|
ابن جبیر
ابن جبیر (پیدائش: یکم ستمبر ۱۱۴۵ء– وفات: ۲۹ نومبر ۱۲۱۷ء) اندلس نال تعلق رکھنے والے قرون وسطی دے جغرافیہ نگار، سیاح سن ۔ ناں و نسبابن جبیر دا ناں محمد بن احمد تے کنیت ابوالحسین اے۔ نسب ایويں اے: محمد بن احمد بن سعید بن جبیر بن محمد بن عبد السلام بن جبیر الکتانی الاندلسی الشاطبی البلنسی ۔ پیدائشابن جبیر دی ولادت شب ہفتہ ۱۰ ربیع الاول ۵۴۰ھ/یکم ستمبر ۱۱۴۵ء نوں بلنسیہ، اندلس وچ ہوئی۔ انہاں دا گھرانہ عرب سی تے بنو کنانۃ قبیلے توں سی۔ انہاں دے والد سرکاری خدمت گار سن ۔ ابن جبیر نے تعلیم شاطبۃ دے قصبے توں حاصل کيتی، جتھے انہاں دے والد ملازمت کردے سن ۔ اوہ بعد وچ غرناطہ دے گورنر الموحدون دے مشیر وی رہے. مشرق دی جانب سفرانہاں نے غرناطہ دے حاکم دے کہنے اُتے حج دی خدمت دے لئی بحری راستے توں سفر اختیار کيتا تے جبل طارق توں ہُندے ہوئے اسکندریہ پہنچے. انہاں نے اس بحری سفر دے دوران افریقہ وچ اک ایداں دے مسلمان گھرانے نوں وی دیکھیا جس دی عورتاں تے بچےآں نوں بطور غلام فروخت کر دتا گیا۔ انہاں نے سسلی دے ساحل اُتے اپنے بحری جہاز دے شدید سمندری طوفان وچ گِھر جانے دا وی تذکرہ کیا. اوہ مصر دے سلطان صلاح الدین بن یوسف دا تذکرہ وی کردے نيں۔ قاہرہ وچ مدرسےآں دی کثرت توں اوہ کافی متاثر نظر آندے نيں۔ ابن جبیر نے مکہ، مدینہ، دمشق تے شام دی وی سیاحت کی. بطور سیاحمحمد ابن جبیر دُنیا دے اُنہاں چند سیاحاں دی صفِ اوّل وچ نظر آندے نيں جنہاں نے اپنی سیاحت وچ اک دُنیا نوں شامل کر ليا اے۔ ایہ سفرنامہ کم و بیش اٹھ سو سال پہلے دا اے۔ ابن جبیر دا تعلق غرناطہ (اندلس) توں سی۔ ایہ دراصل انہاں دا سفرنامہ حج اے، جو انہاں نے ذی الحج ۵۷۸ھ وچ شروع کيتا تے صقلیہ، شام، مصر، فلسطین، عراق، لبنان تے حجاز مقدس دے مکمل احوال و آثار تے مشاہدات نوں سمیٹتے ہوئے محرم ۵۸۱ھ غرناطہ واپس پہنچنے اُتے مکمل کيتا۔ اس سفرنامے دی اہمیت ایہ وی اے کہ ایہ دوسری صلیبی جنگاں دے زمانے دی مستند تاریخی دستاویز اے۔ ابن جبیر جتھے جتھوں گزرے؛ انہاں نے اوتھے دے سیاسی، سماجی تے اقتصادی حالات دے نال نال لوکاں دے مذہبی عقائد و نظریات تے رسوم و رواج تک تفصیل توں بیان کر دتے نيں۔ ہور برآں جس انداز و اسلوب وچ ایہ سفرنامہ لکھیا گیا اے، اس توں پہلے اس دی کوئی نظیر نئيں ملدی۔ ایتھے تک کہ ابن بطوطہ جداں سیّاحِ عالم نے اپنے شہرہ آفاق سفرنامے وچ متعدد جگہاں اُتے ’’سفرنامہ ابن جبیر‘‘ نوں بہ طور حوالہ پیش کيتا اے۔ یہ سفرنامہ فصیح عربی بولی وچ اے۔ اس دے متعدد قلمی نسخے دُنیا دے مختلف کتاباں خاناں وچ موجود نيں تے تقریباً تمام ترقی یافتہ زباناں وچ اس دے تراجم ہو چکے نيں. وفاتابن جبیر نے دوبارہ ۱۲۱۷ء وچ مشرق دی طرف سفر اختیار کيتا مگر ہن دے فرشتۂ اَزل نے انہاں نوں موقع نہ دتا تے اوہ اسکندریہ وچ فوت ہو گئے. ہور ویکھوحوالے
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
