Penya Uruel
A penya Uruel[2][3] (Peña Oroel en castellano) ye una sierra que forma a muga sud d'a Val Ancha, en a Chacetania. A suya altaria maxima ye de 1.769 m en a punta Uruel, a on bi ha un vértiz cheodesico, mientres que s'aduben os 1.689 en a punta Bacials en l'atro cabo d'a penya. As selvas d'as suyas laderas son formatas de pinos (Pinus sylvestris), fabos (Fagus sylvatica), y abetz (Abies alba). Tamién bi ha caixicos (d'una secuencia hibridochena con participación prencipal de Quercus faginea y Quercus humilis), carrascas (Quercus ilex) y matullos como lo buxo (Buxus sempervirens) y l'allaga (Genista scorpius). ToponimiaO toponimo Uruel se puet fer derivar d'o latín AUREOLU encara que bel autor como Coromines no lo considere asinas. O diftongo -ue- d'a forma aragonesa d'o toponimo ye a forma orichinal[2] a diferencia d'a forma castellana porque ye o que cabe esperar por diftongación d'a O latina en o sufixo latín -OLU, que se convertió en -uel(o) por evolución fonetica en l'aragonés. CheolochíaLa penya Uruel ye un sinclinal pendiu d'almendrons y lutitas d'edat stampiana (Oligoceno inferior). LeyendasDragón de penya UruelUn dragón viviba en a penya Uruel. Se deciba que a mirata d'os dragons hipnotizaba a qui la uellaba, por ixo un caballero aragonés aproveito isto ta matar a lo dragón. Pulió lo suyo escudo, como un mirallo y puyó enta la espelunga a on viviba o dragón fendo que iste mira-se o escudo y s'hipnotizase con a suya propia uellata mientres o caballero l'amortaba.[4] Atras leyendasDiz que la Reconquiesta en Aragón s'encetó cuan unas fogueras en a suya tuca indicaban que heba d'empecipiar la luita. Tamién se considera montanya machica per estar en a tuca oriental d'un trianglo que las suyas atras dos vértiz se sitúan en Sant Adrián de Sasau y Sant Chuan d'a Penya. Unatra leyenda explica que en o suyo interior bi habió una mina u un tresoro, lo cual, que se saba, no ha estau encara trobau. Referencias
Bibliografía
Vinclos externos
|
Portal di Ensiklopedia Dunia