Trappistenbier, of kortweg trappist, is bier dat door trappisten, monniken van de orde der cisterciënzers, wordt gebrouwen. Het is dus geen biersoort, zoals vaak wordt gedacht, maar een omschrijving van de herkomst. De naam "trappist" is afgeleid van de Franse abdij waaraan de trappistenorde zijn naam ontleent: abdij Notre-Dame de la Grande Trappe.
Volgens de regels van de Internationale Vereniging Trappist (IVT) zijn de voorwaarden om de naam "trappist" en het bijbehorende logo "Authentic Trappist Product" te mogen dragen de volgende[1]:
Producten moeten binnen de kloostermuren of in de onmiddellijke nabijheid van de abdij worden geproduceerd;
De productie vindt plaats onder toezicht van de monniken of monialen;
De opbrengsten zijn voorbestemd voor de behoeften van de kloostergemeenschap, voor solidariteit binnen de Trappistenorde, voor ontwikkelingsprojecten en caritatieve doelen.
Een trappist is een abdijbier, maar niet elk abdijbier is een trappist. Zo is Leffe een bekend abdijbier maar geen trappist. Abdijbieren die de titel van trappist niet dragen, zijn bieren die wel aan een abdij verbonden zijn (vaak alleen in naam), maar niet door Trappisten monniken of door hun directe medewerkers worden gebrouwen of waar niet een monnik in de raad van bestuur zit. Soms bevindt de brouwerij zich in het klooster, soms op het domein maar niet in het klooster, soms elders. Er wordt soms gebruikgemaakt van het oude abdij-recept maar in veel gevallen gaat het om geheel nieuwe bieren. Wel wordt er vaak onder licentie van de abdij gebrouwen, wat inhoudt dat de monniken toestemming moeten geven voor elke nieuwe reclamecampagne, elk nieuw gebrouwen bier, elk nieuw etiket, etc. Hiervoor ontvangen de abdijen jaarlijks een percentage van de winst die de monniken zelf weer gebruiken voor hun eigen levensonderhoud, onderhoud van de abdij en natuurlijk voor de goede doelen die zij steunen.
Ook als een bier wel door monniken of onder toezicht daarvan wordt gebrouwen, of in een abdij wordt gebrouwen, is het nog niet per definitie een trappistenbier. Er moet sprake zijn van monniken van de orde der cisterciënzers van de strikte observantie.
Erkende Trappistenbieren
Er zijn anno 2023 tien trappistenbiermerken die de naam en het logo "Authentic Trappist Product" (ATP)[2][3] voeren: vijf Belgische, twee Nederlandse, één Oostenrijks, één Italiaans en één Engelse:
La Trappe heeft van 1999 tot 2005 het logo niet gevoerd. Volgens de Internationale Vereniging Trappist heerste er toen onduidelijkheid over de authenticiteit, omdat de abdij Koningshoeven een samenwerkingsovereenkomst met het commerciële Bavaria-concern was aangegaan.
In februari 2012 lanceerde Stift Engelszell gelegen in Engelhartszell an der Donau, het enige trappistenklooster in Oostenrijk, Engelszell het eerste trappistenbier gebrouwen in de brouwerij. Sinds april 2012 is dit bier op de markt[4] en vanaf oktober 2012 draagt het het ATP logo.
In het Nederlandse Zundert, op maar enkele kilometers van de grens met België, hebben de monniken van de Abdij Maria Toevlucht op 29 november 2013 hun bier, 'Zundert', voorgesteld. Dat bier kreeg op 10 december 2013 het ATP-logo en werd zo het tweede Nederlandse trappistenbier.[5]
De monniken van de AmerikaanseSaint Joseph's Abbey in Spencer, een dorpje in Massachusetts in de buurt van Boston, startten in 2013 met het brouwen van een trappistenbier Spencer trappist Ale.[6] Dit bier kreeg ook op 10 december 2013 het ATP-logo.[7] Op 14 mei 2022 [8] kondigde Saint Joseph's Abbey aan hun brouwerij te gaan sluiten. Hiermee komt een einde aan de eerste en enige trappistenbrouwerij buiten Europa. De resterende Spencer trappistenbieren werden uitgeleverd zolang de voorraad strekte.
Het bier 'Tre Fontane' van de gelijknamige abdij in Rome, Italië is begin mei 2015 officieel erkend als 'Authentic Trappist Product'.[9]
Op 6 maart 2017 trad de Britse abdij van Mount Saint-Bernard in Coalville (Leicestershire) toe tot de IVT.[10] In 2017-2018 werd een brouwerij gebouwd in de abdij en vanaf 9 juli 2018 kwam Tynt Meadow Trappist Ale, een donker bier, op de markt.[11] Op 17 september 2018 kreeg het bier het officiële ATP-label en werd zo (op dat moment) het twaalfde officiële trappistenbier in de wereld.[12][13]
Niet erkende trappistenbieren
Sinds juni 2011 brengt ook de FranseAbdij op de Katsberg in Godewaarsvelde een trappistenbier op de markt, Mont des Cats. Dit krijgt echter niet het logo "Authentic Trappist Product" omdat het niet ter plaatse maar bij Chimay wordt gebrouwen.
Op 16 maart 2016 werd het eerste Spaanse trappistenbier op de markt gebracht, Cardeña Tripel door het Monasterio de San Pedro de Cardeña. Het trappistenklooster is sinds december 2014 lid van de "Internationale Vereniging Trappist".[14] Het bier wordt gebrouwen in de Fabrica de Cervezas MarPal in Madrid en niet binnen de muren van het klooster en krijgt dus voorlopig niet het logo "Authentic Trappist Product".[15]
Voormalig trappistenbier
In januari 2021 verloor "Achel" van de Sint-Benedictusabdij te Hamont-Achel het Authentic Trappist Product-label, aangezien het brouwproces niet langer onder toezicht van monniken gebeurde. Het bier bleef tot 25 januari 2023 wel een trappist aangezien de Sint-Benedictusabdij ressorteerde onder de abdij van Westmalle[16], maar verloor ook deze titel door verkoop van de abdij aan de ondernemer Jan Tormans.[17]
Overzicht van de trappistenbieren (met ATP-label)
10 ATP erkende trappistenbieren en 2 trappistenbieren (maart 2021)De flesjes van bijna alle trappistenbieren (m.u.v. Spencer-2017)Alle 11 ATP erkende trappistenbieren en 1 trappistenbier (maart 2021)
Ook verkrijgbaar als 'Abt Marianus' de eerste batch Gregorius. 4 jaar gerijpt op fles in de kelders van de abdij. Gelimiteerd tot 450 hand gesigneerde flessen.
Port Medium Burnt 36,5%, Port Medium Toast 36,5%, Nieuw Eiken High Toast 18%, Nieuw Acacia Medium 9%
07-2010
Batch 2
Port Amerikaans Eiken Medium Toast Burnt 64%, Port Frans Eiken Medium Toast 18%, Nieuw Eiken Medium Toast 9%, Port Frans Eiken Medium Toast Burnt 9%
09-2010
Batch 3
Port Frans Eiken Medium Toast 55%, Frans Eiken Medium Toast 27%, Nieuw Eiken Medium Toast 18%
11-2010
Batch 4
Amerikaans Eiken Medium Burnt 36%, Nieuw Eiken Medium Toast 27%, Frans Eiken Medium Toast 18%, Nieuw Eiken High Toast 10%, Port Frans Eiken Medium Toast 9%
01-2011
Batch 5
Witte Wijn Eiken High Toast 80%, Nieuw Eiken High Toast 20%
04-2011
Batch 6
Witte Wijn Eiken High Toast 80%, Nieuw Eiken Medium Toast 20%
06-2011
Batch 7
Whiskey 100%
11-2011
Batch 8
Whisky pre-used 70%, Nieuw Frans Eiken Medium Toast 30%
12-2011
Batch 9
Limousine Eiken Malbecvaten Medium Toast 86%, Nieuw Eiken Medium Toast 7%, Nieuw Eiken High Toast 7%
03-2012
Batch 10
Malbecvaten 75%, Nieuw Hout Medium Toast 25%
04-2012
Batch 11
Malbecvaten 55%, Nieuw Frans Eiken Medium Toast 20%, Nieuw Frans Eiken High Toast 20%, Acaciahout 5%
09-2012
Batch 12
Bourbon Whisky vaten 91%, Cognac vaten 9%
01-2013
Batch 13
Spätburgunder (Pinot Noir) vaten 91%, High Toast vaten 4.5%, Medium Toast vaten van Acacia 4.5%
· 
· 
.svg){kind=small}
