|
عبد اللہ بن مسکان
عبداللہ بن مُسکان (وفات 183 ھ توں پہلے)، ابن مسکان دے ناں توں معروف امام موسی کاظم توں روایات نقل کرنے والے راوی نيں۔ اوہ کوفہ وچ رہندے سن تے انہاں دا تعلق قبیلہ عنزہ یا قبیلہ عجل دے غلاماں وچوں سی۔ انہاں دے روایی اساتید وچ ابو بصیر لیث مرادتی، زرارہ بن اعین، جابر بن یزید جعفی و برید بن معاویہ عجلی جداں مشہور حضرات شامل سن ۔ صفوان بن یحیی، یونس بن عبد الرحمن، جمیل بن دراج، حسن بن محبوب و ابن ابی عمیر جداں افراد نے انہاں توں روایت نقل کيتی اے۔ (کتاب فی الامامہ) تے (کتاب فی الحلال والحرام) انہاں توں منسوب نيں۔ صحابی امام کاظمان دی زندگی دے بارے وچ بوہت گھٹ اطلاعات میسر نيں۔ انہاں دے سلسلہ وچ تنہا واضح امر ایہ اے کہ اوہ امام موسی کاظم علیہ السلام دے صحابی سن تے نجاشی دے مطابق، ابن مسکان نے امام کاظم ؑ دی امامت دے زمانہ وچ وفات پائی اے۔[۱] بعض نے انہاں دا شمار امام صادق ؑ دے اصحاب وچ کیہ اے۔ البتہ ایہ مسئلہ مورد اختلاف اے۔ اس لئی کہ اک طرف تاں ابن فضال[۲]، برقی[۳] تے شیخ طوسی[۴] نے انہاں نوں امام جعفر صادق ؑ دے اصحاب وچ شمار کردے نيں تے منابع حدیثی شیعہ وچ امام صادق ؑ دی روایات وچ انہاں دا ناں کثرت توں دیکھنے وچ آندا اے تے انہاں وچوں بعض روایات وچ بلا واسطہ امام توں نقل ہونے دی تصریح ہوئی اے۔[۵] تاں دوسری طرف نجاشی[۶] انہاں دے امام صادق ؑ توں روایت نقل کرنے نوں ثابت نئيں مندے نيں تے انہاں نوں فقط امام کاظم ؑ دے راویاں وچ شمار کردے نيں تے عیاشی نے وی یونس بن عبد الرحمن (صحابی امام کاظم) توں نقل کيتا اے کہ اس دے باوجود کہ ابن مسکان نے امام صادقؑ توں انہاں دے بوہت سارے اقوال نقل کيتے نيں۔ انہاں نے امام توں فقط اک حدیث سماع دی اے۔[۷] مقام حدیثی و آثار
ابن مسکان دے سلسلہ وچ جو گل مسلم اے اوہ امامیہ ماہرین علم رجال دی طرف توں انہاں دی توثیق تے اصحاب اجماع وچ انہاں دا شمار کرنا اے۔[۸] نجاشی نے انہاں نوں ثقہ و عین دے طور اُتے متعارف کرایا اے۔[۹] علامہ حلی نے وی انہاں دی انہاں ہی لفظاں وچ توصیف دی اے۔[۱۰] شیخ مفید نے رسالہ عددیہ وچ انہاں نوں فقہاء اصحاب صادقین تے انہاں شیعہ رئیسان مذہب وچ شمار کيتا اے جو احکام الہی وچ صاحب فتوی نيں، دے طور اُتے متعارف کرایا اے تے ہور ذکر کيتا اے کہ انہاں دے سلسلہ وچ ظن و ذم دا مورد نئيں پایا جاندا اے۔[۱۱] محدث قمی بن مسکان دے بارے وچ تحریر کردے نيں: انہاں دا شمار امام صادق ؑ دے جلیل القدر اصحاب وچ ہُندا سی۔ انہاں دا شمار انہاں افراد وچ ہُندا سی جس دے بارے وچ شیعہ گروہ دا اجماع و اتفاق اے کہ جو کچھ انہاں توں نقل ہويا اے اوہ صحیح اے۔[۱۲] آثارنجاشی نے کتاب فی الامامۃ و کتاب فی الحلال و الحرام نوں انہاں دی تالیفات وچ شمار کيتا اے تے تصریح دی اے کہ کتاب فی الحلال و الحرام دے زیادہ تر مطالب انہاں دے استاد محمد بن علی حلبی دی روایات توں اخذ کيتے گئے نيں۔[۱۳] انہاں دے مشایخابن مسکان دا ناں 1252 احادیث دی سند وچ ذکر ہويا اے۔[۱۴] انہاں نے بوہت سارے محدثین توں روایات نقل کيتیاں ناں انہاں وچ بعض درج ذیل نيں:
انہاں توں روایت نقل کرنے والےان توں روایات نقل کرنے والےآں وچ درج ذیل افراد دی طرف اشارہ کيتا جا سکدا اے:
حوالے
مآخذ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
