.984 m)
Mallo Planet (2.941 m)
Pintrat (2.809 m)
Tuca d'el Puerto Viello de Gorgutes (2.845 m)
Viello de Gorgutes (2.666 m)
Tuca de Gorgutes Sud (2.743 m)
Tuca de Gorgutes (2.756 m)
Pico Bonneco (2.661 m) Sent Avantin
Pico de Sacrotz (2.668 m) Banyeras de Luixón
La Glera (2.367 m)
Tuca de la Glera (2.496 m)
Tuca de la Montanyeta (2.558 m)
Tuca Salvaguardia (2.736 m)
Benás (2.444 m)
Tuca de la Mina (2.708 m)
Cap dera Picada (2.622 m)

Se veiga tamién

Referencias

  1. ↑ (es) Región de Aragón. Asociación de Regiones Fronterizas Europeas (ARFE)