Lê Mạnh Thích (1938–2004) là nhà quay phim, nhà biên kịch kiêm đạo diễn phim tài liệu người Việt Nam. Ông được biết đến với bộ phim tài liệu Trở lại Ngư Thủy và từng bốn lần nhận giải quay phim xuất sắc, hai lần nhận giải đạo diễn tại các kỳ Liên hoan phim Việt Nam.[1]
Tiểu sử
Lê Mạnh Thích sinh ngày 10 tháng 1 năm 1938, nguyên quán tại thôn Nha Xá, xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam.[1]
Năm 1960, Lê Mạnh Thích nhận công tác tại Xưởng phim Việt Nam với vị trí trợ lý đạo diễn[2] và đến năm 1969 được cử đi học lớp quay phim khoá 5 tại Trường Điện ảnh Việt Nam.[1] Ba năm sau khi tốt nghiệp, Lê Mạnh Thích gia nhập tổ quay phim tại mặt trận khu 5. Năm 1974, ông trở lại hậu phương và nhận công tác tại Xưởng phim Thời sự Tài liệu Việt Nam.[1]
Năm 1981, Lê Mạnh Thích bắt đầu làm đạo diễn với bộ phim tài liệu ngắn Đường dây lên sông Đà, bộ phim đã gây tiếng vang lớn về mặt hình ảnh[3] và sau giành giải Bồ câu vàng của Liên hoan phim Lepzig năm 1982; tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 6 năm 1983 đạo diễn Lê Mạnh Thích giành giải Đạo diễn xuất sắc và bộ phim cũng giành giải Bông sen Vàng trong hạng mục Phim tài liệu.[2][4] Đường dây lên sông Đà không có lời bình, không có câu thoại nhân vật. Thay vào đó là âm thanh và hình ảnh chân thực của những công nhân tham gia kéo đường dây, xây dựng những cột điện đầu tiên bên sông Đà. Đó là những hình ảnh lịch sử, ăn sâu trong tâm trí người xem.[3][5]
Năm 1995, sau khi xem bức ảnh chụp “O du kích nhỏ”, đạo diễn Lê Mạnh Thích đã có ý tưởng và xây dựng bản thảo Gặp lại o du kích nhỏ sau 30 năm với sự hỗ trợ từ Hãng truyền hình NHK, sau 7 tháng đi thực tế kịch bản đã hoàn thiện với tựa đề “Kim Lai - Robinson trong ảnh và Phan Thoan là tác giả”.[6][7] Trong cùng năm, bộ phim tài liệu Cuộc hội ngộ sau 30 năm được hoàn thành và sau đó giành giải Phim tài liệu xuất sắc tại Liên hoan phim châu Á - Thái Bình Dương năm 1996.[8][2]
Năm 1996, một đoàn làm phim từ Nhật Bản đã nhờ đạo diễn Lò Minh hợp tác làm bộ phim tài liệu về đội nữ pháo binh Ngư Thủy mà trước đây Lò Minh từng làm tài liệu về họ. Sau khi đoàn phim Nhật Bản hoàn thành công việc đã đưa bộ phim mà họ làm vè nước. Đạo diễn Lò Minh đã kiến nghị với Lê Mạnh Thích - lúc này là Giám đốc Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương - làm một bộ phim tượng của đoàn phim Nhật Bản.[9] Trở lại Ngư Thủy do Lê Mạnh Thích biên kịch và đạo diễn ra đời đã lập tức tạo nên một hiệu ứng xã hội to lớn. Phong trào quyên góp ủng hộ đội nữ pháo binh Ngư Thủy được phát động trong toàn quốc.[10][5] Bộ phim mang về cho Lê Mạnh Thích giải Đạo diễn xuất sắc và giải Bông sen Vàng hạng mục Phim tài liệu tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 12.[2][11]
Lê Mạnh Thích qua đời ngày 16 tháng 5 năm 2004.
Vinh danh
Năm 2001, Lê Mạnh Thích được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, với những đóng góp cho nền điện ảnh cách mạng.[10][12]
Trong cuộc đời đạo diễn Lê Mạnh Thích đã được Ðảng và Nhà nước tặng thưởng:
Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng nhất, Huân chương Lao động hạng nhì, Huy chương Vì sự nghiệp văn hoá, Huy chương Vì sự nghiệp Điện ảnh Việt Nam, Huy chương Vì sự nghiệp Báo chí Việt Nam...[1][5]
Với những đóng góp của mình, sau khi qua đời ông còn được Nhà nước truy tặng Giải thưởng nhà nước về Văn học Nghệ thuật đợt 2 trong linh vực Điện ảnh, năm 2005.[13]
Năm 2006, Lê Mạnh Thích được Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam truy tặng Huy chương Văn học nghệ thuật của Bộ Văn hóa Pháp.[14]
Không nên bàn cãi nhiều về việc có nên bố trí cảnh quay trong phim tài liệu hay không. Cái chính là anh hãy ghi một cái tên ( tên phim và tên tác giả) vào lòng công chúng... — Lê Mạnh Thích[5]
Tác phẩm
Năm
|
Tựa đề
|
Đạo diễn
|
Biên kịch
|
Quay phim
|
Chú thích
|
1981
|
Đường dây lên sông Đà
|
Có
|
—
|
—
|
|
1985
|
Đến với những nhịp cầu
|
Không
|
—
|
Có
|
|
1986
|
Ông tiên trong tù
|
—
|
|
1988
|
Về cố hương
|
Có
|
Có
|
Đồng quay phim: Nguyễn Quốc Thanh
|
[15][2]
|
1988
|
Trường Sa - tháng 4 năm 1988
|
Có
|
|
|
[16][17]
|
1989
|
Hồ Chí Minh - Chân dung một con người
|
Đồng đạo diễn: Bùi Đình Hạc
|
—
|
Đồng quay phim: Đỗ Duy Hùng
|
|
1990
|
Dòng sông ánh sáng
|
Có
|
—
|
Có
|
|
1991
|
Xa mẹ
|
—
|
—
|
[2]
|
1995
|
Chìm nổi sông Hương
|
Có
|
—
|
|
1996
|
Cuộc hội ngộ sau 30 năm
|
—
|
|
1998
|
Trở lại Ngư Thủy
|
Đồng đạo diễn: Đỗ Khánh Toàn
|
Đồng biên kịch: Lò Minh
|
Không
|
|
1997
|
300 năm Sài Gòn - TP Hồ Chí Minh
|
Đồng đạo diễn: Thanh An - Đỗ Khánh Toàn
|
—
|
—
|
|
2000
|
Cao nguyên đá
|
Có
|
Không
|
Không
|
[18]
|
2002
|
Trên chiếc xe lăn
|
—
|
—
|
|
2003
|
Sau mùi thuốc súng
|
—
|
Có
|
—
|
|
Hoa cho thần chết
|
Không
|
Có
|
Không
|
[19]
|
Giải thưởng
Giải thưởng cá nhân
Tác phẩm đạt giải
Tham khảo
Liên kết ngoài
|
---|
Phim truyện điện ảnh | |
---|
Phim truyện video | |
---|
Phim tài liệu | |
---|
Phim khoa học | |
---|
Phim thiếu nhi | |
---|
Phim hoạt hình | |
---|
|
---|
Phim điện ảnh Phim truyện nhựa |
- Nguyễn Đăng Bảy, Lưu Xuân Thư, Nguyễn Khánh Dư (1973)
- Nguyễn Đăng Bảy (1975)
- Nguyễn Khánh Dư (1977)
- Đường Tuấn Ba, Trần Trung Nhàn (1980)
- Nguyễn Hữu Tuấn, Lê Đình Ấn (1983)
- Nguyễn Mạnh Lân, Trần Đình Mưu, Nguyễn Quang Tuấn (1985)
- Trương Minh, Trần Ngọc Huỳnh (1988)
- Đinh Anh Dũng, Trần Trung Nhàn (1990)
- Đinh Anh Dũng, Đoàn Quốc (1993)
- Phi Tiến Sơn, Nguyễn Đức Việt (1995)
- Phạm Hoàng Nam, Vũ Quốc Tuấn (1999)
- Lý Thái Dũng, Vũ Đức Tùng (2001)
- Nguyễn Hữu Tuấn (2004)
- Dominic Pereira, Lý Thái Dũng (2007)
- Lý Thái Dũng (2009)
- Nguyễn Nam, Nguyễn K'Linh (2011)
- Nguyễn Hữu Tuấn, Kieran Daniel Fowler (2013)
- Vũ Quốc Tuấn, Nguyễn K'Linh (2015)
- Lý Thái Dũng (2017)
- Nguyễn K'Linh (2019)
- Dominic Pereira (2021)
- Nguyễn K'Linh (2023)
|
---|
Phim thời sự – tài liệu – khoa học | |
---|
Phim tài liệu |
- Nguyễn Khánh Dư (1977)
- Hoàng Ngọc Dũng, Trần Mỹ Hà, Vũ Tri Phương (1983)
- Lê Mạnh Thích, Đinh Anh Dũng, Bùi Xuân Thiện, Việt Thanh (1985)
- Lưu Hà, Lê Hội, Lê Mạnh Thích (1988)
- Nguyễn Thước (1999)
- Nguyễn Văn Hướng, Nguyễn Như Vũ (2001)
- Triệu Thế Chiến (2004)
- Nguyễn Quốc Thành (2009)
- Vương Khánh, Trần Linh (2011)
- Trần Xuân Trung (2013)
- Dương Văn Huy (2015)
- Nguyễn Quang Tuấn (2017)
- Tạ Đức Nguyên (2019)
- Lê Duy Hồi, Hà Hải Long (2021)
- Nguyễn Thiên Định (2023)
|
---|
Phim khoa học |
- Lương Đức, (1977)
- Hoàng Ngọc Dũng, Lương Đức (1988)
- Chu Vui, Văn Tài, Đức Hiếu (2013)
- Nguyễn Tài Việt, Dương Văn Thuận (2015)
- Dương Văn Thuân, Nguyễn Tài Việt, Ngô Quý Dương, Nguyễn Xuân Chinh (2017)
- Nguyễn Thanh Bình (2019)
- Công Sơn, Dương Huy, Tuấn Anh (2021)
- Vũ Trọng Quảng, Nguyễn Ngọc Sơn, Nguyễn Bảo Khánh (2023)
|
---|
Phim thời sự | |
---|
Phim thiếu nhi | |
---|
Phim hoạt hình |
- Nguyễn Thủy Hằng (1975)
- Nguyễn Thủy Hằng, Nguyễn Bình Quốc (1985)
- Nguyễn Thủy Hằng (1988)
- Nguyễn Thủy Hằng (1990)
- Viết Tuế (1999)
- Nguyễn Thủy Hằng (2001)
- Nguyễn Văn Nẫm (2004)
|
---|
Phim video | |
---|
|