Elke EU-lidstaat heeft op grond van zijn inwonertal een specifiek aantal zetels in het Europees Parlement, de Belgische kiesgerechtigden, die een stemplicht hebben, kunnen 22 parlementsleden verkiezen. Dat is één zetel meer dan in 2014 en 2019, wat te maken heeft met de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie in 2020 (Brexit).[3] Er worden 13 Nederlandstalige leden gekozen door het Nederlands kiescollege (één meer dan in 2019), acht Franstalige leden door het Frans kiescollege en een Duitstalig lid door het Duitstalig kiescollege. In het arrondissement Brussel-Hoofdstad en zes faciliteitengemeenten hebben kiezers de keuze tussen het Nederlands en Frans kiescollege.
Het is de eerste verkiezing van een volksvertegenwoordiging in België waarbij jongeren vanaf 16 jaar kiesgerechtigd zullen zijn.[4] In 2024 oordeelde het Grondwettelijk Hof dat voor de 16- en 17-jarigen dezelfde opkomstplicht geldt als voor meerderjarige kiezers.[5]
Het Europees Parlement heeft samen met de Europese Raad de wetgevings- en begrotingstaak in de Unie en het oefent namens de burgers de politieke controle uit op de uitvoerende organen.
Partijfamilies, partijen en kandidaten
De EU-burgers laten zich vanaf 2020 vertegenwoordigen door 720 Europarlementariërs. Bij de verkiezingen voor het Europees Parlement kunnen de inwoners van een lidstaat echter uitsluitend stemmen op een kandidaat met de eigen nationaliteit. Hier bestaat kritiek op omdat een politicus met een andere nationaliteit de eigen standpunten van een kiezer beter zou kunnen vertegenwoordigen dan een Belg en omgekeerd. In het Europees Parlement zijn zogenaamde partijfamilies opgericht waarbinnen verschillende nationale partijen samenwerken die zich tot een zelfde politieke bloedgroep rekenen. Er bestaat geen sterke fractiediscipline dus bijvoorbeeld de Belgische nationale partijen Groen en Volt, die zich tot de politieke familie 'Groenen/EVA' rekenen, kunnen in het Europees Parlement hun eigen zichtwijze uitdragen.
Spitzenkandidaten
Sinds 2014 wordt er gewerkt met een lijst van zogenaamde Spitzenkandidaten. Dat zijn de politici die door de verschillende Europese partijfamilies worden gezien als de mogelijke nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. Het is de bedoeling dat zij Europawijd campagne tegen elkaar voeren. De Europese partijen ALDE en EDP en de nationale Franse partij Renaissance voeren gezamenlijk campagne onder het motto 'Renew Europe Now' en hebben alle drie een eigen Spitzenkandidat voorgedragen.
↑ abLes Engagés was tot en met de verkiezing aangesloten bij de EVP-fractie. Op 20 juni 2024 maakte de partij bekend over te stappen naar de Europese Democratische Partij (EDP) en in de fractie Renew Europe te zetelen.
.jpg)
.svg){kind=small}
