Auguas tuertas

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Iste articlo ye sobre un termin toponimico chenerico. Se veiga Aguatuerta ta o toponimo d'o munizipio de Ansó, cerca del de a Val d'Echo, en a cabezera d'o rio Aragón Subordan.

Aguatuerta en o Parque Natural d'as Vals Occidentals.

Auguas tuertas (u aguas tuertas en aragonés occidental) ye un microtoponimo común que describe una zona de praus d'alta montanya a on que un río, de regular en o suyo curso alto, traza meandres pronunciaus en a estiva.[1] En aragonés ribagorzano, que por cuentas d'«augua» u «agua» dicen «aigua», se conoix con a forma equivalent aiguas tuertas (y aiguas tortas en a zona de tendencia no diptongadera de a val de Benás).

A expresión dimana clarament d'a forma d'os meandres ("tuerto" ye o participio d'o verbo torcer).[1]

Se troba toponimos d'«auguas tuertas» en o macizo d'a Tendennera y en a val de Buixaruelo, en l'alta val de Broto,[1] y en a val de Viadors, a on que naix a Cinqueta (alta Chistau), en Sobrarbe. En a Chacetania i ha una zona prou conoixida que se diz «agua tuerta» adintro d'o Parque Natural d'as Vals Occidentals, en o termin municipal de Ansó. En Ribagorza, i ha toponimos como «aiguas tortas» en a val d'Estós y en Benás. Ya en Catalunya, y a dintro d'o dominio lingüistico d'o catalán, ye o Parque Nacional d'Aigüestortes y o Estany de Sant Maurici.

As aguas tuertas d'Ansó, millor dixo aguatuerta, antis más se clamaba «aba tuerta», se situan en un puesto a on bi heba un ibón se que plenó de sedimentos[2] orichinando una topografía muit plana que fa que o río haiga de circular fendo tornallos.

Referencias

1. (es) ALLUÉ NAVARRO, Mª Isabel y FUERTES CASAUS, Mª Pilar. Nombres para un paisaje (toponimia del Valle de Broto). Ed. Comarca de Sobrarbe + Diputación de Huesca; Zaragoza, 2006. ISBN 84-611-1141-9
2. (es) Fernando Biarge, José María García Ruiz, Ana Biarge: Roca viva. El modelado del paisaje pirenaico. Diputación de Huesca, 2001.

Se veiga tamién

• Auguapotra.
• Recolón (meandre).

• Datos: Q13048449