Het stads- en streekvervoer in Zuid-Holland geeft een overzicht van alle veer-, (water)bus-, tram- en metrolijnen die gereden worden in de provincieZuid-Holland, inclusief regionale R-net-treinen (MerwedeLingelijn en Gouda - Alphen aan den Rijn). Het gaat hier om de lijnen die zich in de provincie begeven, maar ook lijnen die de provincie doorkruisen.
De schuingedrukte plaatsnamen bevinden zich buiten de provincie Zuid-Holland. Bij lijnen die horen bij concessies die niet uit Zuid-Holland komen is tevens de opdrachtgevende OV-autoriteit vermeld.
Geschiedenis
Tot in de jaren 90 werd het openbaar streekvervoer nationaal gestuurd, door de VSN-groep. De exploitanten waren private bedrijven, waarvan de aandelen in handen waren van VSN. In Zuid-Holland waren dit in de jaren 90 onder andere NZH, Westnederland, Zuid-West-Nederland, ZWN-Groep (Fusiebedrijf Zuid-West-Nederland en Westnederland) en Connexxion (Fusiebedrijf van ZWN-groep en NZH, maar ook Midnet en Oostnet). De reden voor deze fusies was de nieuw in te voeren Wet personenvervoer 2000, waarmee marktwerking in het Nederlandse openbaar vervoer werd geïntroduceerd.
Na de invoering van de Wet personenvervoer 2000 op 1 januari 2001 wordt het openbaar vervoer in Nederland per regio of per verbinding na een bepaalde periode opnieuw aanbesteed. De winnende vervoersmaatschappij krijgt het exclusieve, maar tijdelijke recht op het verrichten van het openbaar vervoer binnen een regio. Hierdoor hebben andere bedrijven ook de mogelijkheid gekregen om kans te maken om in een regio te mogen rijden.
Sinds 2001 hebben onder andere bedrijven als Qbuzz en Arriva hun intreden kunnen maken in het streekvervoer in Zuid-Holland. Lange tijd werd het stadsvervoer in Den Haag en Rotterdam niet aanbesteed, maar geëxploiteerd door de gemeentelijke vervoersbedrijven HTM (Den Haag) en RET (Rotterdam). Op 9 december 2012 werd voor het eerst een concessie ingegaan in Den Haag waar een ander bedrijf dan HTM het recht op heeft; in plaats van HTM kreeg HTMbuzz (een joint venture tussen HTM en Qbuzz) de concessie voor Haagse stadsbussen. Dit was tot 15 december 2019. HTM werd weer de enige vervoerder die de busconcessie mocht verzorgen.
Vervoer over water
De provincie Zuid-Holland is erg waterrijk, hetgeen ervoor heeft gezorgd dat dit een belangrijke rol speelde binnen het openbaar vervoer in de provincie.
In de eerste helft van de zeventiende eeuw ontstonden vanuit Den Haag, Amsterdam, Leeuwarden en Groningen netwerken van speciaal gegraven kanalen met daarnaast een zandpad. Op de zandpaden liepen paarden, die vanaf de kant varende trekschuiten trokken. Leiden en Delft hadden de primeur in Zuid-Holland; toen ze in 1637 gezamenlijk de Vliet voor trekschuiten geschikt maakten, een aansluiting naar Den Haag volgde een jaar later. In 1642 ging de trekvaart Den Haag-Loosduinen open en in 1646 die tussen Delft en Maassluis. Na de opening van de trekvaart tussen Leiden en Haarlem in 1657 ontstond een landelijk netwerk. Er ontstonden verbindingen tussen onder meer Delft en Rotterdam (de Schie, 1655), Uithoorn en Gouda (Gouwe en Aarkanaal, 1658) Vianen en Gorinchem (Merwedekanaal, 1658), en tussen Leiden en Utrecht (Oude Rijn, 1664). Duurde de reis van Haarlem naar Leiden eerst nog acht uur, was dit na de opkomst van de trekvaart nog maar vier uur. Op het hoogtepunt, rond 1670, namen trekschuiten 68 procent van al het personenvervoer voor hun rekening. In de anderhalve eeuw daarna daalden de reizigersaantallen door een verslechterende economie en oorlogen.
De trekschuit kreeg in het begin van de negentiende eeuw een belangrijke concurrent bij: de stoomboot. In Holland ontstonden verbindingen naar verschillende grote steden. In 1817 was er al een stoombootverbinding tussen Rotterdam en Antwerpen, en slechts zes jaar later voeren op regelmatige basis schepen vanuit de Rotterdam naar Nijmegen, Veere, Düsseldorf en zelfs Londen. In totaal waren er vanuit Rotterdam 49 verbindingen, maar ook Leiden (12 verbindingen) en Gorinchem (8) waren goed verbonden. De hoogtijdagen van de stoomvaart lagen tussen 1880 en 1915.
Sinds enkele jaren wordt openbaar vervoer te water weer populairder. Om de files in en om Rotterdam mede te bestrijden, kunnen reizigers sinds 1999 de Waterbus nemen. Dit snelle veer vaart een halfuurdienst tussen Rotterdam Willemshaven, Ridderkerk, Zwijndrecht en Dordrecht. Na een uitgebreide testfase heeft de provincie in 2010 een vergunning voor 12 jaar afgegeven.
Regionale tram
Aan het eind van de negentiende eeuw ontstond een grotere vraag naar transport. Stad en platteland dienden dichter bij elkaar gebracht te worden. Den Haag had als eerste stad in 1864 een tramverbinding gekregen, op het traject Den Haag - Scheveningen, maar in 1879 besloot de gemeente tot de aanschaf van de eerste stoomtram in Nederland. De stoomtram was een licht type stoomtrein, dat zowel op als naast de openbare weg mocht rijden. De stoomtrams bekortten door hun hogere snelheid de reisduur tussen stad en het platteland.
Dankzij relatief lage investeringskosten ontstond in korte tijd een groot netwerk van regionale verbindingen. De nieuw aangelegde tramlijnen deden voornamelijk plaatsen aan die per trein slecht bereikbaar waren. Zo werden er bijvoorbeeld op de Zuid-Hollandse eilanden tramlijnen aangelegd door de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij (RTM). Deze eilanden hadden ook tramverbindingen naar het vasteland, de trams maakten hiervoor gebruik van veerdiensten en bruggen. Andere grote trambedrijven waren Westlandsche Stoomtramweg Maatschappij (WSM) voor het Westland en de Noord-Zuid-Hollandsche Stoomtramweg-Maatschappij (NZH) voor verbindingen tussen Den Haag, Scheveningen, Leiden, Katwijk aan Zee en Noordwijk. Ook het stadstrambedrijf de Haagsche Tramweg-Maatschappij kende regionale tramlijnen naar Delft en Leiden. Daarnaast waren er Gouda nog drie tramlijnen. Alleen de NZH tramlijnen werden geëlektrificeerd.
De uitbreiding van het tramnetwerk in Zuid-Holland vond met name plaats in de periode 1895-1935. Vanaf 1935, verloor de tram geleidelijk terrein. De grootste oorzaak hiervan was de concurrentie van de autobus. In deze periode werd de bus steeds comfortabeler, waardoor dit een goed alternatief werd voor de tram. De stoomtrams werden voor de reizigersdienst vervangen door motortrams of door de autobusdiensten van de trammaatschappijen. Na de Watersnood van 1953 keerden veel tramlijnen van de RTM niet meer terug. De laatste RTM tramlijn, tussen Spijkenisse en Hellevoetsluis werd in 1966 opgeheven. De elektrische "Blauwe Tram" van de NZH, tussen Leiden en Den Haag werd in 1961 opgeheven. Bij de WSM was het personenvervoer per stoomtram al in 1932 beëindigd. De WSM lijnen zijn nog veel langer voor het goederenvervoer gebruikt. Pas in 1970 stopte NS het gebruik van goederentreinen op de voormalige WSM-lijnen.
In 1977 werd het eerste deel van de Zoetermeer Stadslijn geopend, een stadsgewestelijke treinverbinding tussen Zoetermeer en Den Haag. De lijn werd bereden door relatief hoogfrequente sprinters, maar kreeg door het ontbreken van een conducteur al snel een slechte naam door zwartrijden, overlast en vandalisme.
In recentere tijden zijn voor veel regionale spoorlijnen in Zuid-Holland voorstellen gedaan tot ombouw naar lightrail. De Zoetermeer Stadslijn en de Hofpleinlijn. De Hoekse lijn is omgebouwd voor de Rotterdamse metro. Voor de spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn is gedurende een lange tijd ombouw tot tramexploitatie overwogen, in het kader van het project RijnGouwelijn. Na een proefbedrijf met lightrail-trams tussen 2003 en 2009 is het project in 2012 definitief geschrapt.
Stadstramnetten
In de twee grootste steden van Zuid-Holland, Den Haag en Rotterdam, en in Leiden is in de negentiende eeuw het tramvervoer tot ontwikkeling gekomen: Eerst de paardentram en de stoomtram voor sommige lijnen. De tramlijnen werden geëlektrificeerd begin van de twintigste eeuw. De eerste bussen kwamen op aanvullende lijnen tussen de twee wereldoorlogen. Sommige tramlijnen in de steden werden na de Tweede Wereldoorlog opgeheven en meestal vervangen door busdiensten.
In Rotterdam verdrong de metro veel tramlijnen en was er geen tramverbinding meer over de Nieuwe Maas, waardoor het tramnet in twee werd opgesplitst. De verbinding werd hersteld met een tramverbinding over de Erasmusbrug waar nu veel tramlijnen volgens het TramPlus concept rijden. Het zuidelijk tramnet werd flink uitgebreid evenals de tramlijnen in Schiedam. De uitbreiding verdrong ook het streekvervoer die nu zijn eindpunten heeft bij metrostations ver buiten het centrum, in plaats van op het centraal station waar nu geen streeklijnen meer stoppen. De huidige eindpunten voor streeklijnen zijn:
Spijkenisse Centrum: Lijnen naar Voorne-Putten (er was vroeger de lijn 104 die helemaal tot Vlissingen reed)
In Den Haag is de grote ontwikkeling de bouw van de Haagse tramtunnel in combinatie met RandstadRail die doorgaande verbindingen van Zoetermeer naar de Haagse binnenstad en verder mogelijk maakt. In Den Haag zijn de bussen vanuit het Westland nu beperkt tot het Leyenburg OV-knooppunt vanwaar de reizigers kunnen overstappen op RandstadRaillijn 4, tramlijn 6 en de buslijnen. De in 2010 geopende nieuwe tramlijn 19 heeft een grotendeels regionale functie en verbindt Leidschendam, Leidschenveen, Nootdorp en Delft met elkaar. Deze lijn wordt nog verlengd naar de universiteit van Delft. Samen met de veel eerdere verlenging van tramlijn 1 naar Delft Tanthof, zal Delft een aardig tramnet krijgen.
Omschrijving
Het stads- en streekvervoer in Zuid-Holland is vandaag de dag onderverdeeld in 12 concessiegebieden, variërend in grootte van alleen de Rotterdamse tram en metro, tot het busvervoer in Zuid-Holland Noord. Daarnaast rijden er in de provincie ook bussen rond uit concessiegebieden in andere provincies.
Het busvervoer in Zuid-Holland wordt momenteel geregeld door de HTM, RET, Aquabus, Connexxion, Transdev, EBS en Qbuzz. Het tramvervoer in Zuid-Holland wordt geregeld door HTM en RET.
Het stads- en streekvervoer bestaat in Zuid-Holland uit:
de stadsvervoernetten van Den Haag (HTM) en Rotterdam (RET) met een historisch eigen tram- en busbedrijf. Rotterdam heeft tevens een metronet.
de kleinere stadsbusnetten van Alphen aan den Rijn, Delft, Zoetermeer, Gouda, Gorinchem, Leiden, Spijkenisse en Dordrecht.
de streekbuslijnen
de buurtbussen
de ParkShuttle tussen Kralingse Zoom en Capelle aan den IJssel
de RandstadRail die Den Haag, Zoetermeer en Rotterdam met elkaar verbindt
De promotiecampagne in Haaglanden kwam in februari 2010 op gang toen de kaart in de Randstadrail geldig werd. De provincie Zuid-Holland en het Stadsgewest Haaglanden boden een persoonlijke OV-chipkaart met automatisch opladen aan voor 1 euro.Grote drukte bij het RET verkooppunt bij het Centraal Station op 29 januari 2009, de dag dat de Rotterdamse metro alleen nog toegankelijk was met de OV-chipkaart.
Na de allereerste test op veerboot Vlissingen-Breskens vanaf 13 december 2004, werd op 8 april 2005 gestart met de invoering van het nieuwe elektronische vervoerbewijs in de Rotterdamse metro, in de trein Rotterdam - Hoek van Holland en de streekbussen van Connexxion in Voorne-Putten en Rozenburg, de Hoeksche Waard en rond Ridderkerk en Barendrecht. Uitgezonderd was aanvankelijk de Hofpleinlijn (Erasmuslijn), die wel met metrotreinen (RandstadRail) bereden wordt. Op 25 juni 2007 werd de OV-chipkaart ook geldig in de tram (incl. Randstadrail) en het RET-busnet.
Vanwege concessiewisselingen tijdens de introductiefase kon bij de nieuwe vervoerder een bepaalde periode niet met de OV-chipkaart in- of uitgecheckt worden omdat de apparatuur nog niet was geïnstalleerd. Daarvoor werd er regeling getroffen. Dit gold van de Hoeksche Waard/Goeree Overflakee tussen 1 januari 2008 en 12 december 2009 (vanwege wisseling Connexxion naar Arriva) en in de streekbussen rondom Rotterdam, Ridderkerk en Barendrecht tussen 14 december 2008 en 10 februari 2010 (vanwege wisseling Connexxion naar Qbuzz).
Op 14 mei 2009 werd de OV-chipkaart ook geldig op de streeklijnen in Haaglanden en op de buslijnen in de Duin- en Bollenstreek/Leiden Rijnstreek/Midden-Holland. Beide regio's werden destijds geëxploiteerd door Connexxion. Op 1 november 2009 werd de kaart ook geldig in de bussen en tram van HTM. De RandstadRail volgde pas op 1 februari 2010. Op 13 december 2009 werd de OV-chipkaart geldig op de Arriva buslijnen in de Hoeksche Waard/Goeree Overflakkee en het DAV-gebied (Drechtsteden e.o.). Op 11 februari 2010 werd de kaart ook geldig in de Qbuzz streekbussen die destijds rondom Rotterdam reden.
In de beginperiode betaalden reizigers met een strippenkaart die overstapten van tram of bus op de metro (en omgekeerd) een dubbel basistarief (basisstrip strippenkaart + opstaptarief OV-chipkaart). Om dit op te vangen werd een compensatieregeling ingevoerd: na het invullen en opsturen van een formulier wordt het te veel betaalde bedrag gerestitueerd. Hierbij werd een gele compensatiekaart gebruikt die gestempeld moest worden bij speciale stempelautomaten bij (overstap)metrostations. Deze compensatiekaart kon dan samen met de gebruikte strippenkaarten en uitdraaien van de ritten op chipkaart opgestuurd worden om een vergoeding te krijgen. Deze vergoeding bedroeg € 1,50 per enkele reis of retour. Deze ingewikkelde regeling is in het najaar van 2009 afgeschaft, omdat er geen streekbussen meer waren in de wijde omgeving van Rotterdam, die geen OV-chipkaart aanvaardden.
Verplicht gebruik van de chipkaart kan een negatieve invloed uitoefenen op het aantal reizigers dat gebruikmaakt van het OV. Reizigers zouden kunnen afhaken door stijging van de ritprijs in hun individuele geval, of doordat men het chipkaartsysteem als onhandig en omslachtig ervaart. In de Rotterdamse metro daalden de vervoerscijfers in 2009 met 12% ten opzichte van 2008, waarmee een stijgende trend doorbroken werd. RET stelt, dat met ingang van januari 2009, na het verplicht stellen van de chipkaart, alleen de reizigers geteld worden die correct in- en uitchecken, terwijl vóór 2009 de zwartrijders ook meegeteld werden. Het zwartrijden is door invoering van de chipkaart gedaald van 12 naar 4%, zodat de daling van de vervoerscijfers geheel voor rekening komt van het teruggedrongen zwartrijden. Het aantal betalende passagiers zou aldus RET zelfs licht zijn toegenomen.
Sinds juni 2023 kunnen de reizigers ook reizen met hun betaalpas, creditcard of contactloos via de mobiel/smartwatch onder de naam OVpay. Dit is als aanvulling op de OV-chipkaart, maar op termijn verdwijnt ook de OV-chipkaart.
In de provincie gelden verschillende kilometertarieven. Hieronder een uiteenzetting.
Tariefjaar (vol tarief in euro's)
Concessie(s)
Verbinding(en)
2021
2022
2023 2024
2025
DMG-gebied
stadsBuzz Gorinchem, streekBuzz en buurtBuzz
0,142
0,145
0,155
stadsBuzz Drechtsteden
0,164
0,168
0,180
snelBuzz lijnen 387 en 388 en R-net
0,183
0,186
0,200
Hoeksche Waard/Goeree-Overflakkee
Alle streekbussen (inclusief buurtbus) en R-net
0,142
0,145
0,155
Zuid-Holland Noord (ZHN)
stadsBuzz en streekBuzz
0,140
0,145
0,156
0,161
snelbuzz en R-net (inclusief Keukenhoflijnen)
0,180
0,186
0,200
Haaglanden Stad
Rail Haaglanden
Haaglanden Streek
RandstadRail Den Haag-Rotterdam
Alle trams en bussen van Haaglanden Den Haag Centraal – Pijnacker Zuid (E)
0,171
0,174
0,187
0,193
Bus Rotterdam
Rail Rotterdam
RandstadRail Den Haag-Rotterdam
Voorne-Putten & Rozenburg
Alle metro's, trams en bussen van Regio Rotterdam Pijnacker Zuid – Slinge (E)
0,151
0,155
0,166
0,171
Parkshuttle Rivium
People mover. Prijs per rit excl. basistarief.
0,72
0,73
0,79
0,81
Regionale abonnementen
Naast het reizen op saldo kunnen de reizigers ook kiezen voor een regioabonnement. In heel Zuid-Holland werkt met sterzones. Een regioabonnement (op basis van sterzones) is geldig bij alle vervoerders. Het abonnement wordt gekoppeld aan de persoonlijke OV-chipkaart en er gaat geen geld vanaf wanneer er met het abonnement gereisd wordt.
Lijnen 1, 6, 10 en 12 rijden met de GTL-trams; lijnen 2, 9, 11, 15, 16 en 17 rijden met de Avenio-trams; lijnen 3, 4, 19 en 34 rijden met de RegioCitadis.
Sinds 15 december 2019 wordt het busvervoer verzorgd door HTM.
Alle bussen rijden met een vaste dienstregeling. Overdag wordt er om de kwartier gereden en in de avond na 20:00 uur en in de vroege ochtend weekend om de halfuur. Lijnen 23 en 25 rijden vaker tijdens de daluren en in het weekend overdag. Lijnen 20 t/m 26 rijden op bepaalde trajecten (geheel en/of gedeeltelijk) vaker tijdens de spits. Lijn 29 rijden alleen in de spits om de halfuur.
De concessie Haaglanden streek omvat stads- en streekvervoer in het gebied Haaglanden met uitzondering van het stadsvervoer in Den Haag (Haaglanden Stad). Deze concessie wordt uitgevoerd door EBS.
In Delft rijdt de Delfthopper en rijdt van/naar de haltes waar geen trams/bussen stoppen. Dat gaat via verschillende routes naar de gebieden en wijken Buitenhof, Voordijkshoorn, Reinier de Graaf Gasthuis, Markt, Stadhuis, Delftse Hout, Prinsenhof, 't Haantje, station Rijswijk en station Delft. Het is geen gewone bus met een vaste dienstregeling. De Delfthopper is (minimaal een half uur) van tevoren te bestellen via de telefoon of via de website.
In het Westland zijn er drie overstaphaltes waar de bussen op elkaar wachten en aansluiting geven. Dit zijn:
De Brug in 's-Gravenzande (31 & 455)
het busstation in Naaldwijk (30, 34, 455 & 456) (tevens symmetrieknooppunt: elk (half)uur komen alle bussen samen om elkaar aansluiting te geven)
De lijnletters A t/m E van het huidige lijnennet werden op 13 december 2009 ingevoerd. De verschillende lijnen hebben geen eigen sporen, maar delen trajecten met elkaar. Enkele lijnen hebben meer eindpunten. Lijn A rijdt op bepaalde tijden alleen tussen Kralingse Zoom en Binnenhof, terwijl op lijn D een deel van de metro's vanaf Rotterdam Centraal niet verder rijdt dan station Slinge.
Elk van de lijnen A t/m E (met uitzondering van lijn D) rijdt van maandag t/m vrijdag van 7:00 tot 19:00 uur om de 10 minuten. Op zaterdag is dit van 11:00 tot 18:00 uur: er wordt dan tussen 6:00 en 11:00 uur om de 15 minuten gereden. Op zondag is er tussen 10:00 en 18:00 uur een 15-minutendienst op elk van deze routes. In de avond en op zondagochtend worden elke 15 minuten gereden, waarbij de metro's vanuit Binnenhof (Metrolijn A) niet verder rijdt dan Kralingse Zoom.
Lijn D rijdt, in tegenstelling tot de overige metrolijnen, veel vaker: om de 5 minuten in de spits en om de 10 minuten in de daluren. Op zaterdag is dit van 11:00 tot 18:00 uur: er wordt dan tussen 6:00 en 11:00 uur om de 15 minuten gereden. Op zondag is er een 7.5-minutendienst op lijn D, waarbij de een deel van de metro's tussen Rotterdam Centraal en Slinge rijden. In de avond wordt er elke 15 minuten gereden.
Op de lijnen A t/m E kan met maximaal drie (5300 en 5400 series) of twee (5500, 5600 en 5700 series) gekoppelde rijtuigen in treinschakeling gereden worden. Meer is niet mogelijk, omdat de meeste perrons in het oosten maar 90 meter lang zijn. Doordeweeks rijden de meeste metrotreinen met drie rijtuigen (5300 en 5400 series) of twee rijtuigen (5500, 5600 en 5700 series) gereden. Op zaterdag wordt dit met enkele rijtuigen (5500, 5600 en 5700 series) uitgevoerd. In de avond en op zondag wordt op alle lijnen doorgaans met ook met enkele rijtuigen (5500, 5600 en 5700 series) gereden. De avonddienst Binnenhof - Kralingse Zoom wordt met ook enkele rijtuigen (5500, 5600 en 5700 series) gereden.
Bus Rotterdam en omstreken
ZoRo-bus 173 klaar voor vertrek bij het busstation bij Rodenrijs, een halte van RandstadRail.
Sinds 9 december 2012 werden de concessies Rotterdam Stadsbus en Streekvervoer SRR overig samengevoegd tot één concessie genaamd Bus Rotterdam. Op 14 maart 2012 werd bekend dat de RET in Rotterdam en omstreken mag blijven en gaan rijden. Zo blijft de RET in Rotterdam.[1][2][3][4] Sinds 9 december 2012 is de ZoRo-bus geopend. Op de deze busbaan rijden de buslijnen 170 en 173 (gedeeltelijk) van de RET.
Rijdt alleen in de spits. Om 5:30 rijdt een rit van het Zuidplein naar de Marco Polostraat en net na middernacht rijdt een extra rit van de Marco Polostraat naar het Zuidplein.
De concessie Personenvervoer over water in Rotterdam en Schiedam omvat enkele veerdiensten op de Nieuwe Maas in Rotterdam en Schiedam. Deze concessie wordt uitgevoerd door Watertaxi Rotterdam.
De concessie ParkShuttle Rivium omvat de ParkShuttle tussen het Rotterdamse metrostation Kralingse Zoom en het bedrijventerrein Rivium in Capelle aan den IJssel. Deze concessie wordt uitgevoerd door Transdev.
Het busstation bij de metro Spijkenisse Centrum geeft talrijke aansluitingen naar bestemmingen in Voorne-Putten.
De concessie Voorne-Putten en Rozenburg omvat stads- en streekvervoer op Voorne-Putten en in de Rotterdamse deelgemeente Rozenburg. Deze concessie wordt sinds 9 december 2018 uitgevoerd door EBS.
Metrostation Spijkenisse Centrum is het centrale busstation van de concessie, waarvandaan alle streekbussen vertrekken. Tussen Spijkenisse en het kanaal door Voorne is er parallel aan de N218 een vrijgelegen busbaan. Deze busbaan heeft bij de tussengelegen kruispunten een korte tunnel, om zo niet te kruisen met de wegen voor het autoverkeer.
In Spijkenisse rijdt daarnaast de Spijkhopper, een flexibele bus van vervoerder EBS die o.a. de wijken De Akkers, Vogelenzang, Centrum, Vriesland, Sterrenkwartier en De Elementen bedient alsook de plaats Hekelingen.
Op de Maasvlakte rijdt de Maasvlaktehopper en rijdt van/naar haltes waar geen bussen stoppen. Het verbindt diverse haltes op de Maasvlakte met Brielle, Maasland en Maassluis. Het is geen gewone bus met een vaste dienstregeling. De Maasvlaktehopper is (minimaal een half uur) van tevoren te bestellen via de telefoon of via de website.
Spijkhopper
In Spijkenisse rijdt de Spijkhopper en rijdt van/naar haltes waar geen bussen stoppen. Dat gaat via verschillende routes naar verschillende gebieden en wijken in Spijkenisse, als ook de plaats Hekelingen. Het is geen gewone bus met een vaste dienstregeling. De Spijkhopper is (minimaal een half uur) van tevoren te bestellen via de telefoon of via de website.
Station Leiden Centraal is het centrale vervoersknooppunt van de streek, vanwaar buslijnen vertrekken naar de meeste grote plaatsen in de regio. Alphen aan den Rijn en Gouda vormen kleinere knooppunten, en zijn vooral het begin- en eindpunt voor lijnen naar respectievelijk de Rijnstreek en de Alblasserwaard. In groot-Leiden (inclusief Leiderdorp en Voorschoten), Alphen aan den Rijn en Gouda wordt een stadsdienst gereden. De dienst in Katwijk staat officieel niet als zodanig in de dienstregeling doch in de praktijk heeft ook Katwijk een aantal buslijnen die amper buiten Katwijk komen. Door de streek lopen ook een aantal SnelBuzz lijnen.
Qliner 365 van Arriva die vertrekt vanaf Zoetermeer Centrum-West.
De lijnnummering in de regio is volgens het volgende nummeringssysteem:
stadsBuzz: 1 t/m 14
Katwijk/Noordwijk e.o.: 20 t/m 39
streekBuzz: 50 t/m 199
spitslijnen: een 200-nummer (m.u.v lijnen 250 en 295)
snelBuzz: een 300-nummer
R-net: een 400-nummer
schoolBuzz: een 600-nummer
buurtBuzz: een 700-nummer
bijzondere lijnen zoals toeristenlijnen: een 800-nummer
Concessie Hoeksche Waard / Goeree Overflakkee (HWGO)
Vertrekplatformen bij Zuidplein in Rotterdam met vertrekkende buslijn 170.
De concessie Hoeksche Waard / Goeree Overflakkee omvat stads- en streekvervoer op de eilanden/gemeentes Hoeksche Waard en Goeree-Overflakkee. Deze concessie wordt sinds 13 december 2015 uitgevoerd door Connexxion. Met uitzondering van een paar lijnen is Rotterdam Zuidplein het start- en eindpunt van de buslijnen in Rotterdam. Daarnaast hebben veel bussen van andere concessies hun start- en eindpunt aldaar. Dit busstation is dan ook het drukste busstation in Zuid-Holland. De bussen komen aan op een hogere verdieping waarna de bussen via een viaduct doorrijden naar het straatniveau vanwaar de bussen vertrekken. Rondom het Zuidplein zijn diverse busbanen om voorrang te geven aan het drukke busverkeer. Vanaf de snelweg A29 tot het Zuidplein is voorzien van een busbaan (niet kruisingsvrij). Bussen tussen Rotterdam en het Zuiden steken de Oude Maas over met de snelweg A29. De N217 tussen Oud-Beijerland en Heinenoord is voorzien van een gescheiden busbaan.
De lijnnummering in de regio is volgens het volgende nummeringsysteem:
De concessie Drechtsteden, Molenlanden, Gorinchem omvat stads- en streekvervoer en de MerwedeLingelijn treindienst in de gebieden de Drechtsteden, Molenlanden en Gorinchem. Deze concessie wordt sinds 9 december 2018 uitgevoerd door Qbuzz.
De concessie Treindienst Gouda - Alphen aan den Rijn omvat de treinverbinding Gouda - Alphen aan den Rijn, die sinds 11 december 2016 een R-net verbinding geworden is. Deze concessie wordt uitgevoerd door NS.
De waterbus vaart sinds 1999, en heeft als voornaamste doel om de filedruk op de overvolle wegen in en om Rotterdam te verlagen. Na een uitgebreide testfase heeft de provincie in 2010 een vergunning voor 12 jaar afgegeven aan Aquabus, een joint venture van Arriva en Rederij Doeksen. Sinds 1 januari 2022 is Blue Amigo de vervoerder van de Waterbus.
Lijnen uit grensoverschrijdende concessies in de provincie Zuid-Holland
De concessiegrenzen van de concessies in Zuid-Holland overschrijden nergens de provinciegrens, maar enkele buslijnen doen dit wel. Dit is echter ook andersom, lijnen uit concessies in andere provincies rijden in Zuid-Holland. Hieronder staan alle buslijnen die horen bij concessies uit andere provincies opgesomd.
Voor informatie over aparte tramlijnen, zie de wiki op ovinnederland.nl (let op: dit is een externe link)
