Татар Википедиясе

Татар Википедиясе Tatar Wikipediӓse
URL	tt.wikipedia.org
Табышлы	Хәйрия
Төр	Челтәрле энциклопедия
Теркәлү	Мәҗбүри түгел
Телләр	татар теле
Эшли башлау вакыты	2003 елның 15 сентябре
Хуҗасы	Викимедиа фонды
Мәкаләләр саны	502 430
Битләр саны	830 613
Үзгәртүләр саны	4 406 686
Теркәлгән кулланучылар	54 333
Актив кулланучылар	76
Идарәчеләр	6
Тирәнлек	2.3

Татар Википедиясе (лат. тат. Tatar Wikipediäse) — Википедиянең татар телендәге бүлеге. Төрки телләрдәге Википедияләр арасында мәкаләләр саны буенча, төрекчә Википедиядән генә калышып икенче урында бара. 2003 елның 15 сентябрендә ачыла, һәм баштан фәкать латин әлифбасы белән эшли. Бүгенге көндә исә Татар Википедиясендә латин һәм кирилл әлифбалары тигез хокукларда кулланыла.[1] Татар телендәге бүлекнең күпчелек тарафыннан кабул ителгән исеме — «татар Википедиясе» — башка телләрдәге бүлекләре кебек үк мәкаләләр язылу телен генә белдерә, берәр этнос яки дәүләткә караганын түгел.

Статус

Татар Википедиясе (шулай ук ТатВики һәм tt.wiki) — Викимедиа фонды карамагындагы Википедия исемле интернет-энциклопедия проектының татар телендәге өлеше.
Татар Википедиясенә кирилл һәм латин имләләрендә язу мөмкин, тик бер мәкалә эчендә бу ике әлифбаны куллану рөхсәт ителми, ләкин барлык төркемнәр атамалары тик кириллча языла.

Татар Википедиясе — татар телен белүче һәм өйрәнүче волонтерлар (үзиреклеләр) көче белән үстерелә.
Кертем яки үзгәртүләр ясаучылардан, үз гамәлләрен кагыйдәләр һәм киңәш-кулланмалар буенча кылулары көтелә.

TATLAT

Татар Википедиясе җәмәгатьчелеге карары нигезендә латин әлифбасында да мәкаләләр язып була. Латин әлифбасы нигезендәге Баш бит һәм аңа багышланган проект бар.

2012 елдан Татар Википедиясе мәкаләләрен латин әлифбасында укырга теләүчеләр өчен әйләндергеч (конвертор)(үле сылтама) кулланырга мөмкин.

Бүләкләр

• 2009 нчы елда узган «Татнет йолдызлары» бәйгесендә Татар Википедиясе «Туган тел» номинациясендә беренче урын яулый.
• 2010 елның октябрендә узган I Халыкара «Белем җәүһәрләре» интернет-проектлар бәйгесенең «Тематик ресурс — иҗади җәүһәр» номинациясендә Татар Википедиясе икенче урынны яулый.
• 2010 елның «Татнет йолдызлары» бәйгесенең «Туган тел» номинациясендә янә Татар Википедиясе җиңә[2].
• 2011 елда узган II Бөтендөнья «Белем җәүһәрләре» интернет-проектлар бәйгесенең «Тематик ресурс — иҗади җәүһәр» номинациясендә Татар Википедиясе беренче урын яулый.
• 2011 елда узган «Татнет йолдызлары» бәйгесенең «Фән һәм мәгариф» номинациясендә Татар Википедиясе беренче урында[3].

• 
  «Татнет йолдызлары» бәйгесендә беренче урын (2009 ел)
• 
  «Татнет йолдызлары» бәйгесендә беренче урын (2010 ел)
• 
  «Белем җәүһәрләре» бәйгесендә икенче урын (2010 ел)
• 
  «Белем җәүһәрләре» бәйгесендә беренче урын (2011 ел)

Статистика

300 000 мәкалә

Хәзерге вакытка Татар Википедиясендә 502 430 мәкалә бар, 6789 файл йөкләнгән. Викимедиа статистика проектының Татар Википедиясен тасвирлаган Кыскача аналитик мәгълүмат һәм тулы таблица.

• 2023 ел 21 апрель — 500 000 мәкалә
• 2022 ел 14 декабрь — 450 000 мәкалә
• 2022 ел 31 гыйнвар — 400 000 мәкалә
• 2021 ел 31 июль — 300 000 мәкалә
• 2020 ел 30 октябрь — 200 000 мәкалә
• 2020 ел 6 октябрь — 150 000 мәкалә
• 2020 ел 10 июнь — 100 000 мәкалә
• 2018 ел 3 июль — 80 000 мәкалә
• 2016 ел 24 декабрь — 70 000 мәкалә
• 2014 ел 28 май — 60 000 мәкалә
• 2013 ел 28 июль — 50 000 мәкалә
• 2013 ел 14 март — 30 000 мәкалә
• 2012 ел 25 апрель — 15 000 мәкалә
• 2011 ел 8 июль — 10 000 мәкалә
• 2009 ел 28 декабрь — 5000 мәкалә
• 2009 ел 15 июнь — 4 000 мәкалә

Чагыштырма статистика

Татар Википедиясенең башка төрки телле Википедия бүлекләре белән чагыштырма таблица

№	Код	Википедия бүлеге	Ачылган елы	Мәкаләләр	Битләр	Файллар	Үзгәртүләр	Теркәлгән кулланучылар	Актив кулланучылар	Идарәчеләр	Тирәнлек
1	tr	Төрек	2002	627 980	3 277 838	42 682	34 668 521	1 640 217	2760	23	188.3
2	tt	Татар	2003	502 430	830 613	6789	4 406 686	54 333	76	6	2.3
3	azb	Көньяк Азәрбайҗан	2015	243 918	578 548	476	1 569 050	54 062	97	4	5.1
4	uz	Үзбәк	2004	293 619	1 097 260	3844	5 376 475	154 587	476	15	36.7
5	kk	Казакъ	2002	238 610	646 230	11 832	3 425 341	163 173	330	16	15.5
6	az	Азәрбайҗан	2004	201 705	596 836	14 887	7 975 919	304 515	604	13	51.3
7	ky	Кыргыз	2002	77 161	109 309	2679	500 267	42 458	92	2	0.8
8	ba	Башкорт	2005	63 777	183 460	1430	1 280 112	43 367	74	4	24.6
9	cv	Чуваш	2004	57 234	117 353	531	844 919	36 739	46	2	7.9
10	crh	Кырым-татар	2008	28 525	55 520	0	232 635	33 164	46	2	3.8
11	sah	Саха	2008	17 334	52 457	1765	413 466	26 542	43	4	32.4
12	tk	Төрекмән	2004	6917	17 129	332	259 352	30 443	44	4	33
13	ug	Уйгур	2012	9435	16 607	0	170 167	23 481	34	1	5.9
14	gag	Гагауз	2010	2837	6941	0	70 435	15 350	34	2	21.2
15	krc	Карачай-балкар	2010	2308	15 464	0	113 964	11 128	21	2	239.5
16	kaa	Каракалпак	2006	8162	19 266	34	101 065	13 444	47	4	9.7
17	tyv	Тыва	2013	3529	13 270	0	48 541	9964	17	1	27.9
18	alt	Алтай	2021	1102	6579	0	47 358	3554	11	2	177.8

Мәкаләләр тематикасы буенча статистика

2021 елның 5 февраленә мәкаләләрнең күбесе киләсе темаларга багышланган[4]:

• торак пунктлар — 122 488 мәкалә,
• елгалар — 23 350 мәкалә,
• астероидлар — 20 896 мәкалә,
• аксымнар — 14 605 мәкалә,
• шәхесләр — 12 201 мәкалә,
• галактикалар — 7 838 мәкалә.
• хронологик исемлекләр — 3 923
• кратерлар — 2700
• һинд дине — 1820

Кызыклы фактлар

Tatar.info проектының эмблемасы

• Татар Википедиясе исемен башка проект та йөрткән. 2008 елда ачылган Tatar.info —«Татар тормышының көзгесе» (рус. Tatar.info —«Зеркало татарской жизни») проекты шулай ук wiki технологиясе буенча эшләгән һәм массакүләм мәгълүмат чараларында «Татар Википедиясе» (рус. Татарская Википедия) дип йөртелгән[5][6]. Ул энциклопедиядәге мәкаләләр татар халкына бәйле темаларга гына язылган. Теркәлгән һәркем мәкаләләрне үзгәртә алган. Хәзерге вакытта проект эшләми.
• Татар Википедиясенә керүче халыкның (август 2016) 34.3% АКШтан, 22.2% Франциядән, 18.0% гына Россиядән, 11.6% Алманиядән, 10.5% Канададан, калган 3.4 % башка илләрдән [7], үзгәртүләр кертүгә килгәндә — 86.3% Россия, 4.0% Украинадан ясала[8].
• Татар Википедиясенең беренче идарәчесе (User:Untifler) шулай ук Чуаш һәм Башкорт Википедияләре ачуында да актив катнаша һәм аларда да беренче идарәче була.

Искәрмәләр

1. Википедия:Тавыш бирү:Латин әлифбасы-2
2. “Татнет йолдызлары” конкурсында 231 сайт катнашты, archived from the original on 2010-12-17, retrieved 2011-01-04 
3. Казанда “Татнет йолдызлары” җиңүчеләрен бүләкләделәр
4. Күп үзенә сылтамалы төркемнәр
5. В Интернете появился татарский аналог Википедии
6. Татарская Википедия появилась в Интернете, archived from the original on 2011-10-19, retrieved 2011-10-19 
7. Wikimedia Traffic Analysis Report — Wikipedia Page Views Per Country — Breakdown, 1-31 август 2016
8. Wikimedia Traffic Analysis Report — Page Edits Per Wikipedia Language — Breakdown, Monthly requests or daily averages, for period: 1 Jan 2014 — 31 Mar 2014 (2014 Q1)

Шулай ук карагыз

• Татар Википедиясенә кем, ничек һәм ни өчен яза?
• Татар Википедиясе турында матбугатта

Тышкы сылтамалар