|
Котлас (рус. Котлас) — Архангельск өлкәсендә шәһәр, Котлас районының административ үзәге.
Халык саны — 60 562 кеше, буйсындырылган торак пунктлары белән — 73 516 кеше.[4]
География
Котлас Вычегданың Төньяк Двинага кушылу урынында, Архангельсктан 600 километр көньяк-көнчыгыштарак урнаша. Төньяк тимер юлының Котлас узел станциясе; «Котлас» аэропорты.
Шәһәр аша Р157 (Урень — Шарья — Никольск — Котлас), һәм Котлас — Сольвычегодск — Коряжма — Сыктывкар автоюллар баралар.
Климат
- Уртача еллык температура — +2,0 °C
- Уртача еллык җил тизлеге — 3,2 м/с
- Уртача еллык һава дымлылыгы — 79%
| Котлас климаты
|
| Күрсәткеч
|
Гый
|
Фев
|
Мар
|
Апр
|
Май
|
Июн
|
Июл
|
Авг
|
Сен
|
Окт
|
Ноя
|
Дек
|
Ел
|
| Абсолют максимум, °C
|
5,5
|
4,3
|
14,5
|
26,9
|
31,7
|
33,9
|
35,5
|
35,2
|
28,7
|
21,6
|
10,6
|
5,5
|
35,5
|
| Уртача максимум, °C
|
−9,6
|
−7,6
|
−0,1
|
7,9
|
15,6
|
20,9
|
23,5
|
19,5
|
13,0
|
5,3
|
−3,1
|
−7,4
|
6,5
|
| Уртача температура, °C
|
−13
|
−11,4
|
−4,6
|
2,5
|
9,3
|
14,9
|
17,6
|
14,1
|
8,6
|
2,5
|
−5,6
|
−10,5
|
2,0
|
| Уртача минимум, °C
|
−16,8
|
−15,3
|
−8,9
|
−2,2
|
3,6
|
9,1
|
12,0
|
9,5
|
5,0
|
0,0
|
−8,3
|
−13,8
|
−2,2
|
| Абсолют минимум, °C
|
−47,1
|
−44,9
|
−36
|
−29,9
|
−12,8
|
−3
|
−0,8
|
−3,6
|
−7,1
|
−22,5
|
−36,8
|
−44,9
|
−47,1
|
| Явым-төшем нормасы, мм
|
37
|
29
|
28
|
31
|
47
|
68
|
74
|
65
|
53
|
52
|
49
|
43
|
576
|
| Чыганак: Һава торышы һәм климат
|
Тарих
 Котлас бакалтае. XX гасыр башы.
1379 елда хәзерге Котлас тирәсендә Стефан Пермский комилар арасында христиан динен таратырга башлаган.
Котлас 1899 елда Пырас коми авылы урынында Вятка—Котлас тимер юлының соңгы станция янындагы бистә буларак нигезләнә.
1917 елда станция янындагы бистә һәм якындашы өч авыл берләштерү юлы белән шәһәр статусын ала.
1920-1950-елларда — репрессияләнгәннәр һәм раскулаченныйлар өчен озату пункты.
1941 елда Коноша — Котлас — Воркута (Печора тимер юлы) тимер юлы эксплуатациягә бирелә.
1943 елда ГУЛаг системасына кергән Котлас хезмәт белән төзәтү лагере (Котласлаг) оештырыла.[5]
1950-елларда Котлас составына Лименда шәһәр тибындагы бистәсе кертелә.
Халык
Милли состав
Икътисад
Суднолар төзү һәм суднолар ремонтлау заводы, агач эшкәртү комбинаты.
Электромеханика, силикат кирпеч, эре панельлы йортлар салу заводлары; ашлык продуктлары комбинаты.
Төньяк елга пароходчылыгының филиалы.
Югары уку йортлары
- Санкт-Петербург дәүләт су элемтәләр университетының филиалы
Кардәш шәһәрләр
Искәрмәләр
- ↑ 1,0 1,1 1,2 ОКТМО. 185/2016. Северо-Западный ФО
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.) — Росстат, 2023.
- ↑ https://www.severodvinsk.info/?idmenu=237
- ↑ 4,0 4,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-12-15
- ↑ http://www.memo.ru/history/NKVD/GULAG/r3/r3-207.htm
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 http://www.mojgorod.ru/arhangel_obl/kotlas/
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2014-01-17
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2014-01-17
Тышкы сылтамалар
|
.png)
_2007.png)
