Franco lorenés

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Franco lorenés
Lottrìnger Plàtt / Lothringisch
Variedaz de l'alemán central

Dialectos d'o departamento de Mosella. En morau claro a la dreita se veye o franco lorenés.
Localización cheografica
Estau {{{estau}}}
País {{{país}}}
Rechión {{{rechión}}}
Parlau en Francia
Lugars principals Lorena
Estatus
Atras denominacions {{{atras denominacions}}}
Charradors 30.000-40.000
Oficial en
Reconoixiu en {{{reconoixiu}}}
Regulau por
Vitalidat Meya
Literatura
Escritors principals
Rasgos dialectals Alemán central
Clasificación lingüistica
Indoeuropea
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3
SIL

O franco lorenés (en franco lorenés Plàtt u lottrìnger Plàtt; en francés francique lorrain u platt lorrain, en alemán Lothringisch) ye un grupo de dialectos de l'alto alemán central occidental formau por as variedaz charradas en o departamento francés de Mosela, en o nord-este d'a rechión de Lorena.

Descripción

O termin franco lorenés tien multiples connotacions. Bel filologos fan servir dita denominación ta referir-se a tot o grupo de parlas altochermanicas occidentals charradas en a rechión francesa de Lorena. Atros, manimenos, interpretan que nomás fería referencia a o dialecto franco moselán charrau en a val d'o río Nied (en o país de Nied, estando a suya mayor localidat Boulay-Moselle), ta distinguir-lo asinas d'atros dialectos francos parlaus en Lorena, d'o luxemburgués a l'ueste y d'o franco renano a l'este.

En l'anyo 1806, bi heba 218.662 fablants en o departamento de Mosela y 41.795 fablants en l'antigo departamento de Meurthe.[1] En parti debiu a l'ambigüedat d'o termin, as estimacions d'o numero de fablants d'o franco lorenés en Francia actualment varían prou, podendo estar dende 30.000[2] dica 400.000[3] (lo que fería que estase a 3era luenga rechional mas parlada de Francia, por dezaga de l'occitán y l'alsacián).

Os datos mas exactos vienen d'a Enquête famille feita por l'INSEE (360.000 en o censo de 1962) como parti d'o censo de 1999, encara que ofreixe una imachen irreal de l'actual situación. Alto u baixo 78.000 personas dicioron que charraban franco lorenés, encara que menos de 50.000 heban transmeso os conoiximientos basicos d'a luenga a os suyos fillos. Atra estatistica que deixa veyer a mesma situación: de toz os adultos que parlaban o franco lorenés regularment con 5 anyadas, menos d'un 30% fa (u feba) servir a luenga regularment con os suyos fillos.[4]

Referencias

  1. ↑ Sébastien Bottin, Mélanges sur les langues, dialectes et patois, Paris, 1831.
  2. ↑ Auburtin
  3. ↑ Langues régionales.org (Platt lorrain)
  4. ↑ Héran