Thielemans werd geboren in de Brusselse volkswijk Marollen. Hij speelde al vanaf zijn derde jaar accordeon. Op zijn zeventiende ontdekte hij de mondharmonica en hij speelde daarnaast gitaar. Thielemans raakte tijdens de Duitse bezetting in de ban van de jazz. Direct na de bezetting in 1944 trad hij met jazz op voor het Amerikaanse leger. Voorbeeld voor hem was toen Django Reinhardt.[1]
In 1981 kreeg hij een beroerte die hem ruim een half jaar op non-actief zette. Zijn linkerhand functioneerde veel slechter en daardoor speelde hij nog vaker mondharmonica. Bassist Jaco Pastorius hielp hem met een tournee door Japan die moeilijke periode te overwinnen. Na een concert met zijn Amerikaanse band in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten in 1986, waar hij Ne me quitte pas van Jacques Brel in zijn eigen, unieke stijl ten gehore bracht, werd hij in België voorgoed beschouwd als een groot en origineel muzikant. In datzelfde jaar 1986 - hij woonde toen in Grimbergen - aanvaardde hij het Peterschap van het Brosella Folk & Jazz festival, dat al sinds 1977 in het Groentheater te Brussel (Laken, bij het Atomium) in juli wordt georganiseerd.
In 1991 leverde hij een niet-onaanzienlijke bijdrage aan het eerste soloalbum van de Nederlandse zangeres Laura Fygi, Introducing. In 1996 werd Toots beschermheer of 'peter' van het festival Jazz Middelheim in Antwerpen. Het zomerfestijn bestond al sinds 1969, maar zijn deelname droeg bij aan de internationale allure van het evenement. Hij speelde er ook telkens met zijn vaste Nederlandse trio, dat bestond uit Karel Boehlee (piano), Hein van de Geyn (bas) en Hans van Oosterhout (drums).
In oktober 2006 moest Thielemans wegens oververmoeidheid en op doktersadvies de laatste zes concerten van zijn tournee door Nederland annuleren. Thielemans was in 2009 ook een van de hoofdartiesten tijdens de Night of the Proms in Antwerpen. In 2009 ontving Thielemans in de Verenigde Staten een Jazz Masters Fellowship, een van de hoogste bekroningen in de jazzwereld.
Op 12 maart 2014 beëindigde hij zijn carrière. Volgens zijn manager had de toen 91-jarige mondharmonicaspeler en gitarist niet genoeg energie meer. Alle reeds geplande concerten werden afgezegd.[5] Hij trad wel in 2014 nog een keer op bij het festival Jazz Middelheim. Thielemans overleed twee jaar later in zijn slaap op 22 augustus 2016 op 94-jarige leeftijd, tijdens een opname in het ziekenhuis van Eigenbrakel.[6][7] Hij werd op 27 augustus begraven in Terhulpen, waar hij meer dan twintig jaar woonde.
Toots Thielemans, Adele Girard en Joe Marsala (New York, ca. 1948)
Bekendste compositie
Zijn bekendste compositie is de jazzwals Bluesette uit 1962. De titel is een woordspeling van de muziekstijlen blues en musette. In het nummer speelt hij unisono gitaar en fluit mee met de melodieën. Het werk is talloze malen door andere muzikanten vertolkt. Thielemans noemde het nummer vanwege de royalty's die hem daarmee toevielen ook wel schertsend zijn Social Security Number, zijn pensioenfonds.
Muziek voor film en televisie
Zijn eigenzinnige mondharmonicaspel speelt een belangrijke rol in de muziek van de films Midnight Cowboy (1969) en Turks fruit (1973)[8] en in de muziek van de Zweedse animatiefilm Dunderklumpen! (1974). Zijn muziek werd ook het thema voor de Nederlandse politieserie Baantjer en in de Vlaamse politieserie Witse.
Zijn zeer herkenbare speelstijl zet ook de toon in de beginmelodie van het televisieprogramma voor kinderen Sesamstraat.[9] Voor zijn bijdrage kreeg hij 37 dollar uitbetaald.[10]
Toots Thielemans was lid van de circa 25 leden tellende Snorrenclub Antwerpen. Hij werd in 1988 door hen tot "Snor van het Jaar" uitgeroepen.
In 2000 werd zijn nummer "Bluesette" als eerste opgenomen in de Eregalerij van de Vlaamse klassiekers van Radio 2.
Op 8 juni 2003 werd Thielemans gehuldigd in Sint-Amands, met het benoemen van de Toots Thielemans Boulevard langs de SIM-route. Hij werd op die dag ook ereburger van Sint-Amands. Het kunstwerk van Willy Permentier en Henri De Bruyn, en het bijbehorende straatnaambord, hangen op de Dam.
In 2005 werd hij genomineerd voor de titel van De Grootste Belg. Hij eindigde op nr. 20 in de Vlaamse versie en op nr. 44 in de Waalse versie.
Op 11 augustus 2009 ontving Thielemans de Concertgebouw Jazz Award 2009.[41] In hetzelfde jaar krijgt hij ook in de Verenigde Staten de NEA Jazz Master Award 2009 toegekend,[42] de meest prestigieuze jazzmuziekprijs aldaar.
In juni 2011 werd in Vorst een straat ingehuldigd met de naam Toots Thielemansstraat. De grootvader van Thielemans was er burgemeester geweest.[43]
In juli 2011 wordt de Premio Donostiako Jazzaldia aan Thielemans toegekend op het Jazzfestival van San Sebastian, voor de betekenis van zijn werk voor dat muziekgenre, en zijn invloed op volgende generaties.
In 2013 werd hij opgenomen in de Radio 2 Eregalerij voor 'Een leven vol muziek'.
In Amsterdam werd hij geëerd met een bewerking van de stadsbeiaardier Boudewijn Zwart die de melodie van de tv serie Baantjer op het automatisch spel van de beiaard van de Westertoren plaatste.
De Koninklijke Munt van België heeft eind januari 2017 een zilveren muntstuk geslagen ter nagedachtenis aan Toots Thielemans. Het is een muntstuk van 20 euro. Er worden 5000 exemplaren geslagen van de zilveren munt.
In oktober 2017 werd aangekondigd dat het station Anneessens van de metro van Brussel na renovatie in 2019 hernoemd zal worden naar Toots Thielemans.[44] Dit is uiteindelijk niet doorgegaan. Het nieuwe metrostation Toots Thielemans zal echter wel de naam krijgen van de artiest.
Op 29 april 2022 zou Toots Thielemans 100 jaar geworden zijn. Dit werd gevierd met concerten en een expositie.[45]
Fonds Toots Thielemans
In december 2016 heeft de Muziekafdeling van de Koninklijke Bibliotheek van België het Fonds Toots Thielemans verworven. Dit fonds omvat honderden geluidsopnames (78 toerenplaten, vinylplaten, cd’s) en duizenden documenten zoals foto’s, persartikelen, partituren, brieven en concertprogramma’s.
Discografie
1955: The Sound
1958: Man Bites Harmonica
1958: Time Out For Toots
1959: The Soul of Toots Thielemans
1961: Toots Thielemans
1961: Blues pour flirter
1962: The Whistler and His Guitar
1962: Toots Thielemans
1969: Toots Thielemans & Elis Regina: Aquarela Do Brasil
1970: Toots in Holland, met Orkest o.l.v Bert Paige
1972: Toots and Svend
1974: Captured Alive
1974-1978: Live
1974: Images
1974: Toots Thielemans / Philip Catherine & Friends
1974: Old Friend
1975: Live, Vol. 2
1978: Affinity. Bill Evans & Toots Thielemans
1978: Slow Motion
1979: Apple Dimple
1980: Live in the Netherlands
1981: All Night Long
1984: Autumn Leaves
1984: Your Precious Love
1984: Stephane Grappelli & Toots Thielemans: Bringing it together
1984: Harmonica Jazz (1954-1978 compilatie)
1985: Bluesette
1986: Just Friends
1986: Do Not Leave Me / Ne Me Quitte Pas
1987: Der Landartz (met James Last)
1988: Only Trust Your Heart
1989: Footprints
1989: In Tokyo
1991: For My Lady
1992: Martial Solal & Toots Thielemans
1992: The Brasil Project
1993: The Brasil Project, Vol. 2
1994: East Coast West Coast
1995: Concerto For Harmonica
1996: Airegin
1996: Jazz Masters 59
1998: Toots 75 / The Birthday Album
1998: Chez Toots
1999: The Live Takes
2001: Toots Thielemans & Kenny Werner
2001: Toots Thielemans & Elis Regina: Wilsamba
2006: One More For The Road
2010: European Quartet Live
2021: ‘’Toots Thielmans meets Rob Franken, studio sessions 1973-1983’’
↑National Endowment for the Arts, NEA Jazz Masters: By year. National Endowment for the Arts. Gearchiveerd op 23 maart 2014. Geraadpleegd op 19 juli 2010.
_(cropped).jpg)
· 
· 
.svg){kind=small}
