Carta Europea d'as Luengas Rechionals u Minoritarias
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
A Carta Europea d'as Luengas Rechionals u Minoritarias ye un tractau europeu (CETS 148) preso en Estrasburgo lo 5 de noviembre de 1992 ta la defensa y promoción de todas as luengas d'Europa que careixen de ran d'oficialidat, u que mesmo estando oficials en belún d'os sinyants no'n son en atros, u que estando oficials en o sinyant ye en manifiesta febleza.
Se calcula que si fa u no fa 40 millons de ciudadans d'a Unión fan servir por un regular una luenga rechional u minoritaria historica.[1] Seguntes informes d'a Unesco bi ha mas de 30 luengas europeas menazadas,[2] ye por isto que encara que se fa servir o termino de luenga minoritaria gosa estar un eufemismo de luenga minorizada, que no'n son sinonimos.[3] Os estaus trigan as luengas con as que s'embrecan y o suyo grau de compromís.
Estaus sinyants
Se describen as luengas con as que s'embrecan, pero cadaguna en diferents graus que no se describen. En o cuadro d'a dreita las luengas autoctonas que no constan como protechidas. Encara que ista Carta busca la protección d'as luengas europeas, a churisdicción d'os estaus europeus s'aplica ta atros idiomas minorizaus en atros continents.
Estaus sinyants d'a Carta Europea d'as Luengas Minoritarias u Rechionals
Espanya declara que, a os efectos previstos en os debant ditos articlos, s'entienden por luengas rechionals u minoritarias, as luengas reconoixidas como oficials en os Estatutos d'Autonomía d'as Comunidaz Autonomas d'o País Basco, Catalunya, Illes Balears, Galicia, Valenciana y Navarra.
Igualment, Espanya declara, a os mesmos efectos, que tamién s'entienden por luengas rechionals u minoritarias as que os Estatutos d'Autonomía protechen y emparan en os territorios do tradicionalment se'n parlan.