Otto I van Nassau

Otto I
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Graaf van Nassau
Regeerperiode	vóór 1251–1289/90
Mederegent	Walram II (tot 1255)
Voorganger	Hendrik II ‘de Rijke’
Opvolger	Hendrik I van Nassau-Siegen Emico I van Nassau-Hadamar Johan van Nassau-Dillenburg
Militaire informatie
Slagen/oorlogen	Limburgse Successieoorlog
Huis	Nassau
Vader	Hendrik II ‘de Rijke’ van Nassau
Moeder	Machteld van Gelre en Zutphen
Geboren	?
Gestorven	tussen 3 mei 1289 en 19 maart 1290
Begraven	Klooster Altenberg bij Wetzlar
Partner	Agnes van Leiningen
Religie	Katholiek
Wapen van de Ottoonse Linie

Otto I van Nassau († tussen 3 mei 1289 en 19 maart 1290[1][noot 1]), Duits: Otto I. Graf von Nassau, was graaf van Nassau. Hij is de stamvader van de Ottoonse Linie van het Huis Nassau.

Biografie

Slot Siegen

Klooster Altenberg

Otto was de derde zoon van graaf Hendrik II ‘de Rijke’ van Nassau en Machteld van Gelre en Zutphen,[1][2][3][4] de jongste dochter van graaf Otto I van Gelre en Zutphen en Richardis van Beieren.[1][2][5] Hij wordt voor het eerst vermeld in een oorkonde uit 1247.[2]

Otto volgde vóór 1251 zijn vader op, samen met zijn broer Walram II.[1][2][4][6][7] Ze verkregen in 1251 van rooms-koning Willem stadsrechten voor de plaats Herborn.[6][8]

Walram en Otto verdeelden op 16 december 1255[noot 2] hun graafschap met de rivier de Lahn als grens. Het verdelingsverdrag staat tegenwoordig bekend als de Prima divisio. Het gebied ten noorden van de Lahn: de heerlijkheden Siegen,[noot 3] Dillenburg, Herborn,[noot 4] Tringenstein, Neukirch en Emmerichenhain, een deel van de Kalenberger Zent[noot 5] (ambt Kalenberg) en de proosdijen Dietkirchen en (Bad) Ems, werd toegewezen aan Otto. De Burcht Nassau en onderhorigheden (Dreiherrische[noot 6]), de ambten Miehlen en Schönau[noot 7] (Klooster Schönau bij Strüth über Nastätten) alsmede het Vierherrengericht,[noot 8] de Burcht Laurenburg, de Esterau (dat in gezamenlijk bezit was met de graven van Diez) en de leengoederen in Hessen, bleven gezamenlijk bezit.[7]
Daarnaast bevatte het verdrag de verplichting voor Walram om zijn broer Otto – met alle middelen die hem ter beschikking stonden – te steunen in de Dernbachse Vete tegen Hessen, als dit geschil niet kon worden beslecht met de hulp van de koning of door andere vriendschappelijke bemiddeling.[9]

De bescherming en handhaving van zijn rechten in zijn land was voor Otto niet altijd gemakkelijk, vooral niet in een tijd waarin de macht van de opperste beschermheer in het rijk diep gezonken was. Geschillen met de heren van Westerburg en de graven van Sayn over prerogatieven in het Westerwald, en met de heren van Greifenstein en de heren van Dernbach over verschillende landsheerlijke bevoegdheden, leidden veelvuldig tot vetes en strijd. De details van het verloop van deze vetes zijn niet bekend.[8] In zijn strijd met de aartsbisschop van Trier verloor Otto de voogdijen over Koblenz en Bad Ems.

Onduidelijk blijft ook Otto's relatie met Siegfried van Westerburg, de aartsbisschop van Keulen.[8] Otto sloot op 8 april in 1277 een verbond met verscheidende heren in Westfalen om oorlog tegen de aartsbisschop te voeren.[2][8] Maar Otto was een bondgenoot van de aartsbisschop in de Limburgse Successieoorlog.[8]

Het streven van Otto om de rijke schenkingen van zijn vader aan de Duitse Orde te verminderen of deze althans niet conform de wens van de orde te vermeerderen zorgde ervoor dat hij in 1285 als berover van de goederen van de orde werd aangeduid, in de ban werd geslagen, en zijn land onder interdict werd gelegd, totdat het jaar daarop het geschil geschikt werd.[8]

Otto stichtte vóór 1287 de kapel te Feldbach.[10] ʻOttho comes de Nassawen … cum uxore nostra Agnete nec non Henrico nostro primogenitoʼ bevestigden de schenking van ʻbonorum in Hasilbach et Aldindorphʼ aan Klooster Altenberg bij Wetzlar door ʻmatrem nostram Methildim comitissam bone mem … cum sorore nostra Katherina ibidem locataʼ in een oorkonde gedateerd 3 mei 1289.[2] Dit is de laatste vermelding van Otto, in een oorkonde gedateerd 19 maart 1290 wordt hij als overleden aangemerkt.[3][4] Hij werd begraven in Klooster Altenberg.[4][11] Hij werd opgevolgd door zijn zoons Hendrik, Emico en Johan.

Huwelijk en kinderen

Otto huwde vóór 1265[noot 9] met Agnes van Leiningen († na december 1299[1][3][4]), dochter van graaf Emico IV van Leiningen en Elisabeth.[1][2] Agnes werd begraven in Klooster Altenberg.[1][3][4]
Uit dit huwelijk werden geboren:[1][2][3][4]

1. Hendrik I (ca. 1265 (?) – tussen 13 juli en 14 augustus 1343), volgde zijn vader op, werd in 1303 graaf van Nassau-Siegen.
2. Mechtild († vóór 28 oktober 1319), huwde ca. 1289 met heer Gerhard van Schöneck († 1317).[2]
3. Emico I († 7 juni 1334), volgde zijn vader op, werd in 1303 graaf van Nassau-Hadamar.
4. Otto († 3 september 1302), was domheer te Worms 1294.[1]
5. Johan († bij Hermannstein, 10 augustus 1328), volgde zijn vader op, werd in 1303 graaf van Nassau-Dillenburg.
6. Gertrudis († 19 september 1359), was abdis van Klooster Altenberg.[1][2]

Buitenechtelijk kind

Daarnaast had Otto nog een onwettige zoon:[1]

1. Hendrik van Nassau († vóór 1314), die schout was. Deze Hendrik had een zoon:
   1. Arnold van Nassau, die vermeld wordt in een oorkonde uit 1314.

Voorouders

Voorouders van Otto I van Nassau
Betovergrootouders	Rupert I van Laurenburg (?–1154) ⚭ vóór 1135 Beatrix van Limburg (?–na 1164)	? (?–?) ⚭ ? (?–?)	? (?–?) ⚭ ? (?–?)	? (?–?) ⚭ ? (?–?)	Gerhard II van Gelre (?–1131) ⚭ 1115/17 Ermgard van Zutphen (?–na 1134)	Lodewijk II van Arnstein (?–?) ⚭ Udilhildis (?–na 1139)	Otto IV van Wittelsbach (?–1156) ⚭ Heilika van Pettendorf (?–1170)	Lodewijk I van Loon (1125/30–1171) ⚭ Agnes van Metz (?–vóór 1180)
Overgrootouders	Rupert II van Laurenburg ? (?–1158) ⚭ ? (?–?)		? (?–?) ⚭ ? (?–?)		Hendrik I van Gelre en Zutphen (ca. 1117–1182) ⚭ ca. 1135 Agnes van Arnstein (?–vóór 1179)		Otto I van Beieren (?–1183) ⚭ ca. 1157 Agnes van Loon (?–1191)
Grootouders	Walram I van Nassau (ca. 1146–1198) ⚭ Kunigunde (?–1198)				Otto I van Gelre en Zutphen (?–1207) ⚭ ca. 1185 Richardis van Beieren (?–1231)
Ouders	Hendrik II ‘de Rijke’ van Nassau (ca. 1180–1247/50) ⚭ vóór 1215 Machteld van Gelre en Zutphen (?–na 1247)

Externe links

• (nl) Beschrijving en afbeelding van de Prima divisio op: koninklijkeverzamelingen.nl (officiële website).
• (en) Nassau op: An Online Gotha, by Paul Theroff.
• (en) Nassau op: Medieval Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families, compiled by Charles Cawley.

Bronnen, noten en/of referenties

• (de) Ausfeld, Eduard (1887). Allgemeine Deutsche Biographie. Band 24. Duncker & Humblot, Leipzig, "Otto I., Graf von Nassau", pp. 707.
• (de) Becker, E. (1983). Schloss und Stadt Dillenburg. Ein Gang durch ihre Geschichte in Mittelalter und Neuzeit. Zur Gedenkfeier aus Anlaß der Verleihung der Stadtrechte am 20. September 1344 herausgegeben, Neuauflage. Der Magistrat der Stadt Dillenburg, Dillenburg [1950].
• Dek, A.W.E. (1970). Genealogie van het Vorstenhuis Nassau. Europese Bibliotheek, Zaltbommel. Gearchiveerd op 26 oktober 2009. Geraadpleegd op 4 januari 2022.
• (fr) Huberty, Michel, Giraud, Alain; Magdelaine, F. & B. (1981). l’Allemagne Dynastique. Tome III: Brunswick-Nassau-Schwarzbourg. Alain Giraud, Le Perreux.
• (de) Lück, Alfred (1981). Siegerland und Nederland, 2. Auflage. Siegerländer Heimatverein e.V., Siegen [1967].
• Schilfgaarde, A.P. van (1967). Zegels en genealogische gegevens van de graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen. S. Gouda Quint – D. Brouwer en Zoon, Arnhem.
• Venne, J.M. van de, Stols, Alexander A.M. (1937). Geslachts-Register van het Vorstenhuis Nassau. A.A.M. Stols Uitgevers-Maatschappij, Maastricht.
• Vorsterman van Oyen, A.A. (1882). Het Vorstenhuis Oranje-Nassau. Van de vroegste tijden tot heden. A.W. Sijthoff en J.L. Beijers, Leiden en Utrecht.

---

Voetnoten

1. Vorsterman van Oyen (1882) vermeldt dat Otto in een op 3 mei 1289 gedateerd charter de schenking van giften door zijn moeder aan Klooster Altenberg bevestigde en dat hij volgens een charter gedateerd 19 maart 1290 reeds was overleden.
2. In Nederlandse bronnen wordt altijd de datum 17 december 1255 genoemd. In buitenlandse bronnen echter de datum 16 december 1255. De beschrijving op de officiële website koninklijkeverzamelingen.nl geeft de datum 16 december 1255.
3. “Vóór 1224 hadden de graven van Nassau de helft van de stad Siegen afgestaan aan het aartsbisdom Keulen.”[7]
4. “In 1342 bezat Hendrik I van Nassau-Siegen de totale Herborner Mark.”[7]
5. “De Kalenberger Zent was een gebied gelegen tussen de Oberlahn, de Dill en Wetzlar en omvatte de gebieden Mengerskirchen, Nenderoth en Beilstein.”[7]
6. “Kasteel en ambt Nassau droeg de naam Dreiherrische omdat het tot 1778 bezit was van de Ottoonse Linie en twee takken van de Walramse Linie (Nassau-Usingen en Nassau-Weilburg).”[7]
7. “De ambten Miehlen en Schönau bleven gezamenlijk bezit tot 1303, daarna gingen ze over naar de Walramse Linie waarbij beide takken ze gezamenlijk bezaten tot 1778.”[7]
8. “Het Vierherrengericht was genoemd naar zijn vier bezitters, de graven van Katzenelnbogen (Hessen), Diez (Nassau-Diez), Nassau-Usingen en Nassau-Weilburg. In 1774 werden deze gebieden, verenigd rond de stad Nastätten en samengesteld uit achtendertig dorpen, gedeeld.”[7]
9. Een huwelijksdatum wordt nergens vermeld. De oudste zoon uit het huwelijk is vermoedelijk in de jaren 60 van de 13e eeuw geboren, omdat hij al rond 1281 als volwassene voorkomt. Het huwelijk moet daarvoor gesloten zijn.[12]

Referenties

1. Dek (1970).
2. Cawley.
3. Van de Venne & Stols (1937).
4. Vorsterman van Oyen (1882).
5. Van Schilfgaarde (1967).
6. Becker (1983), p. 11.
7. Huberty, et al. (1981).
8. Ausfeld (1887).
9. Becker (1983), p. 13.
10. Becker (1983), p. 7.
11. (de) "Begründer der Oranier-Linie liegt auf dem Altenberg begraben", Wetzlarer Neue Zeitung, 11 april 2016. Geraadpleegd op 11 april 2016.
12. (de) Joachim, Ernst (1880). Allgemeine Deutsche Biographie. Band 11. Duncker & Humblot, Leipzig, "Heinrich, Graf von Nassau-Siegen", pp. 548-549.

Voorganger: Hendrik II ‘de Rijke’

Graaf van Nassau vóór 1251–1289/90

Opvolger: Hendrik III Emico I Johan