اللغه المصريه الحديثه (المصرى) هى لغه بتنتمى لعيلة اللغات الحاميه-الساميه (الافرو-اسيويه) وهى المرحله الرابعه من اللغات اللى اتكلمها المصريين طول تاريخهم. المصرى لغه ليها لهجات كتيره و دواير لغويه بتوسع ساعات و بتضيق ساعات تانية و ممكن تتصنف اللهجات دى فى مجموعتين كبار يعنى اللهجه البحيرى (لهجة البحاروه-الفلاحين) و اللهجه الصعيدى (لهجه الصعايده). اللهجات دى مشتركه فى حاجات كتير و خصوصا على المستوى النحوى و فى تأثرهم باللهجات القبطى المختلفه اللى كانت سايدة فى مناطقهم قبل الغزو العربى لمصر و فيه لهجات تانيه زى الغجرى (لهجة النوار) و لهجة بدو سينا و لهجة بدو الصحرا الغربيه بس دى لهجات بتعتبر مستقلة عن اللغة المصرى فى وادى النيل ، و علا الناحيه التانيه برضه فيه اختلافات بتميزهم عن بعضيهم.
مصر فيها كمان جمب المصرى لغات تانيه مستقله زى اللغه النوبى و السيوى و البجاوى.
لهجه مصراوى
و دى اللهجه اللى بتستعمل فى القاهره و الجيزه و القليوبيه و مدن مصر زى طنطا و ليها قبول واسع من كل المصريين و بتتفهم فى كل حته عشان التليڤزون و الافلام و المراكز الثقافيه اللى فى العاصمة المصرية.
الفونولوجيا/الصوتيات
Transcription
النطق المصرى
المثال العربى
الخاصيه
(alb)
الب
قلب
[ʔ] نطق ق
1
(gamal)
جمل
جمل
[g] نطق ج
2
(bēt), (mōt)
بيت و موت
بَيْت ومَوْت
تحول المتحرك المركب لمتحرك بسيط, زى
(ay), (aw) ——→ (ē), (ō)
3
المورفولوجيا/الصرفيات
صيغة المضاف اليه بتميل لاستعمال بتاع/بتاعة/بتوع للمزكر/المؤنث/الجمع على الترتيب.
صيغة المبنى للمجهول بتتعمل باستعمال البريفيكس إت- او إن- زى غُسِلَ (العربي) ← إتغسل او إنغسل (المصرى).
الكلمات/المفردات
بعض كلمات مصريه ليها جدور عربيه بس دخلت عليها تغييرات فى النطق و الجنس و فى كمان عدد كبير من الكلمات المصريه اللى من اصل قبطى زى (تاتا و امبو و إدّا و عنتيل و بعبع و بَحّ و يللا و بره و بـِخّْ و كلكع و كمان و كُحة و لقمه و قله و زير و تـَفّه و شأشأ و شبوره و جلابيه و ....). لهجة القاهرة استعارت بردو كلمات كتيرة من الانجليزى و الفرنساوى و الطاليانى و اليونانى و التوركى.
السينتاكس/النحو
ضمير الاشارة (دا, دي, دول) و ضماير الاستفهام (إيه, فين, إمتا...) بتيجى بعد المتشاور عليه و بعد المسئول عنه بالترتيب و دى خاصية بتشمل كل لهجات مصر و ممكن يتفسر وجودها بالتأثر بالطبقة التحتية القبطى اللى كانت سايدة فى مصر، مثال:
الراجل دا (مصري) → ده الرجل (عربي)
اسمك إيه؟ (مصري) → ما اسمك (عربي)
النفى بيحصل بـ حَط الفعل (و الاسم فى اللهجات الصعيدي) بين أداتين نفى ما و ش ودى كمان نفس طريقة النفى فى القبطي
ماشربتش (مصري) → لم أشرب(عربي)
الاسم الموصول اللى هوه اسم شامل و بيقابله فى العربى 7 اسامى موصوله الذي،التي،اللذان و اللتان و اللى و اللائى او اللاتي
الاعراب (تغيير نهايات الكلمات للدلاله على وظيفتها) مش موجود بالمره فى المصرى و لا القبطى و لا اللغات المصريه اللى قبل كدا. العربى فيه تلات حالات اعراب النصب و الرفع و الجر.
لهجه اسكندرانى
و هى اللهجه بتاعة اسكندريه و بتشبه لحد كبير اللهجه القاهريه بس فيه ميل لاستخدام صيغة الجمع فى الكلام للمتكلم المفرد (ها نتستنوك = ها نستناك). و شوية كلمات معينه خاصه بيها زى, ماستيكا = لبان و الئمه = الناصيه و الجومه = الاستيكه.
لهجة فلاحى دلتاوى
اللهجه الفلاحى فى بعض الفلاحين فى ريف الدلتا مش فى مدن الدلتا . فى مدن الدلتا زى طنطا بيتكلمو زى القاهره
و دى لهجة الفلاحين (المصريين فى شمال مصر) و بتتفرع اللهجه دى لـ:
اللهجات الوسطانيه: فى المنوفيه و الغربيه و جنوب الشرقيه و القليوبيه
اللهجات الشرقيه: بقيت مناطق الشرقيه و الدقهليه
اللهجات الغربيه: فى البحيره و حتت فى الغربيه و البرولوس وغرب المنوفيه
اللهجات الشماليه-الشرقيه: الدقهليه و حتت فى الغربيه و المنزله
لهجه فلاحى صعيدى
مصرى صعيدى هى لغة مختلفة معترف بيها ISO-639-3 (قانون المنظمه الدولية للتوحيد القياسى). الكود بتاعها هو (aec) و بيتكلّموها الصعايده فى صعيد مصر من جنوب القاهرة لحدود مصر مع السودان. مجموع المتكلمين: 18.900.000
و دى لهجة سكان جنوب مصر (الصعيد) و بتتفرع لـ:
لهجات صعيد برانى : من اول حنوب الجيزة و بنى سويف و الفيوم و المنيا
لهجات صعيد جوانى: من اول اسيوط و نجع حمادى لحد اخر اسوان.
لهجات صحرا غربيه: زى لهجات الواحات البحريه و الداخله و الخارجة و الفرافره.
لهجات تانيه
لهجة الغجر
بشكل عام اللهجه دى بتشبه المصرى بس فيها تاثير كبير هندو-ارى و خصوصا علا مستوى الكلمات يعنى مثلا: نار = إيج ,راجل = مان او مينيس,استرا = نجمه, داندى = ضرس, بوردى = اخ. و كمان بيحطو اسامى الحاجات بين (ما) و (يس) زى مثلن ما-ودان-يس, يعنى ودان (جمع ودن) مخيس يعنى مخ, ماشنبيس يعنى شنب و كدا يعنى. و لغة الامازيغ فى واحة سيوه
