De loting vond plaats op 30 juli 2011 in Brazilië. Voorafgaand aan de loting werden de landen op basis van de FIFA-wereldranglijst van juli 2011[2] naar sterkte ingedeeld in zes potten; vijf van negen teams en een van acht teams.[3] De opzet was hetzelfde als voor het wereldkampioenschap voetbal van 2010. De teams werden ingedeeld in negen groepen; acht met zes en een met vijf teams. De winnaar van elke groep plaatste zich rechtstreeks voor het WK. De acht beste nummers twee speelden in de play-off om de resterende vier plaatsen. De beste nummers twee werden bepaald aan de hand van de prestaties tegen de nummers 1, 3, 4 en 5 zodat de nummer 2 van groep 9, de groep met 5 teams, niet benadeeld werd.
Vetdrukte landen hebben zich uiteindelijk gekwalificeerd.
België had zich al vijf internationale toernooien niet meer geplaatst voor internationale toernooien, maar anno 2012 stond een nieuwe generatie op, waar een groot gedeelte in de Premier League speelde.[4] Zo speelden Eden Hazard bij Chelsea, topschutter Romelu Lukaku bij Everton en verdediger Vincent Kompany bij kampioen Manchester City. Andere, veelbelovende jonge spelers waren spelverdeler Kevin De Bruyne en doelman Thibaut Courtois, hij speelde op huurbasis bij Atletico Madrid. Door het uitblijven van resultaten waren de Belgen in de derde groep gerangschikt, voornaamste tegenstanders waren Kroatië en Servië, met Macedonië was een derde voormalige, Joegoslavische republiek als tegenstander, de groep werd complementeerd met twee Britse ploegen: Schotland en Wales. Er was geen duidelijke favoriet vooraf en was geen uitgesproken "klein" land in deze groep.[5] Na het gemiste EK werd oud-international Marc Wilmots als bondscoach aangesteld.[6]
Medio maart 2013 was het duidelijk, dat alleen België en Kroatië zich konden plaatsen voor het WK, na zes speelronden hadden beide ploegen al negen punten voorsprong op Servië. Beide landen verspeelden alleen punten in hun onderlinge duel, op de tweede speeldag eindigde België en Kroatië in een 1-1 gelijkspel. In Brussel opende de recent nog voor Club Brugge spelende Ivan Perišić de score, Guillaume Gillet maakte nog voor rust gelijk.[7] De "Rode Duivels" onderstreepten hun herwonnen status door met 0-3 van Servië te winnen. Nadat Servië twee keer op de paal had geschoten zorgde Christian Benteke voor een 0-1 voorsprong, waarna in de tweede helft de voorsprong werd uitgebouwd.[8] Kroatië won met 2-0 van Servië[9] in een door de onafhankelijksheidsoorlog van twintig jaar geleden nog steeds beladen wedstrijd.[10] Opvallend was dat Schotland door de slechte resultaten (twee punten uit zes wedstrijden) en de suprematie van België en Kroatië het eerste Europese werd dat officieel uitgeschakeld was, eerder dan de "dwergstaten".[11]
Op de zevende speeldag zette België een reuzenstap om zich rechtstreeks te plaatsen. Terwijl de ploeg met 1-0 van Servië won[12] verloor Kroatië in eigen huis van Schotland.[13] Op de achtste speeldag werden de Belgische aspiraties nog groter, toen Kroatië opnieuw punten liet liggen (1-1 tegen Servië), terwijl de Belgen met 0-2 van Schotland wonnen.[14] Met nog twee speelronden te gaan kon het bijna niet fout gaan voor de Belgen (vijf punten voorsprong)[15] en België leefde toe naar de kraker in en tegen Kroatië. Al in de eerste helft was de wedstrijd beslist, Lukaku zorgde met twee doelpunten, dat België zich voor de eerste keer sinds 2002 plaatste voor een groot, internationaal toernooi.[16] Kroatië was het spoor volledig kwijt, verloor ook van Schotland en met de geringste marge plaatste het land voor de Play-Offs, de bondscoach Igor Stimac verbond zijn conclusies en nam ontslag.[17] Tegenstander in de Play-Offs was het verrassende IJsland.
Italië had een sterk EK achter de rug, waarin het onverwacht de finale haalde, waarin het (kansloos) verloor van Spanje. Het team had nog steeds sterkhouders als doelman Gianluigi Buffon en spelverdeler Andrea Pirlo en profiteerde tijdens het EK van het grillige talent van Mario Balotelli, die twee keer scoorde in de halve finale tegen Duitsland. Italië begon de kwalificatie matig met een 2-2 gelijkspel tegen Bulgarije,[20] maar in de volgende vijf wedstrijden werd alleen nog gelijk gespeeld tegen Tsjechië, de andere wedstrijden werden allemaal gewonnen. Omdat de concurrentie onderling veel punten aan elkaar verspeelde kon Italië het op de zevende en achtste speeldag al afmaken en met thuiszeges op Bulgarije (1-0 door een doelpunt van Alberto Gilardino)[21] en een 2-1 zege op Tsjechië was de ploeg zeker van kwalificatie.[22]
De strijd om de tweede plaats was een strijd tussen vier landen, die onderling zoveel punten verspeelde, waardoor de kans groot was dat de nummer twee laatste zou worden in het klassement van "slechtste nummer twee" en daardoor niet zou deelnemen aan de Play-Offs. Bulgarije stond lange tijd tweede, maar door nederlagen in de laatste twee speeldagen zakte de ploeg weg naar de vierde plaats.[23] Tsjechië speelde nooit een rol van betekenis en mede door een thuisnederlaag tegen Armenië waren de kansen definitief verkeken.[24] Na de daaropvolgende nederlaag tegen Italië nam coach Michal Bilek ontslag.[25] Armenië speelde een wisselvallige kwalificatie, waarin de ploeg veel beter presteerde in uitwedstrijden dan in thuiswedstrijden. Zo verloor het thuis met 0-1 van dwerg Malta[26] en vernederde het een paar dagen later Denemarken[27] met 0-4.
Denemarken begon de kwalificatie beroerd met twee punten uit drie wedstrijden, maar leek na een 0-3 zege op Tsjechië de weg naar boven weer te vinden.[28] Twee thuiswedstrijden moesten dat bevestigen, maar ook Denemarken had moeite te presteren voor eigen publiek en na een 1-1 tegen Bulgarije volgde de 0-4 tegen Armenië. Coach Morten Olsen werd na deze beschamende vertoning hevig bekritiseerd,[29] hij vergeleek de nederlaag zelf met "11 september", waar hij later zijn excuses voor maakte.[30] Na een noodzakelijke revanche op Armenië moest er gewonnen worden van het al geplaatste Italië om de Play-Offs te halen. Door twee treffers van Nicklas Bendtner leek dit te gaan lukken, maar een treffer van Alberto Aquilani zorgde voor een stevige domper. Denemarken werd nu laatste in het klassement van nummers twee in elke poule en kon kwalificatie vergeten.[31]
Duitsland haalde voor de vierde achtereenvolgende keer de halve finales van een groot internationaal toernooi, maar werd in de halve finales wat onverwacht uitgeschakeld door Italië. De nog steeds vrij jonge ploeg stond op het toppunt van zijn kunnen, in de Champions League haalden de Duitse club Bayern Műnchen en Borussia Dortmund de finale.[34] Duitsland begon de kwalificatie zoals gebruikelijk voortvarend, hoogtepunt was de derde wedstrijd, tgen Ierland. Ierland scoorde in de laatste minuut, terwijl Duitsland al met 0-6 voor stond.[35] Tegen Zweden leek het dezelfde kant op te gaan, na een half uur stond de ploeg met 4-0 voor, maar Zweden werkte aan een sterke comeback. In de blessuretijd scoorde Rasmus Elm de gelijkmaker:4-4.[36] Na deze halve uitglijder volgden vier overwinningen en na een 3-0 zege op Ierland plaatste de ploeg zich probleemloos voor de Eindronde.[37]
Zlatan Ibrahimovic was op de toppunt van zijn kunnen en de Zweedse ster werd na (kortstondige) dienstverbanden bij Juventus, Inter Milan, FC Barcelona en AC Milan het boegbeeld van Paris Saint-Germain,[38] dat werd overgenomen door investeerders in Qatar[39] Zlatan wilde ook succes met zijn land, in een vriendschappelijke interland tegen Engeland scoorde hij vier maal,[40] vooral een onmogelijke bicycle kick buiten het strafschopgebied maakte indruk.[41] Na het 4-4 gelijkspel tegen Duitsland waren twee matige resultaten voor de Zweden en raakte de eerste plaats uit zicht. Zweden speelde eerst in eigen huis doelpuntloos gelijk tegen Ierland en verloor met 2-1 van het opkrabbelende Oostenrijk. Bij Oostenrijk was Martin Harnik de grote man, hij was betrokken bij beide doelpunten (strafschop afgedwongen en assist) en Zweden, Ierland en Oostenrijk stonden precies gelijk in punten aan het einde van het seizoen 2012/2013 (elf punten uit zes wedstrijden).[42]
Ierland kon het WK vergeten na nederlagen tegen de twee concurrenten: 1-2 tegen Zweden en 1-0 tegen Oostenrijk,[43] de Italiaanse bondscoach Giovanni Trapattoni diende zijn ontslag in.[44] Hetb winnende doelpunt van Oostenrijk werd gescoord door de bij Bayern München doorgebroken David Alaba. Op de negende speeldag was de wedstrijd tussen Zweden en Oostenrijk min of meer beslissend, Zweden had een voorsprong van drie punten. De wedstrijd ging gelijk op, waarbij Oostenrijk andermaal zijn progressie. In de 84e minuut werd de wedstrijd door een andermaal een "touch a genious"van Zlatan.[45]Marko Arnautovic kreeg nog een rode kaart na overdreven vallen van Johan Elmander[46] en Oostenrijk was uitgeschakeld.[47] Zweden - Duitsland had geen waarde meer voor de eindrangschikking, Zlatan nam vrij. Net als een jaar eerder in Berlijn vielen er opnieuw acht doelpunten, na een 2-0 achterstand wonnen de Duitsers met 3-5, Andre Schürrle scoorde drie doelpunten.[48] Zweden moest in de Play-Offs spelen tegen Portugal, waar ook één van de beste voetballers van de wereld speelde:Christiano Ronaldo.
Na de eerste ronde werd een ranglijst opgemaakt van alle landen die als tweede eindigden in hun groep. Hiervoor telden alleen de onderlinge resultaten van de top-5 per groep mee. De acht beste nummers twee in die ranglijst streden in de Play-offs tegen elkaar voor de laatste vier beschikbare plaatsen voor het wereldkampioenschap.[56]
↑De wedstrijd tussen Bulgarije en Malta, op 22 maart, werd zonder publiek afgewerkt. Deze straf kreeg Bulgarije door de FIFA opgelegd vanwege rassistische uitlating van het Bulgaars publiek tijdens de wedstrijd tegen Denemarken.[33]
↑Hongarije tegen Roemenië werd gespeeld zonder toeschouwers. De FIFA legde Hongarije de straf op vanwege racistische uitlatingen van het Hongaarse publiek in de vriendschappelijke wedstrijd tegen Israël op 15 augustus 2012
↑De wedstrijd tussen Noord-Ierland en Rusland was oorspronkelijk gepland voor 22 maart, deze werd vanwege hevige sneeuwval uitgesteld naar de volgende dag.[50] De volgende dag werd de wedstrijd wederom uitgesteld naar 14 augustus 2013.[51]
↑Polen tegen Engeland was oorspronkelijk gepland voor 16 oktober 2012 om 21:00, de wedstrijd werd echter uitgesteld naar de volgende dag vanwege een onspeelbaar veld. Dat kwam door hevige regenval.[54]