พระสยามเทวาธิราช

พระสยามเทวาธิราช
เทวรูปจำลองที่จังหวัดเชียงราย
วัสดุ	ทองคำ
ความสูง	8 นิ้ว (20 เซนติเมตร)
ความกว้าง	2 นิ้ว (5.1 เซนติเมตร)
สร้าง	พ.ศ. 2402-2403
ช่วงเวลา/วัฒนธรรม	รัตนโกสินทร์
ที่อยู่ปัจจุบัน	พระที่นั่งไพศาลทักษิณ พระบรมมหาราชวัง กรุงเทพมหานคร

พระสยามเทวาธิราช เป็นเทวรูป หล่อด้วยทองคำสูง 8 นิ้ว ประทับยืนทรงเครื่องกษัตริยาธิราช ทรงฉลองพระองค์อย่างเครื่องของเทพารักษ์ มีมงกุฎเป็นเครื่องศิราภรณ์ พระหัตถ์ขวาทรงพระแสงขรรค์ พระหัตถ์ ซ้ายยกขึ้นจีบพระดรรชนีเสมอพระอุระ เทวรูปพระสยามเทวาธิราชประดิษฐานอยู่ในเรือนแก้วทำด้วยไม้จันทน์ ลักษณะแบบวิมานรูปเก๋ง มีคำจารึกเป็นภาษาจีนที่ผนังเบื้องหลัง แปลว่า "พระวิมานแห่งพระสยามเทวาธิราช" (暹國顯靈神位敬奉) เรือนแก้วรูปเก๋งนี้ประดิษฐานอยู่ในมุขกลางของพระวิมานไม้แกะสลักปิดทอง ตั้งอยู่เหนือลับแลบังพระทวารเทวราชมเหศวร์ ตอนกลางของพระที่นั่งไพศาลทักษิณ ในพระบรมมหาราชวัง

พระวิมานไม้แกะสลักปิดทองนี้ เรียกว่า พระวิมานไม้แกะสลักปิดทองสามมุข ด้านหน้าของเทวรูปพระสยามเทวาธิราชตั้งเทวรูปพระสุรัสวดี หรือพระพราหมี เทพเจ้าแห่งการดนตรีและขับร้อง มุขตะวันออกของพระวิมาน ตั้งเทวรูปพระอิศวรและพระอุมา มุขตะวันตกของพระวิมาน ตั้งเทวรูปพระนารายณ์ทรงครุฑ

เทวรูปนี้ถูกสร้างตามพระราชกระแสรับสั่งของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในช่วงประมาณ พ.ศ. 2402–2403[1] โดยมีการสักการะในพระราชพิธีส่วนพระองค์ทุกปีในขึ้น 1 ค่ำ เดือน 5 ตามปฏิทินจันทรคติไทย[2][3]

ระเบียงภาพ

• 
  ภาพพระสยามเทวาธิราชกราบทูลเชิญพระอิศวรอวตารลงมาปราบยุคเข็ญ เป็นส่วนหนึ่งของภาพจิตรกรรมชุดพระราชประวัติสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ณ วัดสุวรรณดาราราม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
• 
  เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (ด้านหลัง) แสดงภาพพระสยามเทวาธิราชประทับยืนในท่าปราบปรปักษ์
• 
  เหรียญดุษฎีมาลา (ด้านหลัง) เป็นรูปพระสยามเทวาธิราชทรงพระขรรค์ยืนแท่นพิงโล่ตราแผ่นดิน พระหัตถ์ขวาทรงพวงมาลัยสวมที่ตรงจารึกชื่อผู้ได้รับพระราชทาน
• 
  พระสยามเทวาธิราช ในตราสัญลักษณ์ของธนาคารแห่งประเทศไทย

อ้างอิง

1. กิเลน ประลองเชิง (4 November 2010). "พระสยามเทวาธิราช". Thairath. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-01-21. สืบค้นเมื่อ 20 January 2019.
2. โรม บุนนาค (2 January 2019). "พระสยามเทวาธิราช เทวดาผู้คุ้มครองประเทศไทย! วิกฤติการณ์ผ่านพ้นได้หลายครั้ง!!". Manager Online. สืบค้นเมื่อ 20 January 2019.
3. "พระราชพิธีบวงสรวงพระสยามเทวาธิราช". Thai Studies CU. Institute of Thai Studies, Chulalongkorn University. 29 September 2018. สืบค้นเมื่อ 20 January 2019.