อำเภอเมืองเชียงใหม่ (ไทยถิ่นเหนือ: เมืองเจียงใหม่) เป็นศูนย์กลางการคมนาคม การปกครอง การศึกษา การแพทย์ การท่องเที่ยว และวัฒนธรรมของจังหวัดเชียงใหม่ นับเป็นอำเภอที่มีความเจริญมากที่สุดของจังหวัดและของภาคเหนือ อำเภอเมืองเชียงใหม่มีเขตนครเชียงใหม่และปริมณฑลล้อมรอบ ครอบคลุมพื้นที่ 6 อำเภอ ได้แก่ อำเภอหางดง อำเภอสันกำแพง อำเภอสารภี อำเภอแม่ริม อำเภอสันทราย และอำเภอดอยสะเก็ด [1]
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอเมืองเชียงใหม่ตั้งอยู่ทางตอนกลางของจังหวัดเชียงใหม่ มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอและจังหวัดใกล้เคียงดังนี้
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอเมืองเชียงใหม่แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 16 ตำบล 78 หมู่บ้าน ได้แก่
ที่ |
อักษรไทย |
ตัวเมือง |
อักษรโรมัน |
จำนวนหมู่บ้าน |
ประชากรทั้งหมด (พ.ศ. 2566)[2] |
ประชากรแยกตามส่วนท้องถิ่น (พ.ศ. 2566)[2]
|
1. |
ศรีภูมิ |
|
Si Phum |
– |
11,630 |
11,630 |
(ทน. เชียงใหม่)
|
2. |
พระสิงห์ |
|
Phra Sing |
– |
6,003 |
6,003 |
(ทน. เชียงใหม่)
|
3. |
หายยา |
|
Haiya |
– |
11,487 |
11,487 |
(ทน. เชียงใหม่)
|
4. |
ช้างม่อย |
|
Chang Moi |
– |
6,953 |
6,953 |
(ทน. เชียงใหม่)
|
5. |
ช้างคลาน |
|
Chang Khlan |
– |
12,553 |
12,553 |
(ทน. เชียงใหม่)
|
6. |
วัดเกต |
|
Wat Ket |
– |
17,868 |
17,868 |
(ทน. เชียงใหม่)
|
7. |
ช้างเผือก |
|
Chang Phueak |
5 |
24,118 |
13,267 8,771 2,080 |
(ทน. เชียงใหม่) (ทต. ช้างเผือก) (อบต. ช้างเผือก)
|
8. |
สุเทพ |
|
Suthep |
15 |
26,999 |
10,021 16,978 |
(ทน. เชียงใหม่) (ทต. สุเทพ)
|
9. |
แม่เหียะ |
|
Mae Hia |
10 |
19,966 |
19,966 |
(ทม. แม่เหียะ)
|
10. |
ป่าแดด |
|
Pa Daet |
13 |
19,510 |
1,542 17,968 |
(ทน. เชียงใหม่) (ทต. ป่าแดด)
|
11. |
หนองหอย |
|
Nong Hoi |
7 |
13,786 |
5,884 7,902 |
(ทน. เชียงใหม่) (ทต. หนองหอย)
|
12. |
ท่าศาลา |
|
Tha Sala |
5 |
12,739 |
5,498 7,241 |
(ทน. เชียงใหม่) (ทต. ท่าศาลา)
|
13. |
หนองป่าครั่ง |
|
Nong Pa Khrang |
7 |
8,915 |
1,592 7,323 |
(ทน. เชียงใหม่) (ทต. หนองป่าครั่ง)
|
14. |
ฟ้าฮ่าม |
|
Fa Ham |
7 |
8,027 |
911 7,116 |
(ทน. เชียงใหม่) (ทต. ฟ้าฮ่าม)
|
15. |
ป่าตัน |
|
Pa Tan |
– |
10,090 |
10,090 |
(ทน. เชียงใหม่)
|
16. |
สันผีเสื้อ |
|
San Phisuea |
9 |
12,719 |
12,719 |
(ทต. สันผีเสื้อ)
|
รวม |
78 |
223,363 |
115,299 (เทศบาลนครเชียงใหม่) 105,984 (เทศบาลอื่น ๆ) 2,080 (อบต.)
|
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ประชากรอำเภอเมืองเชียงใหม่แบ่งตามปีปี | ประชากร | ±% |
---|
2545 | 247,672 | — |
---|
2548 | 242,974 | −1.9% |
---|
2551 | 238,332 | −1.9% |
---|
2554 | 235,600 | −1.1% |
---|
2557 | 234,244 | −0.6% |
---|
2560 | 234,649 | +0.2% |
---|
2561 | 234,870 | +0.1% |
---|
2562 | 233,632 | −0.5% |
---|
2563 | 229,063 | −2.0% |
---|
2564 | 226,855 | −1.0% |
---|
อ้างอิง: กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย[2] |
ท้องที่อำเภอเมืองเชียงใหม่ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลนครเชียงใหม่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีภูมิ พระสิงห์ หายยา ช้างม่อย ช้างคลาน วัดเกต และป่าตันทั้งตำบล และยังครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลช้างเผือก สุเทพ ป่าแดด หนองหอย ท่าศาลา หนองป่าครั่ง และฟ้าฮ่าม
- เทศบาลเมืองแม่เหียะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่เหียะทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลช้างเผือก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลช้างเผือก (นอกเขตเทศบาลนครเชียงใหม่และองค์การบริหารส่วนตำบลช้างเผือก)
- เทศบาลตำบลหนองป่าครั่ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองป่าครั่ง (นอกเขตเทศบาลนครเชียงใหม่)
- เทศบาลตำบลท่าศาลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าศาลา (นอกเขตเทศบาลนครเชียงใหม่)
- เทศบาลตำบลสุเทพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสุเทพ (นอกเขตเทศบาลนครเชียงใหม่)
- เทศบาลตำบลป่าแดด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าแดด (นอกเขตเทศบาลนครเชียงใหม่)
- เทศบาลตำบลหนองหอย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหอย (นอกเขตเทศบาลนครเชียงใหม่)
- เทศบาลตำบลฟ้าฮ่าม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลฟ้าฮ่าม (นอกเขตเทศบาลนครเชียงใหม่)
- เทศบาลตำบลสันผีเสื้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสันผีเสื้อทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลช้างเผือก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช้างเผือก (นอกเขตเทศบาลนครเชียงใหม่และเทศบาลตำบลช้างเผือก)
การคมนาคม
อำเภอเมืองเชียงใหม่เป็นศูนย์กลางคมนาคมของจังหวัดเชียงใหม่และภาคเหนือของประเทศไทย เป็นที่ตั้งของท่าอากาศยานนานาชาติเชียงใหม่ สถานีขนส่งผู้โดยสารเชียงใหม่ และสถานีรถไฟเชียงใหม่
ถนนสายหลักที่มีจุดเริ่มต้น ณ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 11 (ถนนซุปเปอร์ไฮเวย์ เชียงใหม่ - ลำปาง) ช่วงแยกรินคำ - แยกดอนจั่น เป็นส่วนหนึ่งของถนนวงแหวนรอบที่ 1 เมืองเชียงใหม่ ขนาด 8 - 10 ช่องจราจร / ช่วงแยกดอนจั่น - ลำพูน มีขนาด 6 ช่องจราจร
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 107 (เชียงใหม่ - แม่จัน) เริ่มต้นจากอำเภอเมืองเชียงใหม่ มุ่งหน้าทางทิศเหนือสิ้นสุดที่อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย ช่วงแยกข่วงสิงห์ - อำเภอแม่แตง มีขนาด 4 ช่องจราจร
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 108 (เชียงใหม่ - แม่ฮ่องสอน) เริ่มต้นจากอำเภอเมืองเชียงใหม่ มุ่งหน้าทางทิศใต้ สิ้นสุดที่อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน ช่วงแยกสนามบิน - อำเภอหางดง มีขนาด 6 ช่องจราจร
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 118 (เชียงใหม่ - เชียงราย ) เริ่มต้นจากอำเภอเมืองเชียงใหม่ มุ่งหน้าทางทิศตะวันออก สิ้นสุดที่จังหวัดเชียงราย ช่วงแยกศาลเด็ก - แยกแม่กวง มีขนาด 8 ช่องจราจร
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 121 (ถนนวงแหวนรอบที่ 3 เมืองเชียงใหม่) เป็นถนนรอบเมืองเชียงใหม่ขนาด 4 - 6 ช่องจราจร
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1001 (เชียงใหม่ - พร้าว) เริ่มต้นจากอำเภอเมืองเชียงใหม่ มุ่งหน้าทางทิศตะวันออก สิ้นสุดที่อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ ช่วงแยกแม่โจ้ - มหาวิทยาลัยแม่โจ้ มีขนาด 4 - 8 ช่องจราจร
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1006 (เชียงใหม่ - สันกำแพง สายเก่า) เริ่มต้นจากอำเภอเมืองเชียงใหม่ มุ่งหน้าทางทิศตะวันออก สิ้นสุดที่อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1317 (เชียงใหม่ - สันกำแพง สายใหม่) เริ่มต้นจากอำเภอเมืองเชียงใหม่ มุ่งหน้าทางทิศตะวันออก สิ้นสุดที่อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่ ช่วงแยกดอนจั่น - อำเภอสันกำแพง มีขนาด 4 ช่องจราจร
- ถนนเชียงใหม่ - ลำพูนสายเก่า (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 106 เดิม) เริ่มต้นจากอำเภอเมืองเชียงใหม่ มุ่งหน้าทางทิศใต้ สิ้นสุดที่อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน มีขนาด 2 ช่องจราจร
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1141 (ดอนจั่น - เชียงใหม่) เป็นส่วนหนึ่งของถนนวงแหวนรอบที่ 1 เมืองเชียงใหม่ ขนาด 6 ช่องจราจร
- ถนนสมโภชเชียงใหม่ 700 ปี (ถนนวงแหวนรอบที่ 2 เมืองเชียงใหม่) หรือทางหลวงชนบท ชม.3029 เป็นถนนรอบเมืองเชียงใหม่ ขนาด 6 ช่องจราจร
ทางราง
สถานที่สำคัญ
ทัศนียภาพอำเภอเมืองเชียงใหม่จาก ดอยสุเทพ ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2565
ตลาด
- กาดหลวง (ตลาดใหญ่)
- ตลาดวโรรส
- ตลาดต้นลำไย
- ตลาดเมืองใหม่
- (ตลาดเล็ก)
- ตลาดต้นพยอม (ตลาดสุเทพ)
- ตลาดหนองหอย
- ตลาดสันป่าข่อย
- ตลาดบริบูรณ์
- ตลาดประตูก้อม (กาดก้อม)
- ตลาดคำเที่ยง
- ตลาดประตูเชียงใหม่
- ตลาดศิริวัฒนา (กาดธานินทร์)
- ตลาดสมเพชร
กำแพงเมือง
สถานกงสุล
อำเภอเมืองเชียงใหม่มีสถานกงสุลประจำจังหวัดเชียงใหม่ทั้งหมด 16 แห่ง ได้แก่
สะพาน
- สะพานนวรัฐ ข้ามแม่น้ำปิง ระหว่างถนนท่าแพกับถนนเจริญเมือง
- สะพานนครพิงค์ ข้ามแม่น้ำปิง ระหว่างถนนวังค์สิงห์คำกับถนนแก้วนวรัฐ
- สะพานเม็งราย ข้ามแม่น้ำปิง ระหว่างถนนเจริญประเทศกับถนนเชียงใหม่-ลำพูน
- สะพานรัตนโกสินทร์ ข้ามแม่น้ำปิง
ภาพพาโนรามาของตัวเมืองเชียงใหม่ เมื่อเดือนกันยายน พ.ศ. 2553
สถานศึกษา
โรงเรียน
วิทยาลัย / มหาวิทยาลัย
สถานที่ท่องเที่ยว
- กลุ่มดนตรีซล้อซอซึง
- ขุนช้างเคี่ยน
- คุ้มขันโตก
- คุ้มเจ้าบุรีรัตน์ (มหาอินทร์)
- เจเจ มาร์เก็ต เชียงใหม่
- ชุมชนวัดเกต
- เชียงใหม่ไนท์ซาฟารี
- ดอยขุนแม่ยะ
- ดอยปุย
- ถนนคนเดิน
- ถนนนิมมานเหมินทร์
- ท่าเทียบเรือโดยสาร
- น้ำตกตาดหมาไห้
- น้ำตกมณฑาธาร หรือ น้ำตกสันป่ายาง
- น้ำตกห้วยแก้ว
- ไนท์บาซาร์
- บ้านดอยปุย
- บ้านม้ง (แม้ว)-ดอยปุย
- พระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์
- พิพิธภัณฑ์เครื่องถ้วยจอห์น แอนแพทซอว์
- พิพิธภัณฑ์โครงการศึกษาเครื่องปั้นดินเผา ภาควิชาประวัติศาสตร์
- พิพิธภัณฑ์ชาวเขา
- พิพิธภัณฑ์ตราไปรษณียากร เชียงใหม่
- พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นจังหวัดเชียงใหม่
- พิพิธภัณฑ์ธนาคารแห่งประเทศไทย สำนักงานภาคเหนือ
- พิพิธภัณฑ์ธรณีวิทยา ภาควิชาธรณีวิทยา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- พิพิธภัณฑ์บ้านคำอูน
- พิพิธภัณฑ์บ้านบานเย็น
- พิพิธภัณฑ์บ้านแฮรีส โรงเรียนปรินส์รอยแยลส์วิทยาลัย
- พิพิธภัณฑ์ประวัติคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านล้านนา เรือนซ้อ-หงส์
- พิพิธภัณฑ์ผ้าโบราณสบันงา
- พิพิธภัณฑ์แมลงและมรดกธรรมชาติ
- พิพิธภัณฑ์เรือนโบราณ
- พิพิธภัณฑ์วัดเกตการาม
- พิพิธภัณฑ์วัดบุพพาราม (หอมนเฑียรธรรม)
- พิพิธภัณฑ์วัดพระธาตุดอยสุเทพวรมหาวิหาร
- พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ชีวภาพ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติเชียงใหม่
- พิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ สวนสัตว์เชียงใหม่
- พิพิธภัณฑ์หมู่บ้านชาวเขาดอยปุย
- พิพิธภัณฑ์การศึกษาโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ
- ร้านม่อนฝ้าย
- เรือนข้าเจ้า
- เรือนอนุสารสุนทร
- โรงงานไทยศิลาดล
- โรงงานนมห้วยแก้ว
- โรงพยาบาลบรรเทาทุกข์โบราณภาคเหนือ
- วัดกู่เต้า
- วัดขะจาว
- วัดเจดีย์หลวงวรวิหาร
- วัดเจดีย์เหลี่ยมหรือวัดเจดีย์กู
- วัดเจ็ดยอด
- วัดช่างฆ้อง
- วัดเชียงมั่น
- วัดต้นปิน
- วัดตำหนัก
- วัดท่ากระดาษ
- วัดท่าข้าม
- วัดบวกครกหลวง
- วัดบุพพาราม
- วัดปราสาท
- วัดป่าแดงมหาวิหาร
- วัดป่าเป้า
- วัดพระธาตุดอยคำ
- วัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร
- วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร
- วัดพวกหงส์
- วัดพันเตา
- วัดโพธารามมหาวิหาร
- วัดร่ำเปิ่ง (ตโปธาราม)
- วัดลังกา
- วัดศรีบุญเรือง
- วัดศรีสุพรรณ
- วัดศรีโสดา
- วัดสวนดอกหรือวัดบุปผาราม
- วัดสวนพริก
- วัดสันทรายต้นกอก
- วัดแสนฝาง
- วัดอุโบสถ
- วัดอุปคุต
- วัดอุโมงค์มหาเถรจันทร์
- วัดอู่ทรายคำ
- เวียงกุมกาม
- ศูนย์ธรรมชาติวิทยาดอยสุเทพเฉลิมพระเกียรติฯ
- ศูนย์เรียนรู้วัฒนธรรมภูมิปัญญาท้องถิ่นชุมชนป่าแดด (วัดวังสิงห์คำ)
- ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยพายัพ
- ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่
- ศูนย์ศิลปะการแสดงกาดสวนแก้ว
- ศาลาธนารักษ์ ศาลาเครื่องราชอิสริยยศ เครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญกษาปณ์ไทย
- สถาบันล้านนาศึกษา
- สวนเฉลิมพระเกียรติฯ ราชพฤกษ์ 2549
- สวนรุกขชาติห้วยแก้ว
- สวนสัตว์เชียงใหม่
- เชียงใหม่ไนท์ซาฟารี
- เสาอินทขิลหรือเสาหลักเมือง
- หมู่บ้านทำเครื่องเงิน
- หอธรรมโฆษณ์ วัดอุโมงค์
- หอประวัติมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (หอศิลป์ปิ่นมาลา)
- หอศิลปวัฒนธรรมเมืองเชียงใหม่
- ห้องพิพิธภัณฑ์ โรงเรียนหอพระ
- อนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย
- อนุสาวรีย์เจ้ากาวิละ
- อาสนวิหารพระหฤทัย
- เฮือนแก้ว โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
|
---|
อำเภอ | | |
---|
ประวัติศาสตร์ | |
---|
ภูมิศาสตร์ | |
---|
เศรษฐกิจ | คมนาคม | |
---|
การท่องเที่ยว | |
---|
ธุรกิจ | |
---|
อุตสาหกรรม | |
---|
|
---|
สังคม | การศึกษา | |
---|
สาธารณสุข | |
---|
วัฒนธรรม | |
---|
กีฬา | |
---|
การเมือง | |
---|
เหตุการณ์ | |
---|
|
---|
|
|