Mausoleu d'os Atilios
O Mausoleu d'os Atilios, clamato popularment l'altar d'os moros,[1] ye un mausoleu d'o sieglo II u sieglo III,[2] d'epoca d'o Baixo Imperio Romano, existent en o termin municipal d'a localidat aragonesa de Sadaba, en a comarca de Cinco Villas. O molimento ye en o norte d'o termin municipal de Sadaba, en a muga con os termins municipals d'Uncastiello y Layana, y amanato a una villa romana en Uncastiello (os Banyals) y a una capiella en termin de Sadaba. Ye a 300 metros de distancia, alto u baixo, d'a carretera de Sadaba ta Ayerbe por Uncastiello. A man d'o lugar trescruzaba una vía romana que dende Zaragoza s'adrezaba ta Pamplona y Astorga, trescruzando por Farasdués y Sofuentes.[2][3] O marco historicoIste mausoleu ye en una rechión que fue romanizata intensament. Encara que en o sieglo II aC, en a plegata a la redolada de l'Exercito romano o territorio perteneixeba a os suessetans, una tribu celta, os romanos albandonoron basicament o territorio a os suyos aliaus, os bascons, anque por a suya importancia economica, pronto l'administroron dreitament. As planas que bi ha dende Sadaba dica Exeya d'os Caballers, l'antiga Segia, yeran mui aptas ta l'agricultura y estioron o centro d'una redolada muy productiva en cerials. Ye asinas como apareixió a familia d'os Atilii u Atilios,[3] una familia de l'aristocracia rural romanizata, que fació construir o Mausoleu y que ye tamién relacionada con atras obras amanatas. Tres cheneracions d'ista familia fueron apedacatos en o mausoleu.[3] Os restosL'edificio ye construito con piedra d'arena d'a redolada, y hue no ye conservata mas que a suya portalada.[2] As inscripcionsEn o Mausoleu bi ha tres inscripcions:[3] C(aio) ATILIO L(ucii) F(ilio), QVIRINA (tribu) GENIALI /
ATILIA FESTA AVO(lo) L(ucio) ATILIO C(aii) F(ilio) QVIRINA (tribu) FESTO
ATILIA FESTA PATRI OPTIMO ATILIA L(ucii) F(ilia) FESTA ET SIBI
SE VIVA FECIT Bibliografía consultata(es) Blázquez Martínez, José María: El dístilo sepucral de Iulipa y el mausoleo de los Atilios, en .pdf. Vinclos externos
Referencias
|
Portal di Ensiklopedia Dunia