Castelserás
Castelserás (Castellseràs en catalán) ye una localidat d'a provincia de Teruel, situata en a comarca d'o Baixo Aragón.[1] A suya población ye de 818 habitants (2004), en una superficie de 31,16 km² con una densidat de 26,25 hab./km² CheografíaYe situato en o semontano d'as primeras sierras d'o Sistema Iberico, en a marguin dreita d'o río Guadalop, a mán d'on desemboca o río Mezquín. Comprende o despoblato conoixito como Castelserás Viejo (en o sieglo XIII Borgalmofada u Borgalmohada), en a marguin ezquierda d'o río y auguas entalto. MugasO suyo termin municipal muga con Torrociella d'Alcanyiz, con un cantón d'o termin de La Codonyera, con La Torre de Viliella, con Calanda y con Alcanyiz.
ToponimiaO nombre ye de dificil interpretación, pareixe d'orichen catalán, como dició Coromines. Coromines creye que l'orichen d'este toponimo representa o mesmo problema que l'orichen de toponimos catalanes pareixitos, y los relaciona con l'antroponimo chermanico Särio u Sarhari. No creye que bi haiga relación con o toponimo Castilserás de Ciudad Real, que él considera derivato d'o castellano sera que fa referencia a os transportes de mineral dende Almadén. En Catalunya existen Castellserà, Comen-seràs y Torre-serona. Toz estos toponimos son de l'aria de proveniencia d'os catalans que repobloron as cuencas d'o río Matarranya y Guadalop. Seguntes o latinista Agustín Ventura Conejero, Castelserás significaría Castiello de SERANUS y SERANVS ye un antroponimo que se testimonia en as inscripcions latinas de La Iglesuela. Castelserás se remontaría a un Seranis que indicaría pertenencia. El s'apoya que en Galicia bi ha muitos toponimos que acaban en -as con orichen en -anis, y que mientres que en Gúdar-Chabalambre bi hay un Toranes en l'Alto Palancia bi ha un Toràs:
A radiz castel pareixe catalana, y en muitos casos en ye, manimenos se troba mas que mas cuan en un compuesto ye atona, de la mesma manera que pui; asinas Castel y Pui pareixen formas abreviatas de Castiel(lo) y Pueyo. A hipotesi toponimica popular que relaciona l'orichen d'o toponimo con o recorrido de César por Espanya (explicandolo como Castrum Caesar, Castrum Zeras), no pareixe buena. Ya en a Carta Puebla de Calanda veyemos escrito Castelseràs. En un texto de 1272 apareixe como Castiel Sazas: De Compositione de Calanda, et de Alferit, et de la defesa, et de Borgalmohada, que nadie dicunt Castiel Sazas, facto inter fratres Calatravae et camerarium Cesaraugustae.
En o fogache de 1405 ordenato en as Corz de Maella de 1404 s'escribiba Castielseras. En un texto d'o sieglo XV de l'archivo ducal de Frías, relatibo a los Calatravos, fegura como Castilserás. ParlaComo en tot o Baixo Aragón en sentito amplo bi ha muitos aragonesismos. Se conserva o deminutivo aragonés -et, con a pronunciación é, sin t. Bi ha muitas palabras que rematan en -án, representando a perdida frecuent d'a -o final en l'aragonés medieval de tierra plana y en l'actual belsetán y chistabín. Existe muito adstrato catalán. O lexico de Castelserás se replegó en as anyadas 1990 y fue publicato en numero 5 d'a revista Ruxiada. HistoriaEn 1273, a Orden de Calatrava forachitó d'o lugar a la población musulmana que i viviba, ta establir l'actual Castelserás.[2] Demografía![]()
AdministraciónReparto de concellers
Alcaldes
FiestasExiste un baile tradicional con nombre catalán el rodat. Personaches naixitos de CastelserásCategoría principal: Naixitos de Castelserás. Vinclos externosReferencias
|
Portal di Ensiklopedia Dunia