tt %D0%9A%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F

Кения
	Кения
	ингл. Republic of Kenya
Байрак[d]	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	1963
Рәсми исем	Republic of Kenya
Кыскача исем	🇰🇪
Гомер озынлыгы	67,032 ел
... хөрмәтенә аталган	Кения[d]
Демоним	kenyaner, kenyanar, Kenyan, kenyai, Keniano, Kenyänan, كيني, كينية, كينيون, кенієць, кенійка, кенійці, קנייתי, קנייתית, kenyeni, kenyan, kenyană, কেনীয়, keniota, kenioti, keniote, keniano, cenian, kenianu, keniana, Kenjano, kenyan, Kényan, Kényane, Kenianerin, Kenianer, keniota, keniote, kenioti, kenioto, keniana, كيني, كينية, كينيين, كينيات, Kenijec, Kenijka һәм Céiniach
Рәсми тел	суахили теле һәм инглиз теле
Гимн	Кения гимны[d]
Мәдәният	Кения мәдәнияте[d]
Шигарь тасвирламасы	Harambee[d]
Шигарь тексты	Magical Kenya һәм Cenia Lledrithiol
Дөнья кисәге	Африка
Дәүләт	Кения
Башкала	Найроби
Сәгать поясы	UTC+03:00 һәм Africa/Nairobi[d]
Иң көнчыгыш ноктасы	3°58′59″ т. к. 41°54′24″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы	5°30′ т. к. 35°19′ кч. о.
Иң көньяк ноктасы	4°40′46″ к. к. 39°13′06″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы	0°05′10″ т. к. 33°56′40″ кч. о.
Геомәгълүматлар	Data:Kenya.map
Иң югары ноктасы	Кения[d]
Иң түбән ноктасы	Һинд океаны
Дәүләт башлыгы вазыйфасы	Кения президенты[d]
Ил башлыгы	Уильям Руто[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Кения президенты[d]
Хөкүмәт башлыгы	Уильям Руто[d]
Башкарма хакимият	Кения хөкүмәте[d]
Канунбирү органы	Кения парламенты[d]
Үзәк банкы	Кения үзәк банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр	Италия, Германия, Австралия, Австрия, Әлҗәзаир, Ангола, Мисыр, Хәбәшстан, Ливия дәүләте, Намибия, Нигерия, Руанда, Көньяк Африка Җөмһүрияте, Көньяк Судан, Судан, Танзания, Уганда, Замбия, Зимбабве, Бөекбритания, Сомали, Украина, Согуд Гарәбстаны, Сейшел утраулары, Канада, Дания, Индонезия, Малайзия, Пакьстан, Шри-Ланка, Кытай Җөмһүрияте, БГӘ, Мексика, Көньяк Корея, Россия, Корея Халык Демократик Җөмһүрияте, Кытай, Греция, Һиндстан, Бангладеш, Гөрҗистан, Аурупа Берлеге һәм Польша
Әгъзалык	Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Милләтләр Дуслыгы, АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], ЮНАМИД[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Интерпол, ХКТО[d], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d], Бөтендөнья почта берлеге, Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d], Бөтендөнья метеорология оешмасы, Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы, Бөтендөнья таможня оешмасы[d], Атом-төш коралларының таратылмау турында килешү[d] һәм African Continental Free Trade Area[d]
Балигълык яше	18 яшь
Никахка керү яше	18 яшь
Халык саны	48 468 138 (2017)
Ир-ат халкы	25 272 193, 25 780 698, 26 279 184 һәм 26 777 549
Хатын-кыз халкы	25 679 257, 26 205 082, 26 726 429 һәм 27 249 938
Административ бүленеше	Яр буе провинциясе[d], Көнчыгыш провинциясе[d], Төньяк-Көнчыгыш провинциясе[d], Ньянза[d], Рифт-Валли[d], Көнбатыш провинциясе[d] һәм Найроби[d]
Акча берәмлеге	Кения шиллингы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт	109 703 659 313 $ һәм 113 420 008 179 $
Кеше потенциалы үсеше индексы	0,575
Inequality-adjusted Human Development Index	0,426
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече	11
Эшсезлек дәрәҗәсе	9 ± 0 процент
Кардәш шәһәр	Челтнәм
Нәрсә белән чиктәш	Хәбәшстан, Сомали, Танзания, Уганда, Көньяк Судан, Судан, Гарәп Лигасы һәм Виктория күле
Автомобил хәрәкәте ягы	сул[d]
Челтәр көчәнеше	240 вольт
Электр аергычы төре	BS 1363[d]
Алыштырган	Кения[d]
Кулланылган тел	инглиз теле, кисуахили теле[d], Kalenjin[d], дабида теле[d], Рендилле[d], Marachi[d], Naandi[d], Камба[d], Ваата[d], Borana[d], Orma[d], Terik[d], долуо теле[d], saamia[d], Tugen[d], Nyole[d], Pokomo[d], Sabaot[d], Singa[d], Ilwana[d], Kenyan Sign Language[d], Khayo[d], Chonyi[d], Luidakho-Luisukha-Lutirichi[d], куриа теле[d], Digo[d], Taveta[d], дахало[d], Логоли[d], бони теле[d], самбуру теле[d], Embu[d], эль-моло теле[d], дасанеч теле[d], Markweta[d], Keiyo[d], масаи теле, лухья телләре[d], покот теле[d], Omotik[d], туркана теле[d], Меру[d], Kipsigis[d], Ogiek[d], сомали теле, Bukusu[d], Teso[d], кикуйю теле, гусии теле[d], Yaaku[d], Giryama[d], Chuka[d], Sagalla[d], Tharaka[d], Mwimbi-Muthambi[d], East Nyala[d], Olumarama[d], Olutsotso[d], Wanga[d], Olushisa[d], Lutachoni[d], Lukabaras[d], Kiduruma[d] һәм Sheng[d]
Мәйдан	581 309 ± 0 км²
Рәсми веб-сайт	president.go.ke
Һәштәге	Kenya
Югары дәрәҗәле Интернет домены	.ke
Тематик география	Кения географиясе[d]
Тимер юл хәрәкәте ягы	сул[d]
Ачык мәгълүматлар порталы	Kenya open data[d]
Феноменның икътисады	Кения икътисады[d]
Феноменның демографиясе	Кения халкы[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны	1 999 614
Джини коэффициенты	40,8
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме	16 процент
Тулаем туулар коэффициенты	4,334
Шәһәр халкы	14 015 215, 14 553 419, 15 102 890 һәм 15 669 052
Авыл халкы	36 936 235, 37 432 361, 37 902 724 һәм 38 358 435
Демократия индексы	5,05
BTI Governance Index	4,53, 5,03, 4,24, 4,51, 4,87, 5, 4,92, 4,77 һәм 4,84
BTI Status Index	5,78, 5,89, 5,05, 5,57, 5,76, 5,8, 5,16 һәм 5,33
Туым күрсәткече	28,46, 27,998, 27,685 һәм 27,54
Үлем күрсәткече	7,29, 7,456, 8,056 һәм 7,83
Happy Planet Index score	45,2
Илнең мобиль коды	639
Илнең телефон коды	+254
Халыкара префикс	0
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны	112[d] һәм 9-9-9[d]
Илнең GS1 коды	616
Номер тамгасы коды	EAK
Диңгездәге идентификацияләү номеры	634
Монда җирләнгәннәр төркеме	Төркем:Кениядә җирләнгәннәр[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	Төркем:Кениядә төшерелгән фильмнар[d]
	Кения Викиҗыентыкта

Ке́ния (суах. һәм ингл. Kenya), рәсми атамасы — Ке́ния Җөмһүрияте́ (суах. Jamhuri ya Kenya, ингл. Republic of Kenya) — Көнчыгыш Африкада урнашкан дәүләт. Күрше дәүләтләр арасында иң тиз үсешле булып санала. Башкаласы — Найроби шәһәре.

Дәүләт мәйданы — 582 650 км². Ул төньякта — Хәбәшстан, көнчыгышта — Сомали, көньяк-көнбатышта — Танзания, көнбатышта — Уганда, төньяк-көнбатышта Көньяк Судан илләре белән чиктәш. Гомуми дәүләт чикләренең озынлыгы 3477 км тәшкил итә. Көньяк-көнчыгышта Һинд океаны сулары белән юыла, илнең көнбатышында Виктория күле урнашкан. Илнең уртасында экватор уза.

Демография

Халык саны — 38 млн кеше. Уртача гомер озынлыгы — 58,8 ел. Этник составка килгәндә, халыкның 22 %-ы — кикуйю, 14 %-ы — лухья, 13 %-ы — луо, 12 %-ы — каленҗин, 11 %-ы камба халыклары тәшкил итә. Халыкның 22 %-ы шәһәрләрдә яши.

Рәсми телләр

Рәсми телләр булып суахили һәм инглиз теле санала, шулай ук җирле телләр дә таралган.

Дин

Дини яктан күпчелек христианнар: 45 % — протестантлар, 33 % — католиклар,

10-11 % — мөселманнар (80 % сөнниләр, 7 % шигыйлар, шулай ук әхмәдияләр, суфичылык вәкилләре һ. б. агымнар).
2010 елда Кениядә Африка җирле ышануларының 3,6 млн тарафдары яшәгән, алар халыкның 8,9 % ын тәшкил иткән.
Бәһаи дине тарафдарларының саны 429 мең булган.
2010 елда барлык Һинд дине агымнары тарафдарлары саны 200 мең кеше дип бәяләнгән.
2010 елда яһүдиләр җәмгыяте 400 дән 2400 гә кадәр кешедән торган.
2010 елда Буддизм вәкилләре 350 кеше булган.

Моны да карагыз: Кениядә ислам

Административ-территориаль бүленеш

Административ-территориаль яктан Кения 8 провинция һәм 71 округтан тора. Илдә 100дән артык шәһәр бар дип исәпләнә^[42]. Иң Эре шәһәрләр — Найроби (3,4 млн кеше), Момбаса (966 мең кеше), Накуру (284 мең кеше), Элдорет (269 мең кеше), Кисуму (236 мең кеше).