|
یعقوبی
احمد ابن ابو یعقوب ابن جعفر ابن وہب ابن ودیع الیعقوبی جنہاں نوں یعقوبی دے طور اُتے جانیا جاندا اے۔ اک مسلمان جغرافیہ دان تے غالباً مسلم دنیا دے قرون وسطی دے پہلے مورخ سن ۔[۸] سوانح حیاتیعقوبی وديع دا پڑپوتا سی جو خلیفہ منصور دا معتق سی۔ 873ء تک اوہ آرمینیا تے خراسان وچ رہندا سی اور ایرانی خاندان آل طاہر دی سرپرستی وچ کم کردا سی۔ اس دے بعد اس نے بھارت، مصر تے المغرب دا سفر کيتا تے مصر وچ 284ھ وچ وفات پائی۔ کم
کتاب البلدانکتاب البلدان یعقوبی دے آخری زمانے دی تصنیف اے تے اس دی شہرت مفصل جغرافیہ دی رہی اے۔ کتاب البلدان وچ مختلف ملکاں دا ذکر کردے ہوئے انہاں دے طبعی حالات وڈی شرح و تفصیل توں بیان کیتے نيں۔ کتاب التریخاس کتاب نوں تریخ یعقوبی وی کہیا جاندا اے۔ پہلی جلد وچ اسلام توں پہلے دے حالات درج نيں ، حضرت آدم توں عیسی تک پیغمبراں تے دینی راہنماواں دا ذکر اے۔ اس دے بعد بابلی تے ہندی بادشاہاں دی تفصیل، بازنطینی تے فارس دی سلطنتاں دا تذکرہ، یونان دے فلسفیاں ، مصری حکمراناں تے سکندر اعظم دے عہد دا ذکر اے۔ سوڈان، حبشہ، شام، یمن تے عرب ملکاں دے حالات تے عرب دی مشہور منڈیاں دا ذکر اے۔ دوسری جلد وچ حضرت محمد صلی اللہ علیہ وسلم دی سیرت، خلفائے راشدین، بنو امیہ تے بنی عباس دے حالات درج نيں۔ چین دا راستہنويں صدی عیسوی دا ایہ مصنف یعقوبی لکھدا اے کہ: "جو وی چین نوں جانا چاہندا اے اسنوں ست سمندراں دا سفر کرنا پڑدا اے۔ سب توں پہلا بحیرہ فارس اے جو سیراف توں نکلنے بعد ملدا اے تے ایہ راس ال جمعہ تک جاندا اے۔ ایہ اک آبنائے اے جتھے موندی ملدے نيں۔ دوسرا سمندر راس ال جمعہ توں شروع ہُندا اے تے اس دا ناں لاروی اے۔ ایہ اک وڈا سمندر اے۔ اس وچ جزیرہ وقواق تے ہور جزیرے نيں جو زنج دی ملکیت نيں۔ انہاں جزیرے دے بادشاہ نيں۔ اس سمندر وچ سفر صرف ستارےآں دی مدد توں کيتا جا سکدا اے۔ اس وچ وڈی وڈی مچھلیاں تے بوہت سارے عجائبات نيں جو وضاحت توں بالا نيں۔ تیسرا سمندر ہرکند اے۔ اس وچ جزیرہ سراندیپ اے جس وچ قیمتی پتھر تے یاقوت نيں۔ ایتھے دے جزیرے دے بادشاہ نيں، مگر انہاں دے اُتے وی اک بادشاہ اے۔ اس سمندر دے جزیرے وچ بانس تے رتن دی پیداوار ہُندی اے۔ چوتھے سمندر نوں کلاح کہیا جاندا اے ایہ کم گہرا تے بہت وڈے سانپاں توں بھریا ہويا اے کدی کدی تاں ایہ ہويا وچ تیردے ہوئے بحری جہاز توں وی ٹکراندے نيں۔ انہاں جزیرے اُتے کافور دے درخت اگتے نيں۔ پنجويں سمندر نوں سلاہط کہیا جاندا اے ایہ بہت وڈا تے عجائبات توں بھریا پيا اے۔ چھیويں سمندر نوں کردنج کہیا جاندا اے جتھے اکثر بارش ہُندی اے۔ ستويں سمندر دا ناں بحیرہ صنجی اے جسنوں کنجلی وی کہیا جاندا اے۔ ایہ چین دا سمندر اے۔ جنوبی ہوااں دے زور اُتے میٹھے پانی دی خلیج تک پہنچیا جاندا اے، جس دے نال نال قلعہ بند تھانواں تے شہر نيں، ایتھے تک کہ خانفو آ جائے۔" حوالے
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
