Bichuesca
Bichuesca (Bijuesca en castellano) ye un municipio d'a provincia de Zaragoza situato en a comarca d'a Comunidat de Calatayú. A suya superficie ye de 57,10 km² y a suya población de 114 habitants (2009, en l'anyo 1920 bi heba 896 habitants). A suya densidat de población ye de 2,00 hab/km². CheografíaA localidat de Bichuesca se troba situata a una distancia de 50 km d'a ciudat de Calatayú, a capital d'a suya comarca, 56 de Soria y 139 de Zaragoza, a capital d'Aragón. Trescruzato por o río Manubles, afluent d'o Xalón, se troba a una altaria de 920 metros dencima d'o livel d'a mar. MugasO suyo termin municipal muga con Verdello, con un cantón d'o termin de Torre la Palla, con Malanquiella, con Clarés de Ribota, con Turrillo en territorio aragonés y con Deza, con La Alameda y con Carabantes en territorio d'a provincia de Soria. ToponimiaSeguntes Joaquín Caridad Arias ye un toponimo d'orichen celta que sería relacionato con bels toponimos gallegos actuals (Vixoi, Vixou, Vixán, Vixoteira), bels toponimos celtas antigos (Vigiacum, Vigobri y talment Bigorra), y bels antroponimos antigos (Vigius, Vigio y una trobata en as inscripcions de Luixón, Biho-tus). A terminación -uesca vendría d'a terminación -essica. Esta localidat ye citata en a Bula de Lucio III de 1183, en a que aprobaba a patrimonialidat d'as ilesias d'a Comunidat de Calatayú dimpués que Alifonso I d'Aragón lis dase lo fuero: Si s'escribiba con -ll- se puet explicar como una hipercorrección feita por o escriba, en base a que en bellas variedaz d'aragonés como o tensino a -LL- latina evolucionó ta -ch-, feito que ye en retacule. Manimenos en a Edat Meya bi ha chent con apellito de Villuesca en os textos provinients de Calatayú. En "Rationes decimarum Hispaniae (1279-80): Aragón y Navarra" s'escribe Viivesca. En atros textos medievals como as Cronicas d'os Chudeces de Teruel la claman Vijuesca. En o Fogache de 1495 s'escribe Vixuesca, castellanizato ya con x como atros lugars de l'este de Zaragoza y Teruel (Castexón, Val de Conexos, Foz de la Viexa, ecetra..., que en aragonés cheneral estioron con -ll- y en aragonés d'as comunidaz aragonesas estioron con -ch-). En 1610 l'astronomo João Batista Labanha escribe Biguesca. En o sieglo XVII a x castellana esdeviene a j velar actual. Demografía
AdministraciónReparto de concellers
Alcaldes
Molimentos y puestos intresantsO suyo castiello estió una fortaleza mui important estratechicament por a suya situación mugant con Castiella. En 1357 Pero IV lo Cerimonioso mandó fortificar o castiello y a ilesia anque o rei de Castiella Pero I lo Cruel lo conquistó en a invasión de 1358. Dimpués se tornó a conquistar por parti d'Aragón y se perdió atra vegada en a enrestida de 1362. Dimpués d'a remontadura zaguera Pero IV lo mandó escatumbar, encara que nomás se fació en parti. Tamién son intresants o "Pozo de los Chorros", cascant d'augua con una gorga en o río Manubles poco antis de dentrar en Bichuesca, a Fuent de "los canyos" y o puent romano. FiestasAs fiestas patronals se celebran o día 15 d'agosto, festividat d'a Virchen d'o Castiello, y o 16 d'agosto día de sant Roque. Referencias
|