|
شیعہ
اہل تشیع یا شیعیت (عربی: شيعة) اسلام دا دوسرا وڈا فرقہ اے۔ اہل تشیع رسول اللہ صلی اللّٰہ علیہ و آلہ وسلم دے بعد فقط حضرت علی بن ابی طالب دی امامت دے قائل نيں تے صرف انہاں نوں رسول اللہ صلی اللّٰہ علیہ و آلہ وسلم دا جانشین تے پہلا معصوم امام مندے نيں۔ شیعہ یا اہل تشیع نظریہ خلافت نوں تسلیم نئيں کردے۔ انہاں دا عقیدہ اے کہ رسول اللہ صلی اللّٰہ علیہ و آلہ وسلم نے دعوت ذوالعشیرہ جو حدیث یوم الدار یا حدیث العشیرہ والدار دے ناں توں مشہور اے تے خطبہ حجتہ الوداع دے موقع اُتے علی بن ابی طالب نوں اپنا جانشین مقرر کر دتا سی۔ دعوت ذوالعشیرہ دے موقع اُتے حضور صلی اللّٰہ علیہ و آلہ وسلم نے فرمایا سی کہ
تِناں دفعہ علی بن ابی طالب کھڑے ہوئے تے کہیا کہ
تو حضور صلی اللّٰہ علیہ و آلہ وسلم نے فرمایا کہ
اس دے علاوہ حضور صلی اللّٰہ علیہ و آلہ وسلم نے حجۃ الوداع دے بعد غدیر خم دے علاقے وچ اک خطبہ وچ فرمایا کہ
شیعہ دی آبادی کل مسلم آبادی دا 13-10 % فیصد اے ـ[۹] مسلماناں بلاخص اہل تشیع دی آبادی دے بارے وچ کوئی یقینی اعداد و شمار میسر نئيں اے۔ 2000ء دے اعداد و شمار دے مطابق پوری دنیا وچ شیعہ آبادی 400ملین یعنی 40 کروڑ اے تے انہاں وچوں تقریبا85٪ شیعہ اثناعشری نيں۔ [۱۰]مذکورہ اعداد و شمار موجودہ اکثر منابع دے مطابق نيں جدوں کہ اس دے مقابلے وچ بعض ہور اعداد و شمار اہل تشیع دی آباد نوں مسلم آبادی دا 23 فیصد تک دسدے نيں۔[۹]
بارہ امامی یا شیعہ اثنا عشریہ (یعنی بارہ اماماں والے)، اہل تشیع (یعنی شیعہ) دا سب توں وڈا گروہ اے۔ قریباً 80 فیصد شیعہ اثنا عشریہ اہل تشیع نیں۔ ایران، آذربائیجان، لبنان، عراق تے بحرین وچ انہاں دی اکثریت اے۔ اس دے علاوہ دوسرے ملکاں وچ وی نیں۔ انہاں بارہ ائمہ کرام نوں کم و بیش تمام مسلمان اللہ دے نیک بندے مندے نیں، تاہم اثنا عشریہ اہل تشیع انہاں ائمہ اُتے اعتقاد دے معاملہ خصوصی شہرت رکھدے نیں۔ انہاں بارہ ائمہ دے ناں بالترتیب ایہ نیں:
 شیعہ اسلام (عربی: شيعة، شیعہ ) اسلام دی دوجی سبھ توں وڈی شاخ اے۔ ایہنوں منن والیاں نوں شیعہ مسلمان جاں شیعہ آکھیا جاندا اے۔[۱۱] "شیعہ" اتہاسی واک شیعان علی (شيعة علي) دا چھوٹا روپ اے جہدا مطلب حضرت محمد صلی اللہ علایہ و آلہ وسلم دے جوائی اتے پتریر حضرت علی کرم اللہ وجہہ دا "پیروکار"، "دھڑا"، جاں "پارٹی" اے جہنوں شیعہ مسلمان خلافت وچ حضرت محمد صلی اللہ علایہ و آلہ وسلم دا جانشین مندے ہن۔ شیعہ اسلام اک فرقے دا ناں اے جیہڑا حضرت علی کرم اللہ وجہہ نوں امام مندا اے۔ اے پہلے اک ندی جی سیاسی ٹولی سی جیہڑی ویلے نال مذہبی رنگ پھڑدی گئی۔ 17ویں صدی چ صفوی ٹبر نے ایران دے راج تے مل ماریا تے ایران دی سنی اکثریتی لوکاں نوں زبردستی شیعہ بنایا اینج ایران چ شیعہ لوک ود گۓ۔ شیعہ دا لفظی مفہومعربی بولی وچ شیعہ دا لفظ دو معنی رکھدا اے۔ پہلا کسی گل اُتے متفق ہونا تے دوسرا کسی شخص دا نال دینا یا اس دی پیروی کرنا۔ قرآن وچ کئی جگاں اُتے ایہ لفظ اس طرح توں آیا اے جداں سورہ قصص دی آیت 15 وچ حضرت موسی دے پیروان نوں شیعہ موسی کہیا گیا اے اور شیعہ فرعون دے بارے وچ وی آیا اے۔[۱۲] تے دو تے جگہاں اُتے ابراہیم نوں شیعہ نوح کہیا گیا اے۔[۱۳] اسلام دی تریخ وچ شیعہ دا لفظ کسی شخص دے پیروان دے لئی استعمال ہُندا اے۔ جداں کہ حضرت امام علی علیہ السلام تے حضرت امیر معاویہ
مکاتب فکراثنا عشری اثنا عشریہ (یعنی بارہ امام)، اہل تشیع (یعنی شیعہ) دا سب توں بڑہ گروہ مننا جاندا اے۔ قریبا 85 فیصد شیعہ اثنا عشریہ اہل تشیع نيں۔ [۱۴]ایران، آذربائجان، لبنان، عراق تے بحرین وچ انہاں دی اکثریت اے۔ اس دے علاوہ دوسرے ملکاں وچ وی نيں۔ پاکستان وچ اہل سنت دے بعد اثنا عشریہ اہل تشیع دا تناسب سب توں زیادہ اے ۔دنیا بھر وچ شیعاں دی آبادی 40کروڑ اے یعنی؛ مسلماناں دی اک چوتھائی آبادی شیعاں اُتے مشتمل اے۔[۱۵] اثنا عشریہ دی اصطلاح انہاں بارہ معصوم اماماں دی طرف اشارہ کردی اے جنہاں دا سلسلہ حضرت محمد صلی اللّٰہ علیہ و آلہ وسلم دے چچا زاد تے داماد امام علی بن ابی طالب توں شروع ہُندا۔ ایہ خلافت اُتے یقین نئيں رکھدے تے انہاں دا نظریہ نظام امامت اے۔ ایہ عقیدہ رکھدے نيں کہ حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے بعد انہاں دے جانشین بارہ معصوم امام نيں بلا فصل جانشین امام علی بن ابی طالب علیہ السلام نيں تے کل بارہ امام نيں۔ جنہاں دا تذکرہ تمام مکاتب اسلام دی احادیث وچ آندا اے۔ تمام مسلمان انہاں ائمہ نوں اللہ دے نیک بندے مندے نيں۔ اُتے اثنا عشریہ اہل تشیع انہاں ائمہ اُتے خاص اعتقاد یعنی عصمت دی وجہ توں خصوصی شہرت رکھدے نيں۔ انہاں بارہ ائمہ دے ناں ایہ نيں :
اثنا عشریہ اہل تشیع تے دوسرے مسلماناں وچ انہاں دے وجود دے دور تے ظہور دے طریقےآں دے بارے وچ اختلافات پائے جاندے نيں۔ اثنا عشریہ اہل تشیع دے دو گروہ نيں۔ 2۔ اصولی اسماعیلیچھیويں امام جعفر صادق دی وفات اُتے اہل تشیع دے دو گروہ ہوئے گئے۔ جس گروہ نے انہاں دے بیٹے اسماعیل کو، جو والد دی حیات وچ ہی وفات پا گئے سن، اگلا امام منیا اوہ اسماعیلی اکھوائے۔ اس گروہ دے عقیدے دے مطابق اسماعیل ابن جعفر انہاں دے ستويں امام نيں۔ انہاں دا امامت دا سلسلہ حالے تک جاری اے۔ جس گروہ نے موسی کاظم نوں اگلا امام منیا اوہ اثنا عشری اکھوائے کیونجے ایہ بارہ اماماں نوں مندے نيں۔ زیدیہزیدیہ شیعہ یا زیدی شیعہ، اہل تشیع دا اک فرقہ اے جس وچ حضرت امام سجاد یا زین العابدین دی امامت تک اثنا عشریہ اہل تشیع توں اتفاق پایا جاندا اے۔ ایہ فرقہ امام زین العابدین دے بعد امام محمد باقر دی بجائے انہاں دے بھائی امام زید بن علی زین العابدین دی امامت دے قائل نيں۔ یمن وچ انہاں دی اکثریت اے۔ اس دے علاوہ دوسرے ملکاں وچ وی نيں۔ اوہ ائمہ جنہاں نوں زیدی معصوم سمجھدے نيں :
ان دے بعد زیدی شیعاں وچ کوئی وی ایسا فاطمی سید خواہ اوہ امام حسن دے نسل توں ہاں یا امام حسین دے نسل توں امامت دا دعوی کر سکدا اے۔ زیدی شیعاں دے نزدیک پنجتن پاک دے علاوہ کوئی امام معصوم نئيں،کیونجے انہاں حضرات دی عصمت قرآن توں ثابت اے۔ زیدیاں وچ امامت دا سلسلہ تاحال جاری اے۔ ایہ فرقہ اثنا عشری دی طرح امامت، توحید، نبوت تے معاد دے عقائد رکھدے نيں اُتے انہاں دے ائمہ امام زین العابدین دے بعد اثنا عشری شیعاں توں مختلف نيں۔ لیکن ایہ فرقہ اثنا عشری دے اماماں دی وی عزت کردے نيں تے انہاں نوں "امام علم" مندے نيں،ایہی وجہ اے کہ زیدی کتاباں وچ امام باقر،امام جعفر صادق تے امام عسکری وغیرہ توں وی روایات مروی نيں۔ کیسانیہ فرقہ”کیسانیہ“ اک ایداں دے فرقہ دا ناں اے جو پہلی صدی ہجری دے پنجاہ سال بعد شیعاں دے درمیان پیدا ہويا تے تقریباًاک صدی تک چلدا رہیا فیر بالکل ختم ہوئے گیا۔ کیونجے اس دے بوہت سارے عقائد و نظریات نوں باقی فرقےآں نے رد کر دتا۔ یہ گروہ جناب ”محمد حنفیہ“ (حضرت علی دے بیٹے) دی امامت دا عقیدہ رکھدا سی تے انہاں نوں امیر المومنین کہندا سی تے امام حسن تے امام حسین دے بعد چوتھا امام گمان کردا سی۔ ”محمد حنفیہ “حضرت امیر المومنین دے فرزند ارجمند سن تے حضرت دی انہاں اُتے خاص توجہ ہويا کردی سی انہاں دی شہرت ”حنفیہ“اس جہت توں اے کہ انہاں دی ماں ”خولہ“ دا تعلق ”بنی حنیفہ“ دے قبیلہ توں سی امیر المومنین نے انہاں نوں آزاد کيتا سی فیر اپنے نال عقد نکاح پڑھیا۔ اہل تشیع دے منابع
مورتاںآبادیات
ہور ویکھو
حوالے
اتہ پتہحوالے
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
Portal di Ensiklopedia Dunia
