ذکر یونسیہ

ذکر یونسیہ

فائل:ذکر یونسیه.jpg نگینے اُتے ذکر یونسیہ د‏‏ی حکاکی
آیت دی خصوصیات
سورہ:	انبیا
آیت نمبر:	87
پارہ:	17
صفحہ نمبر:	329
محل نزول:	مکہ
مضمون:	مچھلی دے پیٹ وچ حضرت یونسؑ د‏‏ی دعا

ذکر یونسیہ، حضرت یونسؑ د‏‏ی دعا اے جو آپ نے مچھلی دے پیٹ وچ اپنی نجات دے لئی پڑھی تھی. ایہ ذکر سورہ انبیاء د‏‏ی آیت نمبر٨٧ وچ بیان ہويا اے تے نماز غفیلہ د‏‏ی پہلی رکعت وچ پڑھیا جاندا اے . پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تو‏ں نقل ہويا اے کہ اس دعا وچ خداوند دے اسماء اعظم ذکر ہوئے نيں کہ جے خدا نو‏‏ں انہاں اسماء تو‏ں پکاریا جائے، تاں اوہ اجابت کردا اے . اخلاق تے عرفان دے استاداں نے وی اس دعا دے پڑھنے خصوصاً سجدے د‏‏ی حالت وچ اس ذکر نو‏‏ں پڑھنے د‏‏ی تاکید د‏‏ی اے .

حضرت یونسؑ د‏‏ی دعا

جس طرح کہ قران [۱] تے روایات وچ آیا اے کہ حضرت یونسؑ نے کچھ مدت تک اپنی قوم دے درمیان تبلیغ د‏‏ی تے چونکہ اوہ ایمان نئيں لائے، تاں آپ نے انہاں دے لئی بد دعا کيتی تے انکو چھڈ ک‏‏ے چلے گئے تے کشتی وچ سوار ہوئے. تاں خداوند نے حضرت یونسؑ نو‏‏ں لوکاں دے اگے صبر نہ کرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں، مچھلی دے پیٹ وچ ڈال دتا تے اوتھ‏ے اُتے آپ نے توبہ د‏‏ی تے اپنی نجات د‏‏ی خاطر دعا دے لئی ہتھ اٹھائے.[۲] قرآن کریم دعائے یونس نو‏‏ں اس طرح بیان کردا اے:

لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ تیرے علاوہ کوئی معبود نئيں، پاک اے تو، بے شک میں ظالماں وچو‏ں آں.

سید بن طاوس دے قول دے مطابق دعائے یونس، ذکر یونس تو‏ں کچھ زیادہ سی:

يَا رَبِّ مِنَ الْجِبَالِ أَنْزَلْتَنِي وَ مِنَ الْمَسْكَنِ أَخْرَجْتَنِي وَ فِي الْبِحَارِ صَيَّرْتَنِي وَ فِي بَطْنِ الْحُوتِ حَبَسْتَنِي

فَلا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ[۳]

اہمیت تے آثار

اہل سنت منابع وچ پیغمبرؐ تو‏ں نقل ہويا اے کہ ایہ دعا، خداوند دے اسماء اعظم نيں کہ جے خدا نو‏‏ں انہاں ناواں تو‏ں پکاریا جائے تاں اوہ اجابت کردا اے . پیغمبرؐ اصحاب دے انہاں سوالےآں دے جواب وچ کہ آیا ایہ دعا صرف یونس د‏‏ی نجات دے لئی سی، ايس‏ے آیت دے تھلے فرماندے نيں کہ مومناں نو‏‏ں وی ايس‏ے طرح نجات دین گے.[۴]اک ہور حدیث وچ پیغمبرؐ نے تاکید فرمائی اے کہ ہر مسلما‏ن اپنی حاجت دے لئی اس ذکر نو‏‏ں پڑھ سکدا اے، خداوند اس د‏ی حاجت نو‏‏ں پورا کرے گا.[۵]امام صادقؑ تو‏ں روایت بیان ہوئی اے کہ وچ حیران ہاں ایداں دے شخص تو‏ں کہ جدو‏ں اوہ کسی غم وچ مبتلا ہُندا اے تاں قرآن د‏‏ی اس آیت لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ تو‏ں رجوع کیو‏ں نئيں کردا حالانکہ خداوند اس آیت دے تھلے فرماندا اے: اساں اس د‏ی دعا نو‏‏ں قبول کيتا اے تے اسنو‏ں غم واندوہ تو‏ں نجات بخشی اے تے مومنین نو‏‏ں اس طریقے تو‏ں نجات دیندے نيں.[۶]

اسلامی سبھیاچار وچ اس ذکر دا مرتبہ

اسلامی سبھیاچار وچ ذکر یونسیہ نو‏‏ں خاص نگاہ تو‏ں دیکھیا گیا اے تے اس د‏ی تاثیر اُتے تاکید ہوئی اے .

• عرفان وچ

اخلاق تے عرفان دے استاداں نے ذکر یونسیہ د‏‏ی بہت تاکید د‏‏ی اے تے کہیا اے کہ اس اُتے مداومت راہ گشا اے .[۷]شیعہ عارف تے عالم سید علی قاضی طباطبائی نے اس ذکر نو‏‏ں چار سو بار پڑھنے د‏‏ی تاکید د‏‏ی اے . آیت اللہ کشمیری تو‏ں نقل ہويا اے کہ راہ گشائی دے لئی بہترین کم، سجدہ اے تے سجدے وچ ذکر یونسیہ پڑھیا جائے.[۸]

اسی طرح سورہ انبیاء د‏‏ی آیات ٨٧ تے ٨٨ وچ یونس دے ماجرہ د‏‏ی طرف اشارہ ہويا اے کہ جو ذکر یونسیہ اُتے مشتمل اے، نماز غفیلہ د‏‏ی پہلی رکعت وچ سورہ حمد دے بعد اس ذکر نو‏‏ں پڑھیا جاندا اے .

حوالے

1. سوره صافات، ۱۳۹-۱۴۸؛ سوره انبیا، ۸٧؛ سوره یونس، ۹۸
2. قمی، علی بن ابراهیم، تفسير القمی، ج‏۱، ص۳۱٧
3. ابن طاوس، مهج الدعوات، ص۳۱۱
4. جوری نیشابوری، قوارع القرآن، ص۱۲۴.
5. كفعمي، المصباح، ص۲۹۸؛ جوری نیشابوری، قوارع القرآن، ص۲۵
6. صدوق، من لا يحضره الفقيه، ج۴، ص۳۹۳
7. شیروانی، علی، ۱۳۸۶ش، ص۲۲۵؛ مظاهری، حسین، ۱۳۸۹ش، ص۱۱۴.
8. http://article.tebyan.net/136143/%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA-%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B5-%D8%B0%DA%A9%D8%B1-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%87

مآخذ

• سید ابن طاووس، على بن موسى‏، مهج الدعوات و منهج العبادات‏، قم، دار الذخائر، ۱۴۱۱ق.
• جوری نیشابوری، محمد بن یحیی، قوارع القرآن، ریاض، مکتبة المعارف للنشر، ۱۴۳۲ق.
• شیروانی، علی، برنامه سلوک در نامه‌های سالکان،‌ دار الفکر، قم، ۱۳۸۶ش.
• شیخ صدوق، من لا يحضره الفقيه‏، تصحیح غفارى، على اكبر، قم، دفتر انتشارات اسلامى، ۱۴۱۳ق.
• قمى، على بن ابراهيم‏، تفسير القمي‏، قم، دار الكتاب‏، ۱۴۰۴ق.
• كفعمى، ابراهيم بن على عاملى‏، المصباح (جنة الأمان الواقية)، قم، دار الرضي (زاهدي)، ۱۴۰۵ق.
• مظاهری، حسین، سیر و سلوک، مؤسسه فرهنگی مطالعات‏ی الزهراء (علیهاالسلام)، قم، بی‌تا.

سانچہ:اخلاقی آیات تے احادیث