Xabier
Xabier (Javier en castellano, Xabier en basco) ye un municipio de Navarra, en a comarca de Sangüesa y merindat de Sangüesa. D'o suyo termín municipal en fa parte o despoblau (dende meyaus d'o sieglo XX) de Peña. A suya población ye de 77 habitants (2004), en una superficie de 46,7 km² y una densidat de población de 1,65 hab/km². CheografíaA localidat de Xabier se troba situata a 465 metros d'altaria dencima d'o livel d'a mar, a una distancia de 52 km d'a ciudat de Pamplona, a capital de Navarra. MugasO suyo termin municipal ye dividito en dos partes, una de chicota a lo norte de Sangüesa y una de mes gran a lo sud. A parte d'o norte muga con Liédena, a parte d'o sud muga con Cáseda. ToponimiaO toponimo Xabier ye navarro-aragonés, pus tien diftongación romance en -ie- d'una Ĕ curta, pero se remonta a lo basco Etxe Berri, "casa nueva". Tien o mesmo orichen y significau que atros Xabierres de l'Alto Aragón, pero perdió a e final porque en Navarra a tendencia a l'apocope d'esta vocal final atona yera mas gran que en as vals Pirenencas, mas arcaizants. As variants medievals d'o nombre son: Exauierre en 1091, Iabier en 1102, Issauier en 1237, Sabier en 1102, Xauierr en 1366 y Xavierr en 1366. A torre de l'homenache d'o castiello ye conoixida hue como la Torraza. Demografía
MolimentosPersonaches
FiestasA Javierada ye una pelegrinación ta o castiello de Xabier que se fa siempre a principios de marzo en honor a lo santo patrón de Navarra. Veyer tamién
|