Chinese astrologie is gebaseerd op traditionele astronomie en kalenders. In tegenstelling tot de westerse vorm berekent de Chinese astrologie niet de posities van de zon, de maan en de planeten op het tijdstip van geboorte, waardoor het in Europese zin geen echte astrologie is, maar meer aanleunt bij numerologische technieken. Soms wordt wel overeenkomst gezocht tussen de 12 ‘sterrenbeelden’ van het westen met de 12 traditionele dierentekens van de Chinese astrologie, maar die vallen toch niet helemaal samen. Bovendien gaat het in de westerse vorm om een verdeling van het jaar in 12 tekens, terwijl bij de Chinezen elk jaar een teken krijgt toebedeeld, te beginnen vanaf het Chinese Nieuwjaar. De 12 dierenkarakters (de ‘twaalf aardse takken’) worden ook verbonden met de 5 elementen (hout, vuur, aarde, metaal en water) en het Yin en Yang-principe.
Chinese astrologie is van oudsher verbonden met taoïstische en boeddhistische filosofie en kent vele varianten. Twee van de belangrijkste praktijken zijn die van Ba Zi (of 'Vier Pilaren van het Lot') en
Zi wei dou shu (ook Chinese Sterrenpoort-astrologie genoemd), waarbij de astrologie van de Vier pilaren in het Westen veruit het bekendst is. De oudste vorm van Chinese Astrologie is de Negen Ster Ki-astrologie, gebaseerd op de negen sterren van wat in het Westen de Grote Beer wordt genoemd. De beoefenaars van deze praktijk zijn nu voornamelijk in Japan te vinden.
Vier Pilaren-astrologie
De Vier Pilaren-astrologie is gebaseerd op:
de 12 dierentekens,
de vijf Chinese elementen,
yin en yang: even jaren zijn yang, oneven jaren yin,
de Chinese kalender.
Een Chinese horoscoop volgens het T'zu Ping systeem bestaat uit vier pilaren. Iedere pilaar bestaat uit twee delen: het dier en het element.
dagteken: het dierenteken van de dag zegt iets over je 'ik' en het element zegt iets over je partner.
maandteken: het dierenteken van de maand zegt iets over je onmiddellijke omgeving (moeder, vader)
uurteken: het dierenteken van de uur zegt iets over je zonen en het element zegt iets over je dochters
jaartekens: het dierenteken van het jaar zegt iets over je opa en het element zegt iets over je oma.
De belangrijkste pilaar voor het karakter is de pilaar van de geboortedag, gevolgd door de pilaar van de geboortemaand, dan volgt de pilaar van het geboorte-uur en ten slotte de pilaar van het geboortejaar. Ten onrechte wordt in het Westen vaak alleen naar het dierenteken van de pilaar van het jaar gekeken, wat eigenlijk iets duidt over de relatie met je voorouders (grootvader, grootmoeder) en invloeden van de maatschappij op die persoon.
Voor de bepaling van de tekens en elementen wordt de Chinese kalender gebruikt.
De tekens
Karakters van de Chinese sterrenbeelden
De Chinese dierenriem kent twaalf tekens waaraan onderstaande eigenschappen zijn toegekend:
Rat: charmant, slim, economisch, efficiënt, diplomatiek, flexibel, maar ook stiekem, opportunistisch, verkwistend en op eigen gewin uit.
Os: harde werker, principieel, zachtaardig en geduldig, maar ook koppig, excentriek, tegendraads en geen tegenspraak verdragend.
Tijger: energiek, bewonderenswaardig, revolutionair, leiderscapaciteiten, onverschrokken, recht op het doel af, kent geen nederigheid, maar ook kwetsbaar voor aanval in de flank, alle schepen verbrandend, ijdel en "alles of niets".
Konijn/Haas: rechtschapen, intuïtief, gevoelsmatig en voorzichtig.
Draak: trots en levendig, enthousiast, eigenwijs, extravert en inspirerend.
Slang: intelligent, mysterieus, sensueel, discreet, met een scherpe actieve geest, maar ook hypocriet en metend met twee maten.
Paard: elegant, loyaal, intuïtief, vrijdenkend, populair, sexy, extravert en leergierig, maar ook egocentrisch, onvoorspelbaar en onbevreesd.
Geit/Schaap: creatief, rustig maar hartstochtelijk, luxeminnend, excentriek, oprecht en grote verbeeldingskracht, maar ook leunend op rijke of sterke partner, kan geen armoede verdragen.
Aap: nieuwsgierig, onafhankelijk, levendig, behulpzaam en heeft alles in de gaten, maar ook niet erg diepgaand, lomp, huichelachtig en met zichzelf bezig.
Haan: kleurrijk, onbevangen, beschermend, nauwgezet, nuchter, goed organisatievermogen, maar ook breedsprakig, opschepperig, hebberig en niet subtiel.
Hond: trouw, loyaal, open, eerlijk, verdraagzaam, kampioen van het goede doel en handhaver van de openbare orde, maar ook bits, negatief en inflexibel.
Varken/Zwijn: tolerant, begrijpend, sensueel, geestdriftig, aardig, sympathiek en waarheidsgetrouw, maar ook driftig, kleinzielig, lui.
Volgens de legende nodigde Boeddha alle dieren voor een feest uit. Tijdens het feest werd er een race gehouden tussen de dieren. Naar ieder van de dieren zou een jaar vernoemd worden. De rat vertelde de kat dat het feest een dag later zou zijn. Zelf reed de rat op de rug van de os mee en kwam als eerste aan. De kat eindigde op de dertiende plaats en was te laat om een jaar naar zich vernoemd te krijgen. Daarom achtervolgt hij tot op de dag van vandaag nog steeds de rat om wraak te nemen voor diens bedrog.
De vijf elementen en de cyclus van 60 jaar
De twee cycli van het Vijf-fasenmodel in de Chinese filosofie, hier is de voedende cyclus van belang.
Er zijn vijf elementen. Elke 12 jaar verandert het element, waardoor een cyclus van 60 jaar ontstaat. De elementen zijn:
Hout (mu, 木), gerelateerd aan: het oosten, de kleuren blauw en groen en de planeet Jupiter;
Vuur (huo, 火), gerelateerd aan: het zuiden, de kleur rood en de planeet Mars;
Aarde (tu, 土), gerelateerd aan: het midden, de kleuren bruin en geel en de planeet Saturnus;
Metaal (jin, 金), gerelateerd aan: het westen, de kleur wit en de planeet Venus;
Water (shui, 水), gerelateerd aan: het noorden, de kleur zwart en de planeet Mercurius.
De cyclus van 60 jaar begint traditioneel met het Groene jaar van de Rat. De cyclus van 60 werd voor het eerst gebruikt tijdens de Shang-dynastie, zij het niet als jaar-, maar als dagaanduiding. Jaaraanduidingen stammen pas uit de Han-tijd. De huidige jaarcyclus is begonnen in 1984.
Hieronder volgt een lijst van alle 60 jaren met hun Chinese, Vietnamese, Koreaanse en Japanse namen:
Jaar
Chinese naam
Vietnamese naam
Koreaanse naam
Japanse naam
Associaties
1
甲子
jiǎ-zǐ
Giáp Tý
gapja 갑자
kōshi/kinoe-ne
Yang Hout Rat
2
乙丑
yǐ-chǒu
Ất Sửu
eulchuk 을축
itchū/kinoto-ushi
Yin Hout Os
3
丙寅
bǐng-yín
Bính Dần
byeongin 병인
heiin/hinoe-tora
Yang Vuur Tijger
4
丁卯
dīng-mǎo
Đinh Mão (Mẹo)
jeongmyo 정묘
teibō/hinoto-u
Yin Vuur Konijn
5
戊辰
wù-chén
Mậu Thìn
mujin 무진
boshin/tsuchinoe-tatsu
Yang Aarde Draak
6
己巳
jǐ-sì
Kỷ Tỵ
gisa 기사
kishi/tsuchinoto-mi
Yin Aarde Slang
7
庚午
gēng-wǔ
Canh Ngọ
gyeongo 경오
kōgo/kanoe-uma
Yang Metaal Paard
8
辛未
xīn-wèi
Tân Mùi
shinmi 신미
shinbi/kanoto-hitsuji
Yin Metaal Geit
9
壬申
rén-shēn
Nhâm Thân
imshin 임신
jinshin/mizunoe-saru
Yang Water Aap
10
癸酉
guǐ-yǒu
Quý Dậu
gyeyu 계유
kiyū/mizunoto-tori
Yin Water Haan
11
甲戌
jiǎ-xū
Giáp Tuất
gapsul 갑술
kōjutsu/kinoe-inu
Yang Hout Hond
12
乙亥
yǐ-hài
Ất Hợi
eulhae 을해
itsugai/kinoto-i
Yin Hout Varken
13
丙子
bǐng-zǐ
Bính Tý
byeongja 병자
heishi/hinoe-ne
Yang Vuur Rat
14
丁丑
dīng-chǒu
Đinh Sửu
jeongchuk 정축
teichū/hinoto-ushi
Yin Vuur Os
15
戊寅
wù-yín
Mậu Dần
muin 무인
boin/tsuchinoe-tora
Yang Aarde Tijger
16
己卯
jǐ-mǎo
Kỷ Mão (Mẹo)
gimyo 기묘
kibō/tsuchinoto-u
Yin Aarde Konijn
17
庚辰
gēng-chén
Canh Thìn
gyeongjin 경진
kōshin/kanoe-tatsu
Yang Metaal Draak
18
辛巳
xīn-sì
Tân Tỵ
shinsa 신사
shinshi/kanoto-mi
Yin Metaal Slang
19
壬午
rén-wǔ
Nhâm Ngọ
imo 임오
jingo/mizunoe-uma
Yang Water Paard
20
癸未
guǐ-wèi
Quý Mùi
gyemi 계미
kibi/mizunoto-hitsuji
Yin Water Geit
21
甲申
jiǎ-shēn
Giáp Thân
gapshin 갑신
kōshin/kinoe-saru
Yang Hout Aap
22
乙酉
yǐ-yǒu
Ất Dậu
eulyu 을유
itsuyū/kinoto-tori
Yin Hout Haan
23
丙戌
bǐng-xū
Bính Tuất
byeongsul 병술
heijutsu/hinoe-inu
Yang Vuur Hond
24
丁亥
dīng-hài
Đinh Hợi
jeonghae 정해
teigai/hinoto-i
Yin Vuur Varken
25
戊子
wù-zǐ
Mậu Tý
muja 무자
boshi/tsuchinoe-ne
Yang Aarde Rat
26
己丑
jǐ-chǒu
Kỷ Sửu
gichuk 기축
kichū/tsuchinoto-ushi
Yin Aarde Os
27
庚寅
gēng-yín
Canh Dần
gyeongin 경인
kōin/kanoe-tora
Yang Metaal Tijger
28
辛卯
xīn-mǎo
Tân Mão (Mẹo)
shinmyo 신묘
shinbō/kanoto-u
Yin Metaal Konijn
29
壬辰
rén-chén
Nhâm Thìn
imjin 임진
jinshin/mizunoe-tatsu
Yang Water Draak
30
癸巳
guǐ-sì
Quý Tỵ
gyesa 계사
kishi/mizunoto-mi
Yin Water Slang
31
甲午
jiǎ-wǔ
Giáp Ngọ
gapo 갑오
kōgo/kinoe-uma
Yang Hout Paard
32
乙未
yǐ-wèi
Ất Mùi
eulmi 을미
itsubi/kinoto-hitsuji
Yin Hout Geit
33
丙申
bǐng-shēn
Bính Thân
byeongshin 병신
heishin/hinoe-saru
Yang Vuur Aap
34
丁酉
dīng-yǒu
Đinh Dậu
jeongyu 정유
teiyū/hinoto-tori
Yin Vuur Haan
35
戊戌
wù-xū
Mậu Tuất
musul 무술
bojutsu/tsuchinoe-inu
Yang Aarde Hond
36
己亥
jǐ-hài
Kỷ Hợi
gihae 기해
kigai/tsuchinoto-i
Yin Aarde Varken
37
庚子
gēng-zǐ
Canh Tý
gyeongja 경자
kōshi/kanoe-ne
Yang Metaal Rat
38
辛丑
xīn-chǒu
Tân Sửu
shinchuk 신축
shinchū/kanoto-ushi
Yin Metaal Os
39
壬寅
rén-yín
Nhâm Dần
imin 임인
jin'in/mizunoe-tora
Yang Water Tijger
40
癸卯
guǐ-mǎo
Quý Mão (Mẹo)
gyemyo 계묘
kibō/mizunoto-u
Yin Water Konijn
41
甲辰
jiǎ-chén
Giáp Thìn
gapjin 갑진
kōshin/kinoe-tatsu
Yang Hout Draak
42
乙巳
yǐ-sì
Ất Tỵ
eulsa 을사
itsushi/kinoto-mi
Yin Hout Slang
43
丙午
bǐng-wǔ
Bính Ngọ
byeongo 병오
heigo/hinoe-uma
Yang Vuur Paard
44
丁未
dīng-wèi
Đinh Mùi
jeongmi 정미
teibi/hinoto-hitsuji
Yin Vuur Geit
45
戊申
wù-shēn
Mậu Thân
mushin 무신
boshin/tsuchinoe-saru
Yang Aarde Aap
46
己酉
jǐ-yǒu
Kỷ Dậu
giyu 기유
kiyū/tsuchinoto-tori
Yin Aarde Haan
47
庚戌
gēng-xū
Canh Tuất
gyeongsul 경술
kōjutsu/kanoe-inu
Yang Metaal Hond
48
辛亥
xīn-hài
Tân Hợi
shinhae 신해
shingai/kanoto-i
Yin Metaal Varken
49
壬子
rén-zǐ
Nhâm Tý
imja 임자
jinshi/mizunoe-ne
Yang Water Rat
50
癸丑
guǐ-chǒu
Quý Sửu
gyechuk 계축
kichū/mizunoto-ushi
Yin Water Os
51
甲寅
jiǎ-yín
Giáp Dần
gapin 갑인
kōin/kinoe-tora
Yang Hout Tijger
52
乙卯
yǐ-mǎo
Ất Mão (Mẹo)
eulmyo 을묘
itsubō/kinoto-u
Yin Hout Konijn
53
丙辰
bǐng-chén
Bính Thìn
byeongjin 병진
heishin/hinoe-tatsu
Yang Vuur Draak
54
丁巳
dīng-sì
Đinh Tỵ
jeongsa 정사
teishi/hinoto-mi
Yin Vuur Slang
55
戊午
wù-wǔ
Mậu Ngọ
muo 무오
bogo/tsuchinoe-uma
Yang Aarde Paard
56
己未
jǐ-wèi
Kỷ Mùi
gimi 기미
kibi/tsuchinoto-hitsuji
Yin Aarde Geit
57
庚申
gēng-shēn
Canh Thân
gyeongshin 경신
kōshin/kanoe-saru
Yang Metaal Aap
58
辛酉
xīn-yǒu
Tân Dậu
shinyu 신유
shin'yū/kanoto-tori
Yin Metaal Haan
59
壬戌
rén-xū
Nhâm Tuất
imsul 임술
jinjutsu/mizunoe-inu
Yang Water Hond
60
癸亥
guǐ-hài
Quý Hợi
gyehae 계해
kigai/mizunoto-i
Yin Water Varken
Voorbeeld: ons jaar 2000 was het 17e jaar van de zestigjarige cyclus, een gēng-chén jaar (庚辰年), oftewel een jaar van Yang Metaal Draak.
Tegenwoordig is het niet meer gebruikelijk de maanden en dagen te benoemen. Deze worden overigens wel vermeld op Chinese kalenders en in annalen.
Tijdstip van de dag
Volgens de klassieke Chinese tijdrekening is een etmaal verdeeld in 12 uren. Een uur in de Chinese tijdrekening komt dus overeen met 2 uur volgens onze klok. Onderstaand overzicht geeft aan welke tekens van de dierenriem zijn gekoppeld aan de uren volgens zonnetijd, dus gemeten op een zonnewijzer:[1]
Hieronder staat een overzicht van de Chinese jaartekens ('sterrenbeelden') van de Vier Pilaren astrologie voor de 20e en 21e eeuw. Het tijdstip van ingang van het nieuwe jaar is middernacht, Peking-tijd. Per twee jaar wordt het volgende in de reeks van de vijf elementen aan het sterrenbeeld toegekend.
Tekens van de Chinese dierenriem met datum van ingang
Boven de jaren staan de elementen vermeld, met hun bijbehorende kleuren.
1924, 1984 en 2044 markeren het begin van een nieuwe cyclus van 60 jaar.
In sommige landen zijn de dieren vervangen door andere dieren. Zo neemt de buffel soms de plaats van de os in en de muis die van de rat. In Vietnam neemt de kat de plaats in van het konijn en in Thailand neemt de olifant de plaats in van het varken.
Vergelijking met westerse astrologie
Sterrenbeelden
Net als de westerse astrologie werkt de Chinese astrologie met 12 dierentekens, maar daar houdt de vergelijking wel op. De 12 westerse dierenriemtekens zijn verbonden met de dierenriem met de 12 sterrenbeelden. De twaalf Chinese dierentekens zijn niet verbonden met sterrenbeelden. De Chinezen gaan uit van een dagteken, maandteken, uurteken en jaarteken. Waar de westerse astrologie met posities van planeten werkt, houdt de Chinese astrologie zich bezig met kalenders en maakt geen berekeningen voor planeetposities.
Yin-en-yangprincipe
Het yin-en-yangprincipe vinden we in de westerse astrologie weerspiegeld. Activiteit tegenover ontvankelijkheid, polariteiten die elkaar in dynamisch evenwicht houden maken dus evenzo deel uit van de westerse astrologie.
1) In de opeenvolging van positieve mannelijke tekens en negatieve, vrouwelijke tekens:
Ram: positief, mannelijk= yang
Stier: negatief, vrouwelijk = yin
Tweelingen: positief, mannelijk = yang
Kreeft: negatief, vrouwelijk = yin
Leeuw: positief, mannelijk = yang
Maagd: negatief, vrouwelijk = yin
Weegschaal: positief, mannelijk = yang
Schorpioen: negatief, vrouwelijk = yin
Boogschutter: positief, mannelijk = yang
Steenbok: negatief, vrouwelijk = yin
Waterman: positief, mannelijk = yang
Vissen: negatief, vrouwelijk = yin
2) In de Zon-Maan symboliek:
De Maan symboliseert in de westerse astrologie het zuivere yin-principe, het archetypisch vrouwelijke.
De Zon symboliseert in de westerse astrologie het zuivere yang-principe, het archetypisch mannelijke.
Theodora Lau en Marieke Geerligs: Handboek Chinese astrologie, Utrecht (Servire) 2004, ISBN 978-90-215-3749-8.
Oorspronkelijke titel Chinese astrologie. Het handboek, Utrecht (Veen) 1981. Vertaling van The handbook of Chinese horoscopes, New York (Harper & Row) 1979, ISBN 0-06-273731-7.
Erika Sauer: De twaalf tekens van de Chinese Astrologie, Oosterhout (Deltas) 2008, ISBN 978-90-447-2168-3, Oosterhout (Deltas) 1997. Vertaling van Chinesische Astrologie, Niederhausen (Falken) 1969.
· 
· 
.svg)
