|
Mediano (municipio)
Mediano ye un municipio historico d'Aragón en a provincia de Uesca y en territorio d'a que en l'actualidat ye a comarca de Sobrarbe. Se'l puede documentar dende os primers censos mudernos de 1842 (solo censo en o que heba de nombre «Mediano con Arasanz»[1]) dica la suya absorción en o municipio d'a Fueva en a decada de 1970.[1] Estió lo zaguer d'os antigos municipios que en l'actualidat forman a Fueva que se i unió. O termin municipal de Mediano se trobaba en as dos ribas d'o río Cinca, con o lugar viello de Mediano (actualment inundau) en a riba dreita d'o río, y Arasanz (actualment despoblau) en a ezquierda. Por a suya ubicación, en una d'as zonas en as que a ribera d'a Cinca gosa tener una orografía mas suau, disposaba de grans extensions agricolas (as cuals, en a comarca, se deciban «Ribera de Mediano») la cual cosa lo feba estar un municipio eminentment agricola y un d'os que millors comunicacions y cualidat de vida teneban en Sobrarbe.[2] En o periodo intercensal de 1842 dica 1857, o municipio creixió en incorporando-se-le o lugar y antigo municipio de Sant Mitier.[1] Curiosament, se lo documenta con ixe nombre («Samitier») solo que en o censo de 1887,[1] 30 anyos dimpués d'a incorporación. O nuclio de Mediano, principal y cabecera d'o municipio, gracias a la suya proximidat con a carretera de l'Aínsa (l'actual A-138) teneba diferents servicios y comercios dica os anyos 1960. Paradoxicalment, expermientó un incremento demografico mientres a primer mitat d'o sieglo XX, adubindo-se-ie a población mas alta en a decada de 1950, en clara correspondencia con a epoca de construcción de l'entibo que, a la fin, remató en cacegando o lugar. A destrucción d'o lugar viello de Mediano que ye como en l'actualidat se'l conoix, suposó una contumancia insalvable ta toz dos lugars que en dependeban, y sobre tot, ta Arasanz, que en inundar-se-le a ribera no perdió só que as millors tierra baixo l'augua, sino que tamién se quedó sin o camín principal y o puent que el comunicaba con a riba cuentra d'o río. En a decada de 1960, a Confederación Hidrografica de l'Ebro procedió a expropirar-se tot lo patrimonio inmueble d'os zaguers habitants de Mediano y os d'Arasanz, anque con preus de compensa por debaixo d'el que s'estima hese estau chusto.[2] L'entibo se omplió precipitadament en a zaguer semana d'abril de 1969, en coincidindo con un periodo ininterrumpido de tres días de plevia que s'extendió d'entre lo día 27 d'aquel mes y o día 30 que ya amaneixió solano. Isto, sumau con a falta d'aviso por partes d'os responsables d'a CHE y d'a presa, causó la inundación de Mediano imprevista ta os vecins, os cuals en habión de marchar de tardes y nueiz de o día 29 d'abril de 1969 cargando-se as pertinencias que se'n podión sacar con os pocos medios d'os cuals disposaban, y deixando-se-ne muitas que se cacegón baixo l'augua u les ne sortión flotando d'as casas (en una imachen que ye l'alcordanza de muitos en a comarca) cuan se completó la inundación a nueit d'o 29 ta'l 30. As fayenas de rescate d'as cosas que flotaban en o pantano durón semanas, y en i hai que encara dicen que se'n trobaba de cabo ta cuan en as gleras mientres lo menos toda l'anyada siguient.[2] O municipio subsistió bels anyos mas, con a sola población de Sant Mitier, y con as viviendas d'os responsables d'a presa mas cualcuna que bel vecino d'o lugar viello de Mediano se les heba puesto construir amanau, en previsión d'o desastre que a la fin escaixió, y que formoron o nuclio que en l'actualidat omne conoix como Mediano. Demografía
(1) D'antes d'a fusión con Sant Mitier. Evolución d'a población de Mediano dende 1857.  Os atros municipios absorvidos en a FuevaReferencias
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
Portal di Ensiklopedia Dunia
