10 - Vanaf vandaag dienen alle joodse inwoners van Nederland zich te laten registreren. Ook wie slechts één joodse voorouder heeft gehad, dient zich te melden. Zij moeten daartoe zelf één gulden betalen. Er worden uiteindelijk 157.000 formulieren in Den Haag ontvangen. Geen enkel plaatselijk bureau saboteert of vertraagt de oproep.
22 - Britse en Australische troepen veroveren Tobruk. Zij nemen 25.000 Italianen gevangen, tevens worden er 208 kanonnen en meer dan 200 voertuigen buitgemaakt. Zelf hebben ze 49 doden en 306 gewonden te betreuren.
24 - De regering-Franco keurt de wet op het beheer van het spoorwegvervoer goed. Alle Iberische spoorwegmaatschappijen worden verenigd in één openbaar bedrijf: ‘Red Nacional de los Ferrocarriles Españoles’, Renfe.
7 - Slag bij Beda Fomm: Het Italiaanse leger capituleert bij Beda Fomm. Britse en Australische troepen nemen 25.000 Italianen krijgsgevangen. De materriële schade is eveneens groot: 100 tanks, 216 kanonnen en 1500 voertuigen.
10 - Het eerste nummer van het illegale blad Het Parool verschijnt.
11 - Bij ongeregeldheden in de Jodenbuurt van Amsterdam komt de WA-manHendrik Koot om het leven. Hierdoor stijgt de spanning in de hoofdstad tot een kookpunt. De Jodenbuurt wordt door de Duitsers afgesloten door de bruggen op te halen.
12 - Oprichting van het Duitse Afrikakorps. Nog deze maand wordt het legerkorps onder bevel van luitenant-generaal Erwin Rommel overgevaren naar Libië.
13 - Op Duits bevel is uit de Amsterdamse joodse burgerij een Joodsche Raad geformeerd. Vandaag sprak men af dat de Raad in 'hoofdzaak een uitvoerende en overbrengende taak zal hebben, doch geen verantwoordelijkheid kan dragen voor de opdrachten die hij heeft over te brengen'. Ook stelde men dat men niet zo ver kan gaan 'voor de Joden oneervolle opdrachten te aanvaarden'.
15 - De besturen van acht Groningse studentenverenigingen richten een brief tot de Duitse gevolmachtigde voor de provincie Groningen naar aanleiding van de invoering van een 'numerus clausus' (beperking van het aantal) voor Joodse studenten. Deze brief - aan de gemachtigde persoonlijk afgegeven - houdt onder meer in, dat de verenigingen hierin een directe aantasting van de Nederlandse traditie (van) vrijheid van studie zonder onderscheid van ras of geloof (zien). Daarenboven menen wij, dat deze maatregelen in strijd zijn met het Volkenrecht. Daarom komen wij met kracht op tegen deze bovengenoemde onrechtmatigheid. De besturen verzoeken hun leden dringend na dit duidelijke protest verdere demonstraties achterwege te laten.
25 - Uit protest tegen twee razzia's wordt in Amsterdam de Februaristaking georganiseerd. De staking wordt hard neergeslagen: er vallen hierbij negen doden en vierentwintig zwaargewonden.
16 - In het Nederlandse dagblad De Telegraaf verschijnt de eerste aflevering van "De Avonturen van Tom Poes".
24 - Het Duitse Afrikakorps onder bevel van Erwin Rommel lanceert een offensief in Libië. Eenheden van de 5e Lichte Divisie bezetten El Agheila aan de Golf van Sirte.
26 - De NSB'er Meinoud Rost van Tonningen wordt benoemd tot secretaris-generaal van het departement van Financiën en tot president van De Nederlandsche Bank.
31 - Erwin Rommel begint het Duits-Italiaanse tegenoffensief in Libië, eenheden van het Afrikakorps rukken op naar Mersa Brega.
april
3 - De Hongaarse premier Paul Teleki, die zich vergeefs heeft verzet tegen aansluiting van zijn land bij de As-mogendheden, pleegt zelfmoord.
6 - Duitse pantsercolonnes trekken over de noordgrens Joegoslavië binnen. Duitse vliegtuigen van de Luftwaffe bombarderen Belgrado.
7 - De Nederlandse hulpmijnenveger Maria R. Ommering raakt, tijdens een veegactie in Milford Haven beschadigd door een exploderende mijn.
9 - De ambassadeur van het bezette Denemarken in Washington, Kaufmann, draagt de kolonie Groenland voor de duur van de oorlog over aan de Verenigde Staten. Amerikaanse troepen bezetten de volgende dag het eiland.
10 - Slag om Tobroek: Erwin Rommel begint het beleg van Tobroek. Eenheden van de 5e Lichte Divisie vallen de havenstad aan, maar worden teruggedreven door het Australische garnizoen.
12 - In het Protectoraat Bohemen en Moravië wordt een verbod uitgevaardigd op alle Sokol-activiteiten. De leden worden vervolgd en de leiders gearresteerd. De meesten zullen de oorlog niet overleven.
10 - Precies een jaar na de Duitse inval breekt een staking uit van de metaalarbeiders vanCockerill-Sambre in Seraing. De KPB sluit zich aan bij de staking en
10 - Julien Lahaut leidt een stakersdelegatie naar Brussel. Enkele weken later komt er een algemene loonsverhoging van 8%.
26 - Alle Nederlandse orkesten zijn geariseerd, dat wil zeggen dat de joodse musici van deelname eraan uitgesloten zijn.
In Nederland mogen Joden niet meer in schouwburgen en bioscopen komen, uitgezonderd de zgn. joodse theaters. Daar mogen geen ariërs komen.
juni
1 - Begin van de Farhud, een tegen Joden gerichte pogrom in Irak, die aan honderden Joden het leven kost.
4 - De voormalige Nederlandse mijnenlegger Van Meerlant gaat in Britse dienst verloren door een mijnexplosie, 42 Britse opvarende komen om het leven.
10 - In Utrecht wordt de lapjesmarkt verboden vanwege de vele Joodse kooplieden.
13 - De Vichy-regering gebiedt alle (niet-Franse) joodse burgers in het niet-bezette deel van Frankrijk te interneren. De anti-joodse maatregel zou een eigen initiatief zijn van de Vichy-regering.
23 - Duitse troepen veroveren de steden Brest-Litovsk, Kovno en Łomża in het door Rusland geannexeerde deel van Polen. De Luftwaffe bombardeerd Leningrad voor het eerst.
25 - Een groot aantal min of meer bekende Nederlandse communisten wordt gearresteerd.
25 tot 29 - In Kaunas, Litouwen, richten burgers op eigen gelegenheid een slachtpartij aan onder de inwoners van het jodengetto.
7 - Staf De Clercq kondigt de oprichting aan van een Vlaams Legioen. Volgens beloften die hij heeft gekregen van de Duitse bezetter zal deze eenheid volledig bestaan uit Vlamingen, zowel de officieren als soldaten, en ze zullen vechten onder hun eigen Vlaamse leeuwenvlag.
7 - Bij een moordpartij in Podhorodce komen tientallen Joden om. Een van de daders is de Nederlandse zakenman Pieter Menten.
8 - Slag om Smolensk: Duitse eenheden van Panzergruppe 2 onder bevel van generaal Heinz Guderian bereiken de rivier de Dnjepr. Gedurende drie weken, wordt na hevige strijd bij Smolensk het Russische leger omsingeld en vernietigd. De Duitsers slaan alle tegenaanvallen af en nemen meer dan 300.000 krijgsgevangenen.
10 - De Poolse bevolking van Jedwabne voert een pogrom uit op de joodse bevolking van het stadje. Zo'n 1600 mensen worden vermoord.
18 - In Nederland worden de studentenorganisaties verboden.
23 - Het Amerikaanse leger geeft opdracht tot de bouw van de Willys MB, ofwel de Jeep.
25 - Naar aanleiding van de bezetting van Frans Indochina door Japan, stelt president Roosevelt tegen de agressor een olie-boycot in. Nederland dat in Nederlands-Indië een belangrijk olieleverancier is van de Japanners, doet aan de boycot mee.
3 - Duitse legereenheden van het 17e Leger en Panzergruppe 1 onder bevel van generaal Ewald von Kleist breken door de Russische linies en omsingelen bij Oeman twee legers van het zuidelijke front.
16 - DOVO, de Belgische Dienst voor Opruiming en Vernietiging van Ontploffingstuigen, wordt opgericht. De krijgsgevangenen die dit werk doen, worden vrijgelaten en overgeplaatst naar DOVO. De opdracht is alle springtuigen op te ruimen, met uitzondering van alles wat ook maar enigszins van militair belang is.
18 - De eerste 200 gevangenen komen aan in kamp Amersfoort. Het is een groep communisten die eerder was geïnterneerd in kamp Schoorl.
25 - Operatie Gauntlet: Een gecombineerde actie van Britse, Canadese en Noorse commando's vernielen op Spitsbergen de aanwezige installaties en vernietigen de voorraden van steenkool en smeerolie.
25 - Duitse legereenheden van Panzergruppe 1 onder bevel van Ewald von Kleist bezetten Dnipropetrovsk en veroveren het laatste door de Russen bezette bruggenhoofd op de westelijke oever van de rivier de Dnepr ten zuiden van Kiev.
3 - In Amsterdam mogen Joden niet meer deelnemen aan markten. Voor de joodse straathandel worden vier aparte markten aangewezen.
8 - Russische legereenheden doorbreken de Duitse frontlinie bij Jelnja en heroveren een gebied van ca. 650 km². Tijdens het tegenoffensief worden de Russen tot staan gebracht en verliezen ruim 30.000 soldaten.
11 - In Duitsland wordt Methadon gepatenteerd als surrogaat voor morfine.
12 - Duitse legereenheden van Panzergruppe 1 onder bevel van Ewald van Kleist doorbreken het Dnjepr-bruggenhoofd bij Kremenchug.
19 - De verordening wordt van kracht waarbij alle Joden in Duitsland verplicht zijn op straat een Jodenster te dragen. Dit geldt voor alle Joden vanaf zes jaar.
3 - De herdenking in de Pieterskerk van het Leids ontzet wordt geleid door ds. H.C. Touw. Deze beschrijft het beleg en het ontzet zo, dat alle aanwezigen begrijpen dat hij het heeft over de Duitse bezetting. De lezing wordt de volgende jaren op Leids ontzet in samenvatting voorgelezen op Radio Oranje.
3 op 4 - Nachtelijk bombardement door geallieerde vliegtuigen op de haven van Rotterdam, waarbij honderd doden vallen.
16 - Jozef Stalin begint met de evacuatie van de regeringskantoren in Moskou. De bevolking en de regering verplaatst zich naar Koejbysjev, Stalin weigert te vertrekken en blijft in de hoofdstad.
18 - Premier Konoe biedt keizer Hirohito zijn ontslag aan; hij wordt vervangen door de minister van oorlog, Hideki Tojo. De Amerikaans-Japanse betrekkingen bereiken een nieuw dieptepunt.
5 - De Duitser Konrad Zuse heeft de Z3 bedrijfsklaar, de eerste elektromagnetische computer ter wereld.
7 - Aanval op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor door Japanse vliegtuigen. Op hetzelfde uur wordt een luchtbombardement uitgevoerd op de Britse kroonkolonie Hongkong.
7 - Kardinaal van Roey laat in alle Belgische kerken de aankondiging voorlezen van het huwelijk van koning Leopold III met Lilian Baels. Het is de vorige dag in stilte voltrokken terwijl de jonge bruid enkele maanden zwanger is.
8 - Nederland beschouwt zich in staat van oorlog met Japan.
8 - Slag om de Filipijnen: Japanse legereenheden landen op het eiland Batan, ten noorden van Luzon. Op Luzon wordt een groot deel van de daar gestationeerde Amerikaanse vliegtuigen vernietigd.
10 - De Britse slagschepen HMS Repulse en HMS Prince of Wales worden door Japanse vliegtuigen in de wateren ten oosten van Malakka tot zinken gebracht; 860 opvarenden verdrinken.
12 - Japanse legereenheden van het Zuidelijk Leger rukken op in het noordwesten van Malaya en Japanse vliegtuigen bombarderen het eiland Penang. De Nederlandse onderzeeboot O 16 torpedeert vier Japanse troepenschepen bij de oostkust van Malaya.
15 - De Nederlandse onderzeeboot O 16 loopt, in de Golf van Siam, op een Japanse zeemijn, 41 van de 42 bemanningsleden komen bij de explosie om het leven.
17 - Japanse legereenheden landen op Borneo bij Miri en Seria; een productiecentrum van olie in het noordelijk gedeelte van Sarawak. Nederlandse troepen van het KNIL saboteren de installaties op het eiland.
22 - Japanse legereenheden van het 14e Leger onder bevel van generaal Masaharu Homma landen op het eiland Luzon. Drie regimenten versterkt met tanks worden ontscheept in de Golf van Lingayen.
23 - Een Japanse invasiemacht verovert het eiland Wake in de Grote Oceaan. Twee torpedobootjagers en een onderzeeboot worden door de Amerikanen vernietigd.
24 - Britse legereenheden van het 8e Leger rukken de door de Duitsers ontruimde stad Benghazi binnen. Erwin Rommel trekt het Afrikakorps (DAK) verder terug op de versterkte stellingen bij El Agheila.
25 - Het Britse garnizoen in Hongkong geeft zich over aan het Japanse leger.
december - Wonder Woman maakt haar debuut in All Star Comics nr. 8, de op een na bestverkochte stripserie van DC Comics.
zonder datum
Pfizer begint met massaproductie van penicilline, dat in WO II vele levens zal redden.
Bioscoopjournaal uit februari 1941. Op alle scholen is het vak gymnastiek verplicht ingevoerd. Dit betekent dat alle reeds gediplomeerde leerkrachten opnieuw examen moeten doen voor dit vak.
NSB-propagandafilm uit 1941 met beelden van een Amsterdamse textielfabriek, waar arbeiders een ontspanningsavondje houden. Het avondje is georganiseerd door het Nederlands Verbond van Vakverenigingen.
Propagandafilm uit 1941 van de Filmdienst der NSB over een voorstelling van een muziekkorps in de Haagse Dierentuin waarbij gecollecteerd wordt voor de Winterhulp Nederland.
Propagandafilm uit 1941 van de Filmdienst der NSB. De door NSB geannexeerde NVV heeft in verschillende plaatsen arbeidersvakantieoorden, de zogenaamde Troelstra-oorden. Beelden van arbeidersfamilies in deze vakantieoorden o.a. in Beekbergen.
Propagandafilm uit januari 1941 van de Filmdienst der NSB. Leden van de NSB en de NSDAP ontmoeten elkaar in Utrecht voor een maaltijd om de contacten tussen de beide partijen te verstevigen.
Film
Zie Film in 1941 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Zie 1941 (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van 1941.
Zie Film in 1941 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
