S-kvark

s-kvark säyer kvark
anti s-kvarktan torğan Kaon öç π-mezonğa tarqalu barışı
Bilge	s
Massa	95±25 MeV/c^2
Buın	ikençe
Ğailä häm törkem	kvark, fermion
Kvant sannarı
Elektr qorğısı	-1/3 e
Spin	1/2
Tösle qorğı	r, g, b
Spin xalätläre sanı	2
Tä'sir iteşülärdä qatnaşa	elektromagnit tä'sir iteşüe, gravitatsion tä'sir iteşü, köçle tä'sir iteşü, zäğif tä'sir iteşü, Higgs tä'sir iteşüe
Tärkip	fundamental'

s-kvark yäki säyer kvark (inglizçä strange quark) -(1/3)e elektr qorğısı häm -1 säyerlek iä bulğan, ikençe buınğa qarağan fundamental' fermion. u-kvark häm d-kvarktan soñ iñ ciñel kvark, anıñ massası 95±25 meV/c² täşkil itä.

1947 yılda berençe säyer kisäkçek Kaon açılğan (säyerlek digän kvant sanı iä bulğan s-kvarktan torğan kisäkçek). 1964 yılda Gell-Man häm Tsweig kvark modelen buldıra häm s-kvark buluın postulat itä.

Bötenese kvarklar kebek s-kvark barlıq 4 fundamental' tä'sir iteşüdä qatnaşa: elektromagnit, gravitatsion, köçle häm zäğif tä'sir iteşüdä, şulay uq küptän tügel açılğan 5-nçe fundamental' - Higgs tä'sir iteşüendä qatnaşa.

Teoriä buyınça näq Higgs qırı belän tä'sir iteşügä kürä s-kvarknıñ massası xasil bula.

Zamança fizika qaraşı buyınça s-kvark strukturasız fundamental' kisäkçek bulıp tora (bütän kvarklar häm leptonnar kebek).

Säyer kvarktan torğan adronnar

Qayber adronnarda s-kvark kerä:

• Kaon - s-kvark (yäki s-antikvark) häm u-kvark (yäki d-kvark)tan torğan mezon.
• ŋ häm ŋ' mezonnar
• ф mezon
• säyer barionnar - hiperonnar dip atala

Barlıq adronnarda virtual' s-kvark s-antikvark parlardan torğan qatışma bar.

Kvant sannarı

• Spin 1/2
• säyerlek -1
• barion sanı +1/3
• cöplelek + (uñay)
• lepton sanı, soqlandıru, maturlıq sannarı 0

Monı da qarağız

• Säyer matdä
• Kvark (säyer) yoldız

Sıltamalar

• M. Gell-Mann. The Eightfold Way: A theory of strong interaction symmetry // The Eightfold Way. — Westview Press, 2000. — С. 11. — ISBN 0-7382-0299-1.

Оригинал: M. Gell-Mann. The Eightfold Way: A theory of strong interaction symmetry. — California Institute of Technology, 1961.

• Y. Ne'emann. Derivation of strong interactions from gauge invariance // The Eightfold Way. — Westview Press, 2000. — ISBN 0-7382-0299-1.

Оригинал Y. Ne'emann Derivation of strong interactions from gauge invariance // Nuclear Physics. — 1961. — Т. 26. — С. 222. — DOI:10.1016/0029-5582(61)90134-1

• R.C. Olby, G.N. Cantor. Companion to the History of Modern Science. — Taylor & Francis, 1996. — С. 673. — ISBN 0415145783.
• M. Gell-Mann A Schematic Model of Baryons and Mesons // Physics Letters. — 1964. — Т. 8, № 3. — С. 214–215. — DOI:10.1016/S0031-91
• B. Carithers, P. Grannis Discovery of the Top Quark // Beam Line. — SLAC,