อำเภอดอยหลวง

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ ดอยหลวง

อำเภอดอยหลวง
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Doi Luang
คำขวัญ:  ดอยหลวงสูงสง่า ธาราสองสาย หลากหลายประเพณี สี่เผ่าพี่น้อง แดนทองเกษตรกรรม
แผนที่จังหวัดเชียงราย เน้นอำเภอดอยหลวง
พิกัด: 20°7′6″N 100°6′0″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	เชียงราย
พื้นที่
• ทั้งหมด	223.0 ตร.กม. (86.1 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	18,652 คน
• ความหนาแน่น	83.64 คน/ตร.กม. (216.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	57110
รหัสภูมิศาสตร์	5718
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอดอยหลวง ถนนสายปงน้อย-เชียงแสน ตำบลปงน้อย อำเภอดอยหลวง จังหวัดเชียงราย 57110
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ดอยหลวง (ไทยถิ่นเหนือ: ) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดเชียงราย เป็นอำเภอขนาดเล็กที่กำลังพัฒนาทางด้านคมนาคม ด้านเศรษฐกิจ ด้านผังเมือง และเป็นอำเภอที่จะผ่านไปยังอำเภอเชียงของ เชียงแสน และพรมแดนประเทศลาวและพม่า จัดเป็นอำเภอที่อยู่ราบลุ่มน้ำแม่กก มีดอยหลวงสูง 1,043 เมตรจากน้ำทะเลปานกลาง จากทิวเขาหลวงพระบาง ทางด้านขนาดพื้นที่เป็นอำเภอที่มีขนาดพื้นที่น้อยที่สุดในจังหวัดเชียงราย

ประวัติ

ท้องที่อำเภอดอยหลวงเดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอแม่จัน ทางราชการได้แบ่งพื้นที่การปกครองออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอดอยหลวง ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2539 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 15 กรกฎาคม ปีเดียวกัน[1] และต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็น อำเภอดอยหลวง ในวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 8 กันยายน ปีเดียวกัน[2]

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอดอยหลวงตั้งอยู่ทางตอนเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเชียงแสน
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเชียงแสน อำเภอเชียงของ
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเวียงเชียงรุ้ง อำเภอเมืองเชียงราย
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอแม่จัน

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอดอยหลวงแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 3 ตำบล 33 หมู่บ้าน ได้แก่

ที่	ชื่อตำบล	ตัวเมือง	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนครัวเรือน	จำนวนประชากร[3]
1.	ปงน้อย		Pong Noi	11	2,319	6,222
2.	โชคชัย		Chok Chai	12	3,503	8,229
3.	หนองป่าก่อ		Nong Pa Ko	10	1,806	4,557

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอดอยหลวงประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 3 แห่ง ได้แก่

• องค์การบริหารส่วนตำบลปงน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปงน้อยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโชคชัย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโชคชัยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองป่าก่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองป่าก่อทั้งตำบล

งานประจำปี

• งานสี่เผ่าชาวดอยหลวง
• งานสืบสานตำนานครูจูหลิง ปงกันมูล

เทศกาล

• ปีใหม่อิ่วเมี่ยน (บ้านขุนแม่บง และบ้านห้วยช้างลอด)
• บั้งไฟพญานาค (บ้านไทรทอง และบ้านป่าลัน)

สินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์

• ผ้าทอพื้นเมืองบ้านปงน้อย หมู่ที่ 2 และ 10 (ปงน้อย)
• กล้วยตากบ้านทุ่งกวาง หมู่ที่ 1 และ 12 (โชคชัย)

สถานศึกษา

• โรงเรียนดอยหลวง รัชมังคลาภิเษก (โรงเรียนมัธยมศึกษาประจำอำเภอ)
• โรงเรียนอนุบาลดอยหลวง (โรงเรียนประถมศึกษาประจำอำเภอ)

โรงเรียนขยายโอกาส

• โรงเรียนอนุบาลโชคชัย ตำบลโชคชัย
• โรงเรียนบ้านใหม่พัฒนา ตำบลหนองป่าก่อ
• โรงเรียนบ้านห้วยไร่ ตำบลปงน้อย
• โรงเรียนบ้านขุนแม่บง ตำบลโชคชัย

สถานที่ท่องเที่ยว

• หอศิลป์ครูจูหลิง
• วัดห้วยสัก
• วัดป่าอรัญญวิเวก
• วัดวังเขียว (เศียรพระพุทธรูปโบราณ)
• ถ้ำผาตุบ
• น้ำตกห้วยดีหมี
• หมู่บ้านชาวเขาเผ่าเมี่ยนและกะเหรี่ยง ตำบลโชคชัย
• ฟาร์มแกะดอยหลวง

โบราณสถาน

• บ่อน้ำทิพย์ วัดห้วยสัก
• วัดร่องพระเจ้า
• วัดวังเขียว
• กู่เบี้ยปงน้อยใต้

บุคคลที่มีชื่อเสียง

• ครูจูหลิง ปงกันมูล ครูผู้เสียสละ (จากเหตุ สามจังหวัดชายแดนภาคใต้)
• พระราชวชิราธิการ (หลวงพ่อทวี จิตฺตคุตฺโต) ศิษย์ในองค์หลวงปูแหวน สุจิณโณ เจ้าอาวาสวัดป่าอรัญญวิเวก
• พระครูบาเจ้าเจษฎา จิรสีโล เจ้าอาวาสวัดห้วยสัก
• ศิลปินนักร้องปู่จ๋านลองไมค์ (พิษณุ บุญยืน)

ระบบชลประทาน

• เขื่อนห้วยดีหมี
• เขื่อนห้วยสัก
• หนองปง (ขนาดใหญ่)

โรงพยาบาล

• โรงพยาบาลดอยหลวง
• โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปงน้อย
• โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพบ้านแม่บง
• โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพบ้านดอย
• โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองป่าก่อ

ขนส่ง

• รถเมล์แดง สายเขียงของ-ดอยหลวง-เวียงเชียงรุ้ง-เวียงชัย-เทศบาลนครเชียงราย ใช้ระยะเวลาวิ่งประมาณ 1 ชั่วโมง 15 นาที (เข้าสู่ตัวเมืองเชียงราย)
• รถเมล์แดง 2 สายดอยหลวง-เชียงของ ใช้ระยะเวลาวิ่งประมาณ 1 ชั่วโมง

แม่น้ำที่สำคัญ

• น้ำแม่กก (แม่น้ำสายใหญ่)
• แม่น้ำบง (แม่น้ำสายเล็ก)
• แม่น้ำป่าซางหรือแม่น้ำไร่ (แม่น้ำสายเล็ก)

การเดินทาง

• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1098 (กิ่วพร้าว (แม่จัน) - ปงน้อย (ดอยหลวง) - บ้านแก่น (เชียงของ)) ถนนสายหลักเชื่อมถนนสายเอเซีย AH3
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1271 (ปงน้อย (ดอยหลวง) - เชียงแสน) ถนนสายรองเชื่อม ถนนสายทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1129 (เชียงแสน-เชียงของ)

อ้างอิง

1. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย ตั้งเป็นกิ่งอำเภอดอยหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (พิเศษ 18 ง): 26. 26 มิถุนายน 2539.
2. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอฆ้องชัย...และอำเภอเหล่าเสือโก้ก พ.ศ. ๒๕๕๐" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 124 (46 ก): 14–21. 24 สิงหาคม 2550. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-09-30. สืบค้นเมื่อ 2008-10-07.
3. จำนวนประชากรและบ้าน จำแนกเป็นรายอำเภอ และรายตำบล จังหวัดเชียงราย ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2553, สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย