De Ronde van Vlaanderen werd bij de mannen voor het eerst georganiseerd in 1913 door de sportkrant Sportwereld. Het was destijds gebruikelijk dat uitgevers van kranten en tijdschriften wielerwedstrijden organiseerden om hun uitgaven te promoten. Léon Van den Haute, stichter en sterke man achter de schermen bij Sportwereld was ook de stichter van de eerste Ronde van Vlaanderen.[1] Later werd ten onrechte aangenomen dat journalist Karel Van Wijnendaele al van bij de start de inrichter van de Ronde was. Van Wijnendaele was de man van de marketing die vooral na de oorlog de Ronde haar legendarische uitstraling meegaf.
De Ronde van Vlaanderen was aanvankelijk, tot kort na de oorlog, vooral een Belgische wedstrijd. In de beginjaren werd de Ronde nog vaak op dezelfde dag gereden als Milaan-San Remo. De betere Italiaanse en Franse renners kozen doorgaans voor die laatste koers, waardoor de Ronde voor de oorlog slechts één niet-Belgische winnaar kende, de Zwitser Heiri Suter.
Na de Tweede Wereldoorlog begon de Ronde aan haar opmars als belangrijke internationale wedstrijd, onder meer omdat de organisatoren van een aantal koersen de Challenge Desgrange-Colombo in het leven riepen, een soort voorloper van de wereldranglijst, waarvan de Ronde deel uitmaakte.
Tegenwoordig is de organisatie van de Ronde van Vlaanderen in handen van Flanders Classics. Zij maakt ook deel uit van de UCI World Tour.
Sinds 2004 wordt de Ronde van Vlaanderen voor vrouwen georganiseerd. De wedstrijd start en eindigt in Oudenaarde. De afstand bedraagt zo'n 150 kilometer en er moeten vijf kasseistroken en tien hellingen bedwongen worden. De wedstrijd maakte tot 2015 deel uit van de Wereldbeker en behoort sinds 2016 tot de UCI Women's World Tour.
Trofee
Sinds 1995 krijgt de winnaar van de Ronde van Vlaanderen een trofee, een bronzen beeld van vier kilo, dat wordt gemaakt door de Vlaamse kunstenaar Fernand Vanderplancke. Ook de winnares bij de vrouwen ontvangt een trofee die sinds 2019, op verzoek van Jolien D'hoore, gelijk is aan die van de mannen.[2]
Parcours
De Paterberg is sinds 2012 de laatste helling op het parcours.
In de eerste helft van de 20e eeuw lagen de Vlaamse wegen er vaak slecht bij, zodat een selectief parcours relatief eenvoudig uit te tekenen was. Grote delen van de wedstrijd verliepen zo vanzelf over kasseiwegen. Halverwege de eeuw werden na de grote verbindingswegen ook meer en meer lokale wegen geasfalteerd, zodat de wedstrijd steeds meer moest uitwijken naar kleinere wegen en hellingen. Omdat het steeds moeilijker was de nodige kasseistroken aan te doen, werden uiteindelijk steeds meer hellingen opgenomen in het parcours. Het zwaartepunt van de wedstrijd verplaatste zich zo steeds meer naar de Vlaamse Ardennen.
De start- en aankomstplaats wijzigden herhaaldelijk doorheen de geschiedenis. Oorspronkelijk startte de Ronde in Gent (tot 1976). Later werd de start achtereenvolgens overgeplaatst naar Sint-Niklaas (1977-1997), Brugge (1998-2016) en Antwerpen (2017-2021). In 2021 werd ten slotte beslist de start vanaf 2022 afwisselend in Antwerpen en Brugge te laten plaatsvinden. De aankomst was oorspronkelijk eveneens in of rond Gent (tot 1972). Later werd dit Meerbeke (1973-2011) en nadien Oudenaarde (sinds 2012), waar de finishlijn aan de Minderbroederstraat kwam te liggen.[3]
Na een relatief vlak begin slingert het parcours zich door de Vlaamse Ardennen richting de finish. Het precieze parcours wijzigt elk jaar een klein beetje. Steeds moeten de renners zo'n twintig kilometer aan kasseistroken en zo'n vijftien à twintig hellingen overbruggen.
Van 1975 tot en met 2011 waren de Muur van Geraardsbergen en de Bosberg meestal de laatste twee hellingen die werden beklommen voor de finish. Door de overplaatsing van de finish naar Oudenaarde in 2012, verloren de Muur en de Bosberg hun rol en werden zij geschrapt uit het parcours. De Oude Kwaremont en de Paterberg werden vanaf dan driemaal beklommen in de finale.
In 2014 werd het parcours wederom aangepast. Sindsdien is de Oude Kwaremont de eerste klim van de dag. Nadien wordt een grote lus afgelegd met hellingen en kasseistroken. Na de tweede passage over de Oude Kwaremont en de eerste maal Paterberg volgen in de slotlus een reeks van zware kasseihellingen waaronder de Koppenberg, de Taaienberg en de Oude Kruisens, alvorens de Oude Kwaremont en de Paterberg een laatste keer moeten worden beklommen.
In 2017 werd de Muur van Geraardsbergen opnieuw opgenomen in het parcours, ditmaal op honderd kilometer van de finish. Deze wijziging duurde tot en met 2019. Sindsdien is de Muur niet meer in het parcours opgenomen.
In 2024 worden omwille van de veiligheid van de renners enkele kleine wijzigingen doorgevoerd. Zo wordt de aanloop naar de Koppenberg veiliger door een andere aanlooproute te kiezen na de Paterberg. Ook worden de Kortekeer en Kanarieberg uit het parcours gehaald omdat de wedstrijd hier vaak stil viel. Een andere wijziging is dat de Nieuwe Kruisberg tweemaal beklommen gaat worden.
Recordhouders zijn de Belgen Achiel Buysse, Eric Leman, Johan Museeuw, Tom Boonen, de Italiaan Fiorenzo Magni, de Zwitser Fabian Cancellara en de Nederlander Mathieu van der Poel met elk drie overwinningen. Magni is de enige die de Ronde drie keer op rij wist te winnen. Van der Poel is de enige die 5 edities op rij het podium wist te behalen, met drie overwinningen en twee tweede plaatsen. Briek Schotte en Museeuw wisten 8 keer het podium te halen.[4]
Op 22 augustus 1915 werd vanwege de Eerste Wereldoorlog een alternatieve Ronde van Vlaanderen gereden op de wielerbaan van Evergem over 150 km. Léon Buysse won voor Oskar Goetgebuer en Albert Desmedt.
In 2010 werden tijdens de Ronde opnames gemaakt voor De Ronde, een fictiereeks voor één van Jan Eelen die zich volledig afspeelt tijdens de Ronde van Vlaanderen.
Sinds 1999 kunnen wielertoeristen de dag voor de Ronde het parcours, of een deel ervan, afleggen. Het is een van de populairste tochten voor wielertoeristen. Zo fietsten op 3 april 2009 een recordaantal van 19.000 wielertoeristen uit dertig verschillende landen hun Ronde van Vlaanderen.
Jaarlijks wordt een bepaald dorp op het parcours in de kijker gezet, het Dorp van de Ronde. In dit dorp vinden dan tal van feestelijkheden plaats. Daarbij wordt een persoon of zaak, die gestalte gaf aan de Ronde van Vlaanderen, gehuldigd of herdacht.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.jpg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.jpg)
_pictogram.svg){kind=small}
