اللغه النوبيه
اللغه النوبيه مجموعة لهجات من اللغه النوبيه بيمتد استعمالها من النوبه فى جنوب صعيد مصر للنوبه فى شمال السودان . و تستخدم اللغه فى منطقة وادى النيل (النوبين و الكينوزى) و بنسب اقل فى اماكن تانيه زى تلال النوبه فى وسط السودان و فى دارفور (البيركيد و الميدوبى). اللهجات النوبيه بتتصنف علا انها تابعه لعيلة اللغات الن بعديه الصحرواويه. اللغه النوبيه فى اخر القرن العاشر كانت تكتب و هى " النوبيه القديمه " و كان ليها علاقه باللغه المحسيه الحديثه التى بيتكلمو بيها سكان المنطقه مابين الشلال التانى و ابو فاطمه عند الشلال التالت. الحروف المستخدمه كانت الحروف اليونانى بالشكل القبطى و كان فيها 3 حروف نوبيه من المحتمل انها اتاخدت من رموز الرويه للأصوات اللى لم تعتبر موجوده فى اليونانى و القبطى. اتكتبت باللغه دى نصوص دينيه و ده بيوضح ان اللغه النوبيه أخدت مكان اليونانى كلغه كنسيه فى نهاية القرن العاشر. اللغه القبطى كانت مستعمله لكن بالأرجح كانت قاصره علا القبط اللاجئين من مصر بسبب الاحتلال العربى. كان استعمال القبطى نادر فى النوبه زى فى دير الغزالى الل ى شوهد المقابر فيه مكتوب عليها القبطى فمن المفترض ان الدير كان تبع رهبان أقباط هربانين من مصر. فيه وثيقه اسمها معجزة القديس مينا اتلقت فى مكان اسمه قصر أبريم و محفوظه الان فى المتحف البريطانى. الوثيقه مكتوبه بالنوبى القديم بيرجع تاريخها للقرن الثامن و لغاية القرن الاربعتاشر(14) ، الوثائق دى عباره عن ترجمات للكتاب المقدس و كتابات مسيحيه تانيه مترجمه من اليونانى و مكتوبه بالحروف القبطيه المتعدله عشان تناسب اللغه النوبى. من اقدم التسجيلات اللى فى العصر الحديث للغات النوبيه كانت مش للمفردات النوبيه و مقابلها بالطليانى جمعها راهب مسيحى طليانى اسمه اركانجيلو كارادورى سنة 1535. الكتابه النوبيه المستحدثه ساعات تكون بالحروف العربى او اللاتينى او بالنوبى القديم اللى يشبه القبطى. فيه فرعين كبار للهجات النوبيه هما الكنزى-دنقله و الفدكى. النويبين ، الفرعين بينهم كلمات مشتركه كتيره بتساعد فى الفهم المشترك مابينهم و بين بعض. و الاشكرين ) لهجات اللغه النوبيه
الحروف النوبيه
|