อักษรอาหรับที่ใช้ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ตัวอย่างอักษรยาวี ชุดตัวอักษรยาวี (อักษรยาวี: جاوي มลายูปัตตานี : ยาวี ; อาเจะฮ์ : Jawoë ; เสียงอ่านภาษามลายู: [d͡ʒä.wi] ) เป็นชุดของอักษรอาหรับ ดัดแปลงสำหรับเขียนภาษามลายู ภาษาอาเจะฮ์ ภาษาบันจาร์ ภาษามีนังกาเบา ภาษาเตาซูก และภาษาอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ นักปราชญ์คนหนึ่งของปัตตานี ชื่อ ชัยค์ อะห์มัด อัลฟะฏอนี (Syeikh Ahmad al-Fathani) ได้วางกฎเกณฑ์การใช้อักษรยาวีเพื่อใช้เป็นมาตรฐานในการเขียนภาษามลายูในท้องถิ่นนี้ อักษรยาวีมีฐานจากอักษรอาหรับ โดยแบ่งเป็นอักษรอาหรับดั้งเดิม 31 ตัว และอักษรเพิ่มเติมที่ปรับให้ตรงกับหน่วยเสียง ภาษามลายู แต่ไม่พบในภาษาอาหรับคลาสสิก ได้แก่ (چ /t͡ʃ/ , ڠ /ŋ/ , ڤ /p/ , ݢ /g/ , ۏ /v/ และ ڽ /ɲ/ )
อักษรยาวีถูกพัฒนาตอนที่อิสลามเริ่มเข้ามา ในโลกมลายู โดยแทนที่ตระกูลอักษรพราหมี ที่ใช้ในสมัยฮินดู-พุทธ หลักฐานอักษรยาวีที่เก่าแก่ที่สุดพบในศิลาจารึกตรังกานู ในคริสต์ศตวรรษที่ 14 ซึ่งบันทึกในภาษามลายูคลาสสิก ที่มีการผสมระหว่างภาษามลายู, สันสกฤต และอาหรับ มีทฤษฎีต้นกำเนดอักษรยาวีสองแบบ โดยทฤษฎียอดนิยมกล่าวแนะว่าระบบนี้ถูกพัฒนาและสืบทอดโดยตรงจากอักษรอาหรับ ในขณะที่นักวิชาการอย่าง R.O Windstedt กล่าวแนะว่ามันพัฒนาผ่านอิทธิพลของอักษรเปอร์เซีย-อาหรับ [ 1]
ปัจจุบันชาวมุสลิม ในประเทศไทย ที่พูดภาษามลายู นิยมใช้อักษรยาวีบันทึกเรื่องราวในศาสนา และการสื่อสารต่าง ๆ ส่วนนักเรียนในโรงเรียนปอเนาะ หรือโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม จะเริ่มเรียนอักษรยาวีสำหรับอ่านเขียนภาษาอาหรับ (ภาษาในคัมภีร์อัลกุรอาน ) ตั้งแต่ยังเยาว์ อักษรยาวียังคงใช้กันในสังคมมลายูในอินโดนีเซียและไทย[ 2]
คำว่า ยาวี นั้นมาจากคำว่า jawa หมายถึง ชวา นั่นเอง ทั้งนี้ก็เพราะชาวชวาได้อพยพมาตั้งถิ่นฐานในมะละกา และปัตตานี ได้นำอักษรอาหรับดัดแปลงมาเผยแพร่ และในที่สุดได้รับมาใช้ในชุมชนที่พูดภาษามลายูปัตตานี มาช้านาน
เป็นที่น่าสังเกตว่า ยังมีความสับสนในการเรียกชื่ออักษรยาวี และภาษามลายูว่า "ภาษายาวี" แม้กระทั่งในหมู่ผู้พูดภาษามลายู ทว่าความจริงแล้วไม่มีภาษายาวี มีแต่อักษรยาวีกับภาษามลายู
รายงานจากกามุซเดวัน "ยาวี" (Jawi, جاوي) เป็นคำพ้องกันกับคำว่า 'มลายู '[ 3] บาฮาซาจาวี (Bahasa Jawi) หรือ บาฮาซายาวี (Bahasa Yawi; ภาษามลายูปัตตานี สำเนียงมลายู ในภาคใต้ของประเทศไทย ), มาซุกยาวี (Masuk Jawi[ 4] แปลว่า "เพื่อกลายเป็นมลายู" สื่อถึงการขริบหนังหุ้มปลาย ช่วงการก้าวผ่านวัย ) และ ยาวีเปอกัน (Jawi pekan) หรือ ยาวีเปอรานากัน แปลว่า 'เมืองมลายู' หรือ 'เกิดเป็นมลายู' สื่อถึงมุสลิมที่พูดภาษามลายู มีต้นกำเนิดผสมระหว่างมลายูกับอินเดีย)[ 5] ตูลีซันยาวี (Tulisan Jawi) มีความหมายว่า "อักษรยาวี" เป็นอีกรูปแบบหนึ่งของความหมาย 'อักษรมลายู'[ 3]
อักษรยาวี[ 6]
ตัวอักษร
ชื่อ
ท้าย
กลาง
ต้น
เดี่ยว
เสียง
เทียบอักษรรูมี
ยูนิโคด
ا alif ـا ا /a/ หรือ /ə/ a, e- (ĕ)
U+0627
ب ba ـب ـبـ بـ ب /b/ b
U+0628
ت ta ـت ـتـ تـ ت /t/ t
U+062A
ة ta marbutah ـة ة /t/ หรือ /h/ -t, -h
U+0629
ث sa (tha) ـث ـثـ ثـ ث /s/ หรือ /θ/ s
U+062B
ج jim ـج ـجـ جـ ج /d͡ʒ/ j
U+062C
چ ca ـچ ـچـ چـ چ /t͡ʃ/ c
U+0686
ح ha ـح ـحـ حـ ح /h/ หรือ /ħ/ h
U+062D
خ kha (khO) ـخ ـخـ خـ خ /x/ kh
U+062E
د dal ـد د /d/ d
U+062F
ذ zal ـذ ذ /z/ หรือ /ð/ z
U+0630
ر ra (rO) ـر ر /r/ r
U+0631
ز zai ـز ز /z/ z
U+0632
س sin ـس ـسـ سـ س /s/ s
U+0633
ش syin ـش ـشـ شـ ش /ʃ/ sy, sh
U+0634
ص sad (sOd) ـص ـصـ صـ ص /s/ s
U+0635
ض dad (dOd) ـض ـضـ ضـ ض /d/ d
U+0636
ط ta (tO) ـط ـطـ طـ ط /t/ t
U+0637
ظ za (zO) ـظ ـظـ ظـ ظ /z/ z
U+0638
ع ain ـع ـعـ عـ ع /ʔ/ a, i, u, -k
U+0639
غ ghain ـغ ـغـ غـ غ /ɣ/ gh
U+063A
ڠ nga ـڠ ـڠـ ڠـ ڠ /ŋ/ ng
U+06A0
ف fa ـف ـفـ فـ ف /f/ f
U+0641
ڤ pa ـڤ ـڤـ ڤـ ڤ /p/ p
U+06A4
ق qaf ـق ـقـ قـ ق /q/ หรือ /k/ q, k
U+0642
ک kaf ـک ـکـ کـ ک /k/ k
U+06A9
ݢ ga ـݢ ـݢـ ݢـ ݢ /ɡ/ g
U+0762
ل lam ـل ـلـ لـ ل /l/ l
U+0644
م mim ـم ـمـ مـ م /m/ m
U+0645
ن nun ـن ـنـ نـ ن /n/ n
U+0646
و wau ـو و /w/ และ /u, o, ɔ/ w, u, o
U+0648
ۏ va ـۏ ۏ /v/ v
U+06CF
ه ha ـه ـهـ هـ ه /h/ h
U+0647
ء hamzah ء ء /ʔ/ ไม่มี U+0621
ي ya ـي ـيـ يـ ي /j/ และ /i, e, ɛ/ y, i, e (é)
U+064A
ى ye ـى ى /ə, a/ -e (ĕ), a
U+0649
ڽ nya ـڽ ـڽـ ڽـ ڽ /ɲ/ ny
U+06BD
อักษรที่ไม่มีรูปต้นและรูปกลางจะใช้รูปเดี่ยว เพราะเชื่อมกับอักษรอื่นไม่ได้ (ا , د , ذ , ر , ز , و , ۏ )
อักษร hamzah แสดงเฉพาะรูปเดี่ยวในภาษามลายู
"nya"เป็นเสียงที่ไม่มีในภาษาไทยภาคกลางและภาคใต้ พบเฉพาะในภาษาไทยสำเนียงภาคเหนือกับภาคอีสานเท่านั้น
อักษรยาวีเขียนจากทางขวาไปซ้าย เหมือนอักษรอาหรับ ข้างล่างนี้คือตัวอย่างอักษรยาวีจากบทแรกและบทที่สองของ ฆอซัลอุนตุกราบีอะฮ์ (Ghazal untuk Rabiah غزال اونتوق ربيعة แปลว่า เฆาะซัล แก่เราะบีอะฮ์ )[ 7]
อักษรยาวี
อักษรูมี
แปลไทย
کيلاون اينتن برکليڤ-کليڤ دلاڠيت تيڠݢي⹁ء نکو⹁
Kilauan intan berkelip-kelip di langit tinggi,
เพชรพลอยระยิบระยับบนท้องฟ้าอันสูงส่ง,
Hudson, Herbert Henry The Malay orthography
H.S. Paterson (& C.O. Blagden), 'An early Malay Inscription from 14th-century Terengganu', Journ. Mal. Br.R.A.S. , II, 1924, pp. 258–263.
R.O. Winstedt, A History of Malaya , revised ed. 1962, p. 40.
J.G. de Casparis, Indonesian Paleography , 1975, p. 70–71.
อักษรอาหรับที่ใช้เขียนภาษาต่าง ๆ
ทวีปยุโรป ทวีปเอเชีย ทวีปแอฟริกา
