Ermita de Sant Crapasio d'Alcubierre
A ermita de Sant Crapasio d'Alcubierre ye una ermita situada amán d'a localidat d'Alcubierre, en a comarca de Monegros, provincia de Uesca. DescripciónYe una construcción prou simpla feita de piedra d'o lugar sin treballar y mampostería. Ye situada dencima d'una roca, a la que adapta o perimetro d'os suyos muros, que son reforzaus por contrafuertes en diferents puntos. En dentrar, por o sud, bi ha un recibidor con una cambra a cada canto, as dos con fogarils y almarios foratiaus en a roca. Dimpués de cruzar o recibidor bi ha unas escaleras a la dreita que levan enta un piso superior situau sobre o teito d'a ermita. A la ezquierda d'as escaleras, bi ha un amplo salón y, a la dreita una cambra chicota con fogaril. A o fundo d'o recibidor s'accede propiament a la ermita, de planta rectangular y irregular debiu a o terreno, con un banco arredol y teito plan. O presbiterio ye una mica en alto respecto a la nau y deseparau d'iste por un arco trunfal de meyo punto una mica rebaixau. Dencima de l'altar d'obra bi ha dos chicoz oculos d'iluminación. Os muros laterals presentan dos grans capilletas, chunto a las que s'ubren dos mas chicotas. A decoración interior ye muit pobra. HistoriaOs orichens d'ista ermita podrían estar en o santuario d'o monesterio cisterciense d'Asteruelas, o lugar que se trobaba chunto a él y a desapareixida ermita de Sant Onofre, amán de Lecinyena. Encara que o conchunto s'habría orichinau probablement en a Edat Meya, l'edificio actual ye muit posterior, podendo datar-se talment entre os sieglos XVIII u XIX. En zaguerías d'a decada de 1990 l'interior d'a ermita fue esviellau por o concello d'Alcubierre. LeyendasBi ha muitas leyendas sobre Sant Crapasio, pero a mas popular ye que dito santo cosiraba o bestiar en a sierra de Guara −muitos dicen que de crabas, por o suyo nombre− dica que un día decidió fer-se monche, prenió a suya gayata y la chitó tan luent como podió, arribando dica a sierra d'Alcubierre. En o puesto a on cayió a gayata surgió una fuent y en os arredols se construyió a ermita, puesto muit saludable por a suyas plantas medicinals, auguas de plevia, abundancia de selenita (cristals de cheso), aire puro en plena estepa, apaciguando y sanando o espritu por a suya calma y retiro personal. En a redolada d'a ermita bi ha a-saberlas espelungas foratiadas en a roca que se feban serbir como eremitorios y que encara se conservan en l'actualidat. Una d'as espelungas fue utilizada como cubilar por o famoso bandido Cucaracha. Hue lo día perteneixen a la Chirmandat de Chesús que, d'alcuerdo con o concello de Farlet, las arregló y enampló pa realizar una capiella como puesto d'oración. Atras espelungas tamién fuoron habilitadas como sala de reunión, despensa y cubilar pa caminants y pa o retiro espritual. D'atra man estió un punto estratechico mientres a Guerra civil espanyola, ya que os suyos monts son plenos de trincheras. TradicionsSeguntes decumentos d'o monesterio de Mont Aragón, d'o que pendeba a ermita, se i fa una romería dende l'anyo 1276. A calendata d'a romería ha iu cambeando a o largo d'os sieglos, estando en os suyos orichens feita en o día de Sant Crapasio, en octubre. Dimpués se tresladó a o tercer día d'a Pascua de Resurrección y en l'actualidat se fa o zaguer sabado d'o mes d'abril. Cuan bi ha sequera, se leva a imachen d'o santo en procesión dica Alcubierre pa demandar-le a plevia. CheodesiaBi ha un vértiz cheodesico situau chunto a la ermita con una altaria de 811 metros dende o livel d'a mar[1]. Ye o cobalto d'a sierra d'Alcubierre y d'a zona central d'a val d'Ebro y se troba en a muga entre as provincias de Uesca y Zaragoza. ReferenciasVinclos externos |
Portal di Ensiklopedia Dunia