മുലയൂട്ടൽ

ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം

https://ml.wikipedia.org/wiki/Breastfeeding

ഒരു കുഞ്ഞ് മുലകുടിക്കുന്നു

Video summary of article with script

കുട്ടിക്ക് മുലപ്പാൽ നൽകുന്ന പ്രക്രിയയാണ് മുലയൂട്ടൽ എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്.[1] മുലപ്പാൽ സ്തനത്തിൽ നിന്നു നേരിട്ട്, കൈകൊണ്ട് അല്ലെങ്കിൽ പമ്പ് ചെയ്ത് കുഞ്ഞിന് നൽകാം. ലോകാരോഗ്യ സംഘടന (ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ) ശുപാർശ ചെയ്യുന്നത് കുഞ്ഞിന്റെ ജീവിതത്തിന്റെ ആദ്യ മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ മുലയൂട്ടൽ ആരംഭിക്കുകയും കുഞ്ഞ് ആഗ്രഹിക്കുന്നത്രയും കാലം ഇത് ഇടയ്ക്കിടെ തുടരുകയും വേണം എന്നാണ്.[2] ലോകാരോഗ്യസംഘടന ഉൾപ്പെടെയുള്ള ആരോഗ്യ സംഘടനകൾ ശിശു ജനിച്ച് ആറ് മാസത്തേക്ക് മുലയൂട്ടൽ മാത്രം ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു.[3][4][5] ഇതിനർത്ഥം വിറ്റാമിൻ ഡി ഒഴികെയുള്ള മറ്റ് ഭക്ഷണങ്ങളോ പാനീയങ്ങളോ സാധാരണയായി നൽകില്ല എന്നാണ്.[6] ശിശുക്കളിൽ ജീവിതത്തിന്റെ ആദ്യ 6 മാസങ്ങളിൽ മുലയൂട്ടൽ മാത്രവും, തുടർന്ന് 2 വർഷം വരെയും അതിനുശേഷവും ഉചിതമായ പൂരക ഭക്ഷണങ്ങൾക്കൊപ്പവും മുലയൂട്ടൽ തുടരണമെന്ന് ലോകാരോഗ്യ സംഘടന ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു.[3][4] ഓരോ വർഷവും ജനിക്കുന്ന 135 ദശലക്ഷം കുട്ടികളിൽ, 42% പേർക്ക് മാത്രമേ ജീവിതത്തിന്റെ ആദ്യ മണിക്കൂറിൽ മുലയൂട്ടുന്നുള്ളൂ, 38% അമ്മമാർ മാത്രമാണ് ആദ്യത്തെ ആറ് മാസങ്ങളിൽ മുലപ്പാൽ മാത്രം നൽകുന്നത്, 58% അമ്മമാർ രണ്ട് വയസ്സ് വരെയും അതിൽ കൂടുതലും മുലയൂട്ടൽ തുടരുന്നു.[3]

മുലയൂട്ടൽ കൊണ്ട് അമ്മയ്ക്കും കുഞ്ഞിനും നിരവധി ഗുണങ്ങൾ ഉണ്ട്.[4][7] താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ സാർവത്രിക തലത്തിലേക്ക് മുലയൂട്ടൽ വർദ്ധിപ്പിച്ചാൽ പ്രതിവർഷം അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികളുടെ ഏകദേശം 820,000 മരണങ്ങൾ തടയാനാകും.[8] വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും വികസിത രാജ്യങ്ങളിലും ശ്വാസകോശ സംബന്ധമായ അണുബാധകൾ, ചെവി അണുബാധകൾ, സഡൻ ഇൻഫന്റ് ഡെത്ത് സിൻഡ്രോം (SIDS), കുഞ്ഞിന് വയറിളക്കം എന്നിവയ്ക്കുള്ള സാധ്യത എന്നിവ മുലയൂട്ടൽ കുറയ്ക്കുന്നു.[3] [4][9] :13 ആസ്ത്മ, ഭക്ഷണ അലർജികൾ, പ്രമേഹം എന്നിവയുടെ അപകടസാധ്യതകൾ കുറയ്ക്കുന്നതും ഇതിന്റെ ഗുണങ്ങളാണ്.[4][8] മുലപ്പാൽ നൽകുന്നത് വൈജ്ഞാനിക വികസനം മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും പ്രായപൂർത്തിയായപ്പോൾ അമിതവണ്ണത്തിനുള്ള സാധ്യത കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യും.[3][10]

പ്രസവാനന്തര രക്തനഷ്ടത്തിലെ കുറവ്, ഗർഭാശയത്തിൻ്റെ മെച്ചപ്പെട്ട സങ്കോചം, പ്രസവാനന്തര വിഷാദത്തിനുള്ള സാധ്യത കുറയ്ക്കൽ എന്നിവ അമ്മയ്ക്കുള്ള ഗുണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.[4] മുലയൂട്ടൽ ആർത്തവത്തിൻ്റെ തിരിച്ചുവരവിനെ വൈകിപ്പിക്കുന്നു. പ്രത്യേക സാഹചര്യങ്ങളിൽ ഇത് പ്രത്യുൽപാദനക്ഷമതയും കുറയ്ക്കുന്നു, ഇത് ലാക്റ്റേഷണൽ അമെനോറിയ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു പ്രതിഭാസമാണ്.[4][9] :83സ്തനാർബുദം, ഹൃദയ സംബന്ധമായ അസുഖങ്ങൾ, പ്രമേഹം, മെറ്റബോളിക് സിൻഡ്രോം, റൂമറ്റോയ്ഡ് ആർത്രൈറ്റിസ് എന്നിവയ്ക്കുള്ള സാധ്യത കുറയുന്നത് അമ്മയ്ക്കുള്ള ദീർഘകാല നേട്ടങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.[4][8][9] :13മുലയൂട്ടലിന് ശിശുക്കൽക്ക് നല്കുന്ന ഫോർമുല ഭക്ഷണങ്ങളെക്കാൾ ചെലവ് കുറവാണ്.[11][12]

പാൽ വിതരണം വികസിക്കുകയും കുഞ്ഞ് സക്ക്-സ്വാളോ-ബ്രീത്ത് പാറ്റേൺ പഠിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് വരെ മുലയൂട്ടൽ 30-45 മിനിറ്റ് വരെ നീണ്ടുനിൽക്കും.[9] :50–51 പിന്നീട് പാൽ വിതരണം വർദ്ധിക്കുകയും കുഞ്ഞിന്റെ പാൽ കുടി കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമമാവുകയും ചെയ്യുന്നതിനാൽ, ദൈർഘ്യം കുറഞ്ഞേക്കാം.[9] :50–51 പ്രായമായ കുട്ടികൾക്ക് കുറച്ച് തവണ മാത്രം മുലപ്പാൽ നല്കിയാൽ മതിയാവും.[13] നേരിട്ടുള്ള മുലയൂട്ടൽ സാധ്യമല്ലാത്തപ്പോൾ, സ്തനങ്ങളിൽ നിന്ന് ശേഖരിച്ച പാൽ കുഞ്ഞിന് നല്കാൻ കഴിയും.[1][14][15][9] :55, 63–67 മുലയൂട്ടൽ അനുവദിക്കാത്ത മെഡിക്കൽ അവസ്ഥകൾ വിരളമാണ്.[4] ചില മയക്കു മരുന്നുകൾ കഴിക്കുന്ന അമ്മമാർ മുലയൂട്ടാൻ പാടില്ല, എന്നിരുന്നാലും, മിക്ക മരുന്നുകളും മുലയൂട്ടലുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നു.[9] :17 മുലപ്പാലിലൂടെ കോവിഡ്-19 പകരാൻ സാധ്യതയില്ലെന്നാണ് നിലവിലെ തെളിവുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.[16] പുകവലിയും പരിമിതമായ അളവിൽ മദ്യവും കൂടാതെ/അല്ലെങ്കിൽ കാപ്പിയും കഴിക്കുന്നത് മുലയൂട്ടൽ ഒഴിവാക്കാനുള്ള കാരണങ്ങളല്ല.[17][18][19]

മുലയൂട്ടൽ ശരീരശാസ്ത്രം

കുഞ്ഞ് അമ്മയുടെ മുലപ്പാൽ കുടിക്കുമ്പോൾ, ഓക്സിടോസിൻ എന്ന ഹോർമോൺ പാൽ, ആൽവിയോളിയിൽ നിന്ന് (ലോബ്യൂൾസ്), നാളങ്ങളിലൂടെ (മിൽക്ക് കനാലുകൾ) അരിയോളയ്ക്ക് പിന്നിലുള്ള സഞ്ചികളിലേക്കും (മിൽക്ക് പൂളുകൾ) തുടർന്ന് കുഞ്ഞിന്റെ വായിലേക്കും ഒഴുകാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു.

നാളങ്ങൾ, കൊഴുപ്പ് കോശങ്ങൾ, ബന്ധിത ടിഷ്യു എന്നിവയുടെ വളർച്ചയോടെ പ്രായപൂർത്തിയാകുമ്പോൾ സ്തന വികസനം ആരംഭിക്കുന്നു.[9] :18–21സ്തനങ്ങളുടെ ആത്യന്തിക വലുപ്പം നിർണ്ണയിക്കുന്നത് കൊഴുപ്പ് കോശങ്ങളുടെ എണ്ണമാണ്. സ്തനത്തിന്റെ വലിപ്പം അമ്മയുടെ മുലയൂട്ടൽ ശേഷിയുമായോ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന പാലിന്റെ അളവുമായോ ബന്ധപ്പെട്ടിട്ടില്ല.[9] :18–21 ലാക്ടോജെനിസിസ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന പാൽ ഉൽപാദന പ്രക്രിയ 3 ഘട്ടങ്ങളിലായാണ് നടക്കുന്നത്. ആദ്യ ഘട്ടം ഗർഭാവസ്ഥയിൽ നടക്കുന്നു, ഇത് സ്തനത്തിന്റെ വികാസത്തിനും കന്നിപ്പാൽ ഉൽപാദനത്തിനും അനുവദിക്കുന്നു, കട്ടിയുള്ള ആദ്യകാല പാൽ അളവിൽ കുറവും എന്നാൽ പോഷകസമൃദ്ധവുമാണ്.[9] :18–21കുഞ്ഞിന്റെയും മറുപിള്ളയുടെയും ജനനം പാലുൽപ്പാദനത്തിന്റെ രണ്ടാം ഘട്ടത്തിന്റെ ആരംഭത്തെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു, ഇത് അടുത്ത കുറച്ച് ദിവസങ്ങളിൽ പാൽ വരാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു. പാൽ ഉൽപാദനത്തിന്റെ മൂന്നാം ഘട്ടം ആഴ്ചകളോളം ക്രമേണ സംഭവിക്കുന്നു, പ്രാദേശികമായി (മുലയിൽ) നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്ന പൂർണ്ണമായ പാൽ വിതരണമാണ് ഇതിന്റെ സവിശേഷത, പ്രധാനമായും ശിശുവിന്റെ ഭക്ഷണത്തിന്റെ ആവശ്യകതയാണ് ഇത്. ഇത് ലാക്ടോജെനിസിസിന്റെ രണ്ടാം ഘട്ടത്തിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണ്, ഇത് പ്ലാസന്റ ഡെലിവറിക്ക് ശേഷം സ്വാഭാവികമായി സംഭവിക്കുന്ന ഹോർമോൺ ഫീഡ്ബാക്ക് ലൂപ്പുകളാൽ മസ്തിഷ്കത്തിൽ നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്നു.[9] :18–21[20]

പരമ്പരാഗതമായി, ഗർഭാവസ്ഥയെ തുടർന്നാണ് മുലയൂട്ടൽ സംഭവിക്കുന്നതെങ്കിലും, ഗർഭാവസ്ഥയുടെ അഭാവത്തിൽ ഹോർമോൺ തെറാപ്പിയിലൂടെയും മുലക്കണ്ണ് ഉത്തേജനത്തിലൂടെയും മുല ചുരത്തൽ പ്രേരിപ്പിച്ചേക്കാം.

ലാക്ടോജെനിസിസ് I ഉം ഗർഭാവസ്ഥയിലെ മറ്റ് മാറ്റങ്ങളും

ഗർഭാവസ്ഥയിലെ മാറ്റങ്ങൾ, ഗർഭാവസ്ഥയിൽ ഏകദേശം 16 ആഴ്ച ആരംഭിക്കുന്നു. മുലയൂട്ടലിനായി മുലപ്പാൽ തയ്യാറാക്കുന്ന ലാക്ടോജെനിസിസ് I എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ മാറ്റങ്ങൾ, പ്ലാസന്റയും മസ്തിഷ്കവും ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഹോർമോണുകളാൽ നയിക്കപ്പെടുന്നു, അതായത് ഈസ്ട്രജൻ, പ്രൊജസ്റ്ററോൺ, പ്രോലക്റ്റിൻ, ഇത് ഗർഭകാലത്തുടനീളം ക്രമേണ വർദ്ധിക്കുകയും ആൽവിയോളാർ (പാൽ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന) ടിഷ്യുവിന്റെ ഘടനാപരമായ വികാസത്തിന് കാരണമാകുകയും ചെയ്യുന്നു.[9]:18–21[21][22] പാൽ ഉൽപാദനത്തിൽ പ്രോലക്റ്റിൻ പ്രധാന ഹോർമോണാണെങ്കിലും, ഗർഭകാലത്ത് ഉയർന്ന അളവിലുള്ള പ്രൊജസ്റ്ററോൺ, സ്തനത്തിലെ പ്രോലക്റ്റിൻ റിസപ്റ്ററുകളെ തടയുന്നു, അങ്ങനെ ഗർഭകാലത്ത് പാൽ "വരുന്നത്" തടയുന്നു.[9] :18–21[20][23]

പ്രോജസ്റ്ററോൺ, ഈസ്ട്രജൻ എന്നിവയുടെ നിയന്ത്രണത്തിലാണ് മറ്റ് പല ശാരീരിക മാറ്റങ്ങളും സംഭവിക്കുന്നത്. രക്തക്കുഴലുകളുടെ വികാസം, ഗര്ഭപാത്രത്തിലേക്കുള്ള രക്തയോട്ടം, ഗ്ലൂക്കോസിന്റെ ലഭ്യത (പിന്നീട് മറുപിള്ളയിലൂടെ ഗര്ഭപിണ്ഡത്തിലേക്ക് കടത്തിവിടുന്നു), ചർമ്മത്തിന്റെ പിഗ്മെന്റേഷൻ വർദ്ധിക്കുന്നത്, മുലക്കണ്ണുകളും അരിയോളയും, ലിനിയ നിഗ്രയുടെ രൂപീകരണം, ഗർഭാവസ്ഥയിൽ മെലാസ്മയുടെ ആരംഭം എന്നിവ ഈ മാറ്റങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ ഇത് ഇവയിൽ മാത്രം പരിമിതപ്പെടുന്നില്ല.[9]:18–21[24][25]

ലാക്ടോജെനിസിസ് II

ഗർഭകാലത്തും മറുപിള്ളയുടെ പ്രസവത്തിനു ശേഷവും മാതൃ ഹോർമോണുകളുടെ അളവ്. എസ്ട്രാഡിയോൾ, എസ്ട്രിയോൾ, പ്രൊജസ്റ്ററോൺ, ടെസ്റ്റോസ്റ്റിറോൺ, സെക്‌സ് ഹോർമോൺ ബൈൻഡിംഗ് ഗ്ലോബുലിൻ (എസ്എച്ച്ബിജി) എന്നിവയെല്ലാം ഗർഭകാലത്തുടനീളം വർദ്ധിക്കുകയും മറുപിള്ളയുടെ ഡെലിവറിക്ക് ശേഷം പെട്ടെന്ന് കുറയുകയും ചെയ്യും.[23][24]

പ്രസവത്തിന്റെ മൂന്നാം ഘട്ടം കുഞ്ഞിന്റെ ജനനത്തിനും മറുപിള്ളയുടെ പ്രസവത്തിനും ഇടയിലുള്ള കാലഘട്ടത്തെ വിവരിക്കുന്നു, ഇത് സാധാരണയായി 30 മിനിറ്റിൽ താഴെ മാത്രമേ നീണ്ടുനിൽക്കൂ.[26] മറുപിള്ളയുടെ പ്രസവം പ്ലാസന്റൽ ഹോർമോണുകളുടെ പെട്ടെന്നുള്ള ഇടിവിന് കാരണമാകുന്നു.[26][9]:18–21[23] ഈ കുറവ്, പ്രത്യേകിച്ച് പ്രൊജസ്റ്ററോണിൽ, പ്രോലാക്റ്റിനെ അതിന്റെ സ്തനങ്ങളിലെ റിസപ്റ്ററുകളിൽ ഫലപ്രദമായി പ്രവർത്തിക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നു, ഇത് അടുത്ത ഏതാനും ദിവസങ്ങളിൽ പാൽ "വരാൻ" അനുവദിക്കുന്ന മാറ്റങ്ങളുടെ ഒരു നിരയിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. ഈ മാറ്റങ്ങളെ മൊത്തത്തിൽ ലാക്ടോജെനിസിസ് II എന്ന് വിളിക്കുന്നു.[9]:18–21[23][27] ലാക്ടോജെനിസിസ് II സംഭവിക്കുന്നതിനാൽ അടുത്ത കുറച്ച് ദിവസത്തേക്ക് കൊളസ്ട്രം ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത് തുടരുന്നു.[9] :18–21ഡെലിവറി കഴിഞ്ഞ് അഞ്ച് ദിവസം വരെ പാൽ "വരാം"; എന്നിരുന്നാലും, താഴെയുള്ള "പാൽ 'വരുന്നതിന്റെ കാലതാമസം" എന്ന ഉപവിഭാഗത്തിൽ വിവരിച്ചിരിക്കുന്നതുപോലെ നിരവധി ഘടകങ്ങൾ കാരണം ഈ പ്രക്രിയ വൈകിയേക്കാം.[9] :18–21[23] ഗർഭാവസ്ഥയിലും പ്രസവസമയത്തും ഗർഭാശയത്തിൻ്റെ മിനുസമാർന്ന പേശികൾ ചുരുങ്ങുന്നതിന് സൂചന നൽകുന്ന ഓക്സിടോസിൻ, മുലയൂട്ടൽ പ്രക്രിയയിലും ഉൾപ്പെടുന്നു.[26][23] ഓക്സിടോസിൻ പാൽ നാളങ്ങൾക്കും അൽവിയോളിക്കും ചുറ്റുമുള്ള ബാൻഡ് പോലുള്ള കോശങ്ങളുടെ മിനുസമാർന്ന പേശി പാളിയെ ചുരുങ്ങുന്നു, പുതുതായി ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന പാലിലേക്ക് നാളി സംവിധാനത്തിലൂടെയും മുലക്കണ്ണിലൂടെയും പുറത്തേക്ക് പോകുന്നു.[9] :18–21[23] ഈ പ്രക്രിയയെ മിൽക്ക് എജക്ഷൻ റിഫ്ലെക്സ് അല്ലെങ്കിൽ ലെറ്റ്-ഡൗൺ എന്നറിയപ്പെടുന്നു.[9] :18–21സ്തനത്തിലും ഗര്ഭപാത്രത്തിലും ഓക്‌സിടോസിന്റെ ഇരട്ട പ്രവർത്തനം കാരണം, മുലയൂട്ടുന്ന അമ്മമാർക്കും മുലയൂട്ടുന്ന സമയത്ത്, ആദ്യത്തെ കുറച്ച് ദിവസങ്ങൾ മുതൽ ആഴ്ചകൾ വരെ ഗർഭാശയ വേദന അനുഭവപ്പെടാം.[23]

ലാക്ടോജെനിസിസ് III

പ്രോലാക്റ്റിൻ, ഓക്സിടോസിൻ എന്നിവ പാൽ വിതരണം ആരംഭിക്കുന്നതിന് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്, എന്നിരുന്നാലും, പാൽ വിതരണം നന്നായി സ്ഥാപിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ, ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന പാലിന്റെ അളവും ഉള്ളടക്കവും പ്രാദേശികമായി നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്നു.[9]:18–21[20] മുലയൂട്ടുന്ന അമ്മമാരിൽ പ്രോലാക്റ്റിന്റെ അളവ് ശരാശരി കൂടുതലാണെങ്കിലും, പ്രോലക്റ്റിന്റെ അളവ് പാലിന്റെ അളവുമായി ബന്ധപ്പെടുന്നില്ല.[9] :18–21 ഈ ഘട്ടത്തിൽ, സ്തനങ്ങളിൽ നിന്ന് പാൽ ഒഴുകുന്നത് വഴി പാൽ ഉൽപാദനം ആരംഭിക്കുന്നു. മുലകൾ ഇടയ്ക്കിടെ ഊറ്റിയെടുക്കുക എന്നതാണ് പാൽ വിതരണം നിലനിർത്താനുള്ള ഏക മാർഗം. സ്തനങ്ങളിൽ അപൂർവ്വമായതോ അപൂർണ്ണമായതോ ആയ ഡ്രെയിനേജ്, അൽവിയോളിയിലേക്കുള്ള രക്തയോട്ടം കുറയ്ക്കുകയും പാൽ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന കോശങ്ങൾക്ക് പാൽ കുറവ് ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നതിന് സൂചന നൽകുന്നു.[9] :18–21[20][23][9] :72–80

മുലപ്പാൽ

മനുഷ്യന്റെ മുലപ്പാലിന്റെ രണ്ട് 25 മില്ലി സാമ്പിളുകൾ. ഇടതുവശത്തുള്ള സാമ്പിൾ നിറഞ്ഞ മുലയിൽ നിന്ന് വരുന്ന വെള്ളമുള്ള പാൽ ആയ ഫോർമിൽക്ക് ആണ്. വലതുവശത്ത് ഏതാണ്ട് ഒഴിഞ്ഞ സ്‌തനത്തിൽ നിന്ന് വരുന്ന ക്രീം പാൽ ആയ ഹിൻഡ്‌മിൽക്ക് ആണ്.[28]

മുലപ്പാലിന്റെ ഉള്ളടക്കം പോഷകാഹാര ഉള്ളടക്കം, ബയോ ആക്റ്റീവ് ഉള്ളടക്കം എന്നിങ്ങനെ രണ്ട് വ്യത്യസ്ത വിഭാഗങ്ങളായി ചർച്ചചെയ്യണം. [9]:10–14

പോഷക ഉള്ളടക്കം

മുലപ്പാലിൽ ഉദ്ദേശിച്ച പോഷക ഉള്ളടക്കത്തിന്റെ പാറ്റേൺ താരതമ്യേന സ്ഥിരതയുള്ളതാണ്. അമ്മയുടെ രക്തപ്രവാഹത്തിലെയും ശരീര സംഭരണികളിലെയും പോഷകങ്ങളിൽ നിന്നാണ് മുലപ്പാൽ നിർമ്മിക്കുന്നത്. കുഞ്ഞിന്റെ പ്രായത്തിന് അനുയോജ്യമായ വളർച്ചയ്ക്കും വികാസത്തിനും ആവശ്യമായ കൊഴുപ്പ്, പഞ്ചസാര, വെള്ളം, പ്രോട്ടീൻ എന്നിവയുടെ ഒപ്റ്റിമൽ ബാലൻസ് ഇതിലുണ്ട്. [9]:10–14[29] ഗർഭകാലം, ശിശുവിന്റെ പ്രായം, മാതൃപ്രായം, അമ്മയുടെ പുകവലി, ശിശുവിന്റെ പോഷക ആവശ്യങ്ങൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ വിവിധ ഘടകങ്ങൾ മുലപ്പാലിന്റെ പോഷക ഘടനയെ സ്വാധീനിക്കും. [9] :10–14[30]

അമ്മയ്ക്ക് വിറ്റാമിനുകളുടെ കുറവ് ഇല്ലെങ്കിൽ, മുലപ്പാൽ സാധാരണയായി അവളുടെ കുഞ്ഞിന്റെ വിറ്റാമിൻ ഡി ഒഴികെയുള്ള ആവശ്യങ്ങൾ നൽകുന്നു. സിഡിസി, നാഷണൽ ഹെൽത്ത് സർവീസ് (യുകെ), കനേഡിയൻ പീഡിയാട്രിക് സൊസൈറ്റി, അമേരിക്കൻ അക്കാദമി ഓഫ് പീഡിയാട്രിക്സ്, അമേരിക്കൻ അക്കാദമി ഓഫ് മുലപ്പാൽ മാത്രം ശിശുക്കൾക്ക് മതിയായ അളവിൽ വിറ്റാമിൻ ഡി നൽകുന്നില്ലെന്ന് ഫാമിലി ഫിസിഷ്യൻമാർ എല്ലാവരും സമ്മതിക്കുന്നു, അതിനാൽ കുഞ്ഞുങ്ങൾക്ക് പ്രതിദിനം 400 IU വിറ്റാമിൻ ഡി നൽകണമെന്ന് അവർ മാതാപിതാക്കളെ ഉപദേശിക്കുന്നു. [31] [32] [33] [34] [35] [36] മുലയൂട്ടുന്ന ശിശുക്കൾക്ക് ഈ അളവിൽ വിറ്റാമിൻ ഡി നൽകുന്നത് വിറ്റാമിൻ ഡിയുടെ അപര്യാപ്തതയുടെ നിരക്ക് കുറയ്ക്കുന്നതായി കാണിക്കുന്നു (25-OH വിറ്റാമിൻ ഡി <50 nmol/L എന്ന് നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത്). എന്നിരുന്നാലും, ഈ അളവ് വിറ്റാമിൻ ഡിയുടെ കുറവിന്റെ (25-OH വിറ്റാമിൻ ഡി <30 nmol/L എന്ന് നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത്) അല്ലെങ്കിൽ റിക്കറ്റ്‌സിന്റെ നിരക്ക് കുറച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്ന് നിർണ്ണയിക്കാൻ ഏറ്റവും പുതിയ കോക്രേൻ അവലോകനത്തിൽ മതിയായ തെളിവുകൾ ഇല്ലായിരുന്നു. [37] അകാല ജനനം അല്ലാത്ത ശിശുക്കൾക്ക് സാധാരണയായി ഇരുമ്പ് സപ്ലിമെന്റേഷൻ ആവശ്യമില്ല. ജനനസമയത്ത് ചരട് മുറുകെ പിടിക്കുന്നത് ഒരു മിനിറ്റെങ്കിലും വൈകുന്നത് ആദ്യ വർഷത്തേക്ക് ശിശുക്കളുടെ ഇരുമ്പ് നില മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നു. [9]:50–51[38] ഏകദേശം 6 മാസം പ്രായമുള്ളപ്പോൾ കോംപ്ലിമെന്ററി (ഖര) ഭക്ഷണങ്ങൾ നല്കി തുടങ്ങൂമ്പോൾ, കുട്ടികളുടെ ഇരുമ്പ് ശേഖരം നിലനിർത്താൻ സഹായിക്കുന്നതിന് ഇരുമ്പ് അടങ്ങിയ ഭക്ഷണങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ മാതാപിതാക്കൾ ശ്രദ്ധിക്കണം. [9] :50–51[38]

ബയോ ആക്റ്റീവ് ഉള്ളടക്കം

മുലപ്പാലിന്റെ പോഷക ഗുണങ്ങൾക്ക് പുറമേ, മുലപ്പാൽ എൻസൈമുകൾ, ആന്റിബോഡികൾ, കുഞ്ഞിന്റെ വളർച്ചയ്ക്കും വികാസത്തിനും സഹായിക്കുന്ന മറ്റ് പദാർത്ഥങ്ങൾ എന്നിവയും നൽകുന്നു. [9]:10–14കുഞ്ഞിന്റെ ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് മുലപ്പാലിന്റെ ബയോ ആക്റ്റീവ് മേക്കപ്പും മാറുന്നു; ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു ശിശു മുകളിലെ ശ്വാസകോശ സംബന്ധമായ അണുബാധയിൽ നിന്ന് കരകയറുമ്പോൾ, പ്രാദേശിക സിഗ്നലിംഗ് ശിശുവിന്റെ രോഗപ്രതിരോധ സംവിധാനത്തെ സഹായിക്കുന്നതിന് രോഗപ്രതിരോധ കോശങ്ങളുടെയും പ്രോട്ടീനുകളുടെയും കടന്നുപോകൽ അനുവദിക്കുന്നു. [9] :10–14[39]

ഗർഭാവസ്ഥയിലും പ്രസവത്തിനു ശേഷമുള്ള ആദ്യ ദിവസങ്ങളിലും ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന കൊളസ്ട്രം ദഹിപ്പിക്കാൻ എളുപ്പവും പോഷകഗുണമുള്ളതുമാണ്, ഇത് കുഞ്ഞിനെ നേരത്തെയുള്ള മലം പുറന്തള്ളാൻ സഹായിക്കുന്നു. [9]:27–34[40] ഇത് അധിക ബിലിറൂബിൻ പുറന്തള്ളാൻ സഹായിക്കുന്നഉ വഴി മഞ്ഞപ്പിത്തം തടയാൻ സഹായിക്കുന്നു. [9] :34–47കുഞ്ഞിന്റെ ദഹനനാളത്തെ വിദേശ വസ്തുക്കളിൽ നിന്നും അണുക്കളിൽ നിന്നും അടയ്ക്കാനും കൊളസ്ട്രം സഹായിക്കുന്നു, ഇത് അമ്മ കഴിച്ച ഭക്ഷണങ്ങളോട് കുഞ്ഞിനെ ബോധവൽക്കരിക്കുകയും വയറിളക്ക രോഗത്തിനുള്ള സാധ്യത കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യും. [9] :10–14[23] പ്ലാസന്റയിലൂടെ കുഞ്ഞിന് ചില ആന്റിബോഡികൾ ( IgG ) ലഭിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, കൊളസ്‌ട്രത്തിൽ നവജാതശിശുവിന് ഇമ്യൂണോഗ്ലോബുലിൻ എ (IgA) എന്ന പുതിയ ഒരു പദാർത്ഥം അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. അണുക്കളിൽ നിന്ന് ആക്രമണത്തിന് വിധേയമാകാൻ സാധ്യതയുള്ള തൊണ്ട, ശ്വാസകോശം, കുടൽ എന്നിവയുടെ മ്യൂക്കസ് ചർമ്മത്തിലെ അണുക്കളെ ആക്രമിക്കാൻ IgA പ്രവർത്തിക്കുന്നു. [9] :10–14[23] [41] കൂടാതെ, മുലപ്പാലിൽ ധാരാളം ആന്റിഓക്‌സിഡന്റും ആൻറി-ഇൻഫ്ലമേറ്ററി എൻസൈമുകളും പ്രോട്ടീനുകളും അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്, ഇത് ഭക്ഷണത്തോടുള്ള ഗ്യാസ്ട്രോഇന്റസ്റ്റൈനൽ അലർജികൾ, കൂമ്പോള പോലുള്ള വായു കണങ്ങളോടുള്ള ശ്വസന അലർജികൾ, ആസ്ത്മ പോലുള്ള മറ്റ് അറ്റോപിക് രോഗങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്കുള്ള സാധ്യത കുറയ്ക്കുന്നു. [9] :10–14[23]

പ്രക്രിയ

തുടക്കം

ഒരു പരിചാരക സ്റ്റെതസ്കോപ്പ് ഉപയോഗിച്ച് അതിന്റെ ശ്വാസത്തിന്റെ ശബ്ദം പരിശോധിക്കുമ്പോൾ നവജാതശിശു വിശ്രമിക്കുന്നു

കുട്ടി ജനിച്ച് ആദ്യ മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ മുലയൂട്ടൽ ആരംഭിക്കാൻ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. [26][9]:27–34[42] [43] [44] തടസ്സമില്ലാത്ത ചർമ്മ-ചർമ്മ സമ്പർക്കവും മുലയൂട്ടലും ജനിച്ചയുടനെ ആരംഭിക്കാം, ഇത് ജനനശേഷം കുറഞ്ഞത് ഒരു മണിക്കൂറെങ്കിലും തുടരണം. [9] :27–34[44] ശിശു-അമ്മ ഇടപെടലിന്റെ ഈ കാലഘട്ടം, പൊതുവെ പ്രസവാനന്തര കാലഘട്ടത്തിലെ "സുവർണ്ണ സമയം" എന്നറിയപ്പെടുന്നു, ഇത് അമ്മയ്ക്കും കുഞ്ഞിനും അമ്മയും കുഞ്ഞും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെ സഹായിക്കുന്നു, കൂടാതെ സഹജമായ മുലയൂട്ടൽ സ്വഭാവത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുമെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. [9] :27–34[45] നവജാതശിശുക്കൾക്ക് ഉടനടി അമ്മയുടെ ചർമ്മത്തിൽ ചേർന്നു നിൽനുള്ള സ്വാഭാവിക സഹജവാസനയുണ്ട്. [9] :27–34

സിസേറിയൻ ശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെയാണ് കുഞ്ഞ് ജനിച്ചതെങ്കിൽ പോലും, ചർമ്മ-ചർമ്മ സമ്പർക്കം ഉണ്ടാകണം. [9]:27–34[46] ഇതിനായി കുഞ്ഞിനെ ഓപ്പറേഷൻ റൂമിലോ റിക്കവറി ഏരിയയിലോ അമ്മയുടെ മേൽ വയ്ക്കുന്നു. കുഞ്ഞിനെ ഉടനടി കൈയിലെടുക്കാൻ അമ്മയ്ക്ക് കഴിയുന്നില്ലെങ്കിൽ, അമ്മയ്ക്ക് കഴിയുന്നത് വരെ ഒരു കുടുംബാംഗത്തിന് ചർമ്മത്തിന് ചർമ്മ സംരക്ഷണം നൽകാൻ കഴിയും.

ബ്രെസ്റ്റ് ക്രാൾ

UNICEF ഉദ്ധരിച്ച പഠനങ്ങൾ അനുസരിച്ച്, കുഞ്ഞുങ്ങൾ സ്വാഭാവികമായും ആദ്യത്തെ മുലയൂട്ടലിലേക്ക് നയിക്കുന്ന ഒരു പ്രക്രിയ പിന്തുടരുന്നു. ജനിച്ച് കുറച്ച് സമയത്തിന് ശേഷം, കുഞ്ഞ് വിശ്രമിക്കുകയും കൈകൾ, തോളുകൾ, തല എന്നിവയുടെ ചെറിയ ചലനങ്ങൾ നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. അമ്മയുടെ വയറ്റിൽ വെച്ചാൽ കുഞ്ഞ് ക്രമേണ മുലയുടെ നേർക്ക് നീങ്ങുന്നു, ഇത് ബ്രെസ്റ്റ് ക്രാൾ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. [45] ഭക്ഷണം നൽകിയ ശേഷം, വിശ്രമിക്കുമ്പോൾ ഒരു കുഞ്ഞ് നെഞ്ചോട് ചേർന്ന് കിടക്കുന്നത് സാധാരണമാണ്. ഇത് ചിലപ്പോൾ വിശപ്പില്ലായ്മയായി തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെടുന്നു. തടസ്സങ്ങളില്ലാതെ, എല്ലാ കുഞ്ഞുങ്ങളും ഈ പ്രക്രിയ പിന്തുടരുന്നു. കുഞ്ഞിനെ എടുത്ത് നെഞ്ചിലേക്ക് ചലിപ്പിക്കുക, അല്ലെങ്കിൽ കുഞ്ഞിനെ തൂക്കി എടുക്കുന്നത് പോലെയുള്ള പ്രക്രിയ തടസ്സപ്പെടുത്തുക എന്നിവ തുടർന്നുള്ള മുലയൂട്ടൽ കൂടുതൽ സങ്കീർണ്ണമാക്കും. [47] തൂക്കം, അളക്കൽ, കുളിക്കൽ, കണ്ണ് പ്രതിരോധം തുടങ്ങിയ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആദ്യ മുലയൂട്ടൽ കഴിഞ്ഞ് മാത്രം മതി. [48]

മാസം തികയാത്ത അല്ലെങ്കിൽ കുറഞ്ഞ ടോൺ ശിശുക്കൾ

മാസം തികയാതെ ജനിക്കുന്ന കുട്ടികൾ (37 ആഴ്ചകൾക്ക് മുമ്പ്), ആദ്യകാല കാലയളവിൽ ജനിച്ച കുട്ടികൾ (37 ആഴ്ച-38 ആഴ്ചകളും 6 ദിവസവും), സെറിബ്രൽ പാൾസി, ഡൗൺ സിൻഡ്രോം പോലുള്ള ക്രോമസോം തകരാറുകളോ ന്യൂറോളജിക്കൽ അവസ്ഥകളോ പോലുള്ള താഴ്ന്ന മസ്കുലർ ടോൺ ഉള്ള കുട്ടികൾ എന്നിവർക്ക് ജനിച്ചയുടനെ മുല കുടിക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ട് ഉണ്ടാകാം. [9]:34–47[49] [50] ഈ ശിശുക്കൾക്ക് മതിയായ പാൽ കുടിക്കാത്തതിന്റെ സങ്കീർണതകൾക്കു സാധ്യത കൂടുതലാണ് (ഉദാ. നിർജ്ജലീകരണം, ഹൈപ്പോഗ്ലൈസീമിയ, മഞ്ഞപ്പിത്തം, അമിതമായ ശരീരഭാരം എന്നിവ). [51]

സമയം

നവജാത ശിശുക്കൾക്ക് ഓരോ 24 മണിക്കൂറിലും 8-12 തവണ പാൽ നൽകണം, ശിശുക്കൾ സാധാരണയായി ഓരോ മൂന്നു മണിക്കൂറിലും അല്ലെങ്കിൽ ആദ്യത്തെ രണ്ടോ നാലോ ആഴ്ചയിലോ വിശപ്പിന്റെ സൂചനകൾ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു. [26][9]:27–34[9] :50–51[52] ഒരു നവജാതശിശുവിന് ചെറിയ വയറ് ശേഷി(ഏകദേശം 20 മില്ലി) ആണുള്ളത്. [53] ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന മുലപ്പാലിന്റെ അളവ് കുഞ്ഞിന്റെ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാൻ സമയബന്ധിതമായി നിർണ്ണയിക്കപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞിന്റെ ആമാശയ ശേഷിയുടെ വികസിക്കുന്നതിനാനുസരിച്ച് ക്രമേണ അളവ് വർദ്ധിക്കുന്നു. [9] :27–34[41]

പല നവജാതശിശുക്കളും സാധാരണയായി ഓരോ സ്തനത്തിലും 10 മുതൽ 15 മിനിറ്റ് വരെ പാൽ കുടിക്കും, എന്നിരുന്നാലും ശിശുക്കളുടെ ഉണർവും കാര്യക്ഷമതയും അനുസരിച്ച് ഫീഡുകൾ 45 മിനിറ്റ് വരെ നീണ്ടുനിൽക്കും. [9]:50–51[54]

പോഷകസമൃദ്ധവും പോഷകരഹിതവും ആയ പാൽ കുടി തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം മാതാപിതാക്കൾ തിരിച്ചറിയേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്. പോഷക സമൃദ്ധമായ നൂട്രിറ്റീവ് സക്കിംഗ് ഒരു സാവധാനവും താളാത്മകവുമായ പാറ്റേൺ പിന്തുടരുന്നു, ഓരോ വിഴുങ്ങലും 1-2 സക്ക്സ്. പോഷകരഹിതമായ നോൺ-നൂട്രിറ്റീവ് സക്കിംഗ് എന്നത് കുറച്ച് വിഴുങ്ങലുകളുള്ള ഒരു വേഗത്തിലുള്ള സക്കിംഗ് പാറ്റേണാണ്. ഈ വിഴുങ്ങൽ രീതി പലപ്പോഴും ഒരു ഫീഡിന്റെ തുടക്കത്തിലും/അല്ലെങ്കിൽ അവസാനത്തിലും നിരീക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. പാൽ കുടിയുടെ തുടക്കത്തിൽ, ഈ പാറ്റേൺ പാൽ മന്ദതയെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു, പാൽ കുടിയുടെ അവസാനം, ഇത് കുഞ്ഞ് ക്ഷീണിച്ചതിന്റെ സൂചനയായിരിക്കാം. [9]:27–34

ദൈർഘ്യവും പ്രത്യേകതയും

സിഡിസി, ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ, നാഷണൽ ഹെൽത്ത് സർവീസ്, കനേഡിയൻ പീഡിയാട്രിക് സൊസൈറ്റി, അമേരിക്കൻ അക്കാദമി ഓഫ് പീഡിയാട്രിക്സ്, അമേരിക്കൻ അക്കാദമി ഓഫ് ഫാമിലി ഫിസിഷ്യൻസ് എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി ആരോഗ്യ സംഘടനകൾ, വൈദ്യശാസ്ത്രപരമായി വിപരീതഫലങ്ങളില്ലെങ്കിൽ, പ്രസവശേഷം ആറുമാസത്തേക്ക് മുലയൂട്ടാൻ മാത്രം ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. [3][9]:15–17[55] [56] [57] [58] [4][59] [60] [61] [62] [63] [64] വിറ്റാമിനുകളും ധാതുക്കളും മരുന്നുകളും ഒഴികെയുള്ള തരം (വെള്ളം, ജ്യൂസ്, മനുഷ്യേതര പാൽ, ഭക്ഷണങ്ങൾ എന്നിവയില്ല) ഭക്ഷണങ്ങൾ ഈ സമയത്ത് നല്കാൻ പാടുള്ളതല്ല. [9] :15–17[48] മനുഷ്യ ദാതാവിന്റെ മുലപ്പാൽ സപ്ലിമെന്റേഷൻ ചില പ്രത്യേക സന്ദർഭങ്ങളിൽ ആവശ്യമായി വരാം. [65] ഏകദേശം ആറുമാസം പ്രായമാകുമ്പോൾ ഖരപദാർഥങ്ങൾ അവതരിപ്പിച്ച ശേഷം, മുലയൂട്ടൽ തുടരാൻ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. അമേരിക്കൻ അക്കാദമി ഓഫ് പീഡിയാട്രിക്‌സ് ശുപാർശ ചെയ്യുന്നത് കുഞ്ഞുങ്ങൾക്ക് കുറഞ്ഞത് 12 മാസം വരെ അല്ലെങ്കിൽ അമ്മയും കുട്ടിയും ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെങ്കിൽ അതിൽ കൂടുതലോ മുലയൂട്ടണം,എന്ന് ആണ്. [9] :15–17[4] ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയുടെ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ "രണ്ടു വയസ്സോ അതിൽ കൂടുതലോ പ്രായമാകുന്നതുവരെആവശ്യാനുസരണം മുലയൂട്ടൽ തുടരാൻ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. [42][66]

യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്, കാനഡ, ഗ്രേറ്റ് ബ്രിട്ടൻ തുടങ്ങിയ പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളിൽ, ദീർഘകാല മുലയൂട്ടൽ താരതമ്യേന അസാധാരണമാണ്, മാത്രമല്ല ഇത് വിമർശനത്തിന് ഇടയാക്കുകയും ചെയ്യും. [67] [68]

സ്ഥാനം

മുലക്കണ്ണ് വേദന തടയുന്നതിനും കുഞ്ഞിന് ആവശ്യത്തിന് പാൽ ലഭിക്കുന്നതിനും ഫലപ്രദമായ സ്ഥാനനിർണ്ണയവും ലാച്ച് ചെയ്യുന്നതിനുള്ള സാങ്കേതികതയും ആവശ്യമാണ്. [9]:27–34[9] :50–51[69]

കുഞ്ഞുങ്ങൾക്ക് ഒന്നിലധികം സ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്ന് വിജയകരമായി മുലപ്പാൽ കുടിക്കാൻ കഴിയും. ഓരോ കുഞ്ഞിനും ഒരു പ്രത്യേക സ്ഥാനം ഇഷ്ടപ്പെട്ടേക്കാം. [70]

• 
  നിൽക്കുന്ന അമ്മ തന്റെ കുഞ്ഞിനെ മുലയൂട്ടുന്നു, കഞ്ചംബരി, ഗിനിയ-ബിസാവു, 1973
• 
  ചേര്ത്ത് പിടിച്ചുള്ള ക്രാഡിൽ ഹോൾഡ് മുലയൂട്ടൽ രീതി
• 
  മുലയൂട്ടൽ - ക്രോസ് ക്രാഡിൽ സ്ഥാനം.
• 
  മുലയൂട്ടൽ - ഫുട്ബോൾ ഹോൾഡ്.
• 
  മുലയൂട്ടൽ - സെമി-റിക്ലെയിനിങ് സ്ഥാനം.
• 
  മുലയൂട്ടൽ - വശം ചരിഞ്ഞു കിടക്കുന്ന രീതി.
• 
  മുലയൂട്ടൽ - സുപ്പൈൻ സ്ഥാനം.
• 
  മുലയൂട്ടൽ - ഇരട്ടകൾ, ക്രോസ് ക്രാഡിൽ പൊസിഷൻ I.
• 
  മുലയൂട്ടൽ - ഇരട്ടകൾ, ഫുട്ബോൾ അല്ലെങ്കിൽ ക്ലച്ച് ഹോൾഡ്.
• 
  മുലയൂട്ടൽ - ഇരട്ടകൾ, സമാന്തര സ്ഥാനം II.

ആരോഗ്യ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ

പ്രധാന ആരോഗ്യ സംഘടനകൾക്കിടയിൽ മുലയൂട്ടലിനുള്ള പിന്തുണ സാർവത്രികമാണ്. "ശിശുക്കളുടെ ആരോഗ്യകരമായ വളർച്ചയ്ക്കും വികാസത്തിനും അനുയോജ്യമായ ഭക്ഷണമാണ് മുലപ്പാൽ; അമ്മമാരുടെ ആരോഗ്യത്തിന് സുപ്രധാനമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുള്ള പ്രത്യുൽപാദന പ്രക്രിയയുടെ അവിഭാജ്യ ഘടകമാണ് മുലയൂട്ടൽ" എന്ന് ലോകാരോഗ്യസംഘടന പ്രസ്താവിക്കുന്നു. [71]

മുലയൂട്ടൽ അമ്മമാരിലും കുഞ്ഞുങ്ങളിലും നിരവധി രോഗസാധ്യതകൾ കുറയ്ക്കുന്നു.[72] കുറഞ്ഞത് 3 മാസമെങ്കിലും മുലപ്പാൽ മാത്രം നൽകിയ കുഞ്ഞുങ്ങളെ ഒരിക്കലും മുലപ്പാൽ കുടിക്കാത്ത കുഞ്ഞുങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ, ജീവിതത്തിന്റെ ആദ്യ വർഷത്തിൽ മുലയൂട്ടുന്നതുവഴി കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണച്ചെലവിൽ ശരാശരി 400 ഡോളർ ലാഭിക്കാനായതായി അമേരിക്കൻ അക്കാദമി ഓഫ് പീഡിയാട്രിക്സ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു.[73]

ശിശു

അമ്മയും കുഞ്ഞും തമ്മിലുള്ള ആദ്യകാല ത്വക്ക്-ചർമ്മ സമ്പർക്കം, മുലയൂട്ടൽ മൂലമുള്ള ഫലങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും കാർഡിയോ-റസ്പിരേറ്ററി സ്ഥിരത വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. [74] കുഞ്ഞിന്റെ പൊതുവായ ആരോഗ്യത്തിനും വളർച്ചയ്ക്കും വികാസത്തിനും മുലയൂട്ടൽ സഹായിക്കുമെന്ന് ചില പഠനങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. മുലപ്പാൽ നൽകാത്ത ശിശുക്കൾക്ക് ലോവർ റെസ്പിറേറ്ററി അണുബാധ, ചെവി അണുബാധ, ബാക്ടീരിയൽ മെനിഞ്ചൈറ്റിസ്, ബോട്ടുലിസം, മൂത്രനാളിയിലെ അണുബാധ, നെക്രോട്ടൈസിംഗ് എന്ററോകോളിറ്റിസ് എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിശിതവും വിട്ടുമാറാത്തതുമായ രോഗങ്ങൾ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത നേരിയ തോതിൽ വർദ്ധിക്കുന്നു.[75] [76] പെട്ടെന്നുള്ള ശിശുമരണത്തിന് കാരണമാകുന്ന സഡൻ ഇൻഫൻട് ഡെത്ത് സിൻഡ്രോം,[77] ഇൻസുലിൻ-ആശ്രിത പ്രമേഹം, ക്രോൺസ് രോഗം, വൻകുടൽ പുണ്ണ്, കുട്ടിക്കാലത്തെ ലിംഫോമ, അലർജി രോഗങ്ങൾ, ദഹനസംബന്ധമായ രോഗങ്ങൾ,[48] പൊണ്ണത്തടി, ബാല്യകാല രക്താർബുദം എന്നിവയിൽ നിന്ന് മുലപ്പാൽ ശിശുക്കളെ പരിരക്ഷിച്ചേക്കാം. [78] കൂടാതെ ഇത് വൈജ്ഞാനിക വികസനം വർധിപ്പിച്ചേക്കാം. [48] [79] മുലപ്പാൽ കുടിക്കുന്ന ശിശുക്കൾക്ക് ചെവി അണുബാധ, പൊണ്ണത്തടി, ടൈപ്പ് 1 പ്രമേഹം, ആസ്ത്മ, എസ്ഐഡിഎസ്, ലോവർ റെസ്പിറേറ്ററി, ഗ്യാസ്ട്രോഇന്റസ്റ്റൈനൽ അണുബാധകൾ എന്നിവയുടെ അപകടസാധ്യത കുറഞ്ഞതായി സിഡിസി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. [80] എന്നിരുന്നാലും മുലയൂട്ടലിന്റെ പ്രാധാന്യവും പരസ്പര ബന്ധമുള്ള മറ്റ് സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക ഘടകങ്ങളും വേർതിരിച്ചറിയാൻ പ്രയാസമാണ്.

വളർച്ച

മുലപ്പാൽ കുടിക്കുന്ന കുഞ്ഞിന്റെ ശരാശരി ജനന ഭാരം 5-6 മാസത്തിനുള്ളിൽ ഇരട്ടിയാകും. ഒരു വർഷമാകുമ്പോഴേക്കും ഒരു സാധാരണ മുലപ്പാൽ കുടിക്കുന്ന കുഞ്ഞിന് ഏകദേശം 2+1⁄2 മടങ്ങ് ഭാരം വർദ്ധിക്കും. ഒരു വർഷത്തിൽ, മുലപ്പാൽ കുടിക്കുന്ന കുഞ്ഞുങ്ങൾ ഫോർമുല ഭക്ഷണങ്ങള് കഴിക്കുന്ന കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാൾ മെലിഞ്ഞവരായിരിക്കും, എന്നിരുന്നാലും ഇത് ദീർഘകാല ആരോഗ്യം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നു. [81]

അണുബാധകൾ

മുലപ്പാലിൽ ബെയിൽ സാൽട്ട് സ്റ്റിമുലേറ്റഡ് ലിപേസ് ( അമീബിക് അണുബാധകളിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കുന്നു), ലാക്ടോഫെറിൻ (ഇരുമ്പുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുകയും കുടൽ ബാക്ടീരിയകളുടെ വളർച്ചയെ തടയുകയും ചെയ്യുന്നു) തുടങ്ങിയ നിരവധി അണുബാധ വിരുദ്ധ ഘടകങ്ങൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. [82] [83]

മുലയൂട്ടുന്ന സമയത്ത്, പ്രതിദിനം 0.25-0.5 ഗ്രാം IgA ആന്റിബോഡികൾ പാലിലൂടെ കുഞ്ഞിലേക്ക് കടക്കുന്നു. [84] [85] കൊളസ്ട്രത്തിന്റെ പ്രധാന സവിശേഷതകളിൽ ഒന്നാണിത്. [86] ഈ ആന്റിബോഡികളുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം ഒരുപക്ഷേ കുഞ്ഞിന്റെ കുടലിലെ സൂക്ഷ്മാണുക്കളാണ്. [87] [88]

മുലയൂട്ടുന്ന സമയത്ത് അമ്മയ്ക്കുള്ള വാക്സിനേഷൻ മിക്കവാറും എല്ലാ വാക്സിനുകൾക്കും സുരക്ഷിതമാണ്. കൂടാതെ, ടെറ്റനസ്, ഡിഫ്തീരിയ, വില്ലൻ ചുമ, ഇൻഫ്ലുവൻസ എന്നിവയ്‌ക്കെതിരായ വാക്‌സിനേഷൻ വഴി ലഭിക്കുന്ന അമ്മയുടെ പ്രതിരോധശേഷി കുഞ്ഞിനെ ഈ രോഗങ്ങളിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കും, കൂടാതെ മുലയൂട്ടൽ കുഞ്ഞിന് പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ്പിന് ശേഷം പനിയുടെ നിരക്ക് കുറയ്ക്കും. എന്നിരുന്നാലും, വസൂരി, മഞ്ഞപ്പനി വാക്സിനുകൾ ശിശുക്കളിൽ വാക്സിനിയ, എൻസെഫലൈറ്റിസ് എന്നിവ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. [89]

മരണനിരക്ക്

മുലപ്പാൽ ലഭിക്കാത്ത കുഞ്ഞുങ്ങൾ ഭാഗികമായോ പൂർണമായോ മുലയൂട്ടുന്നവരേക്കാൾ ഒരു മാസം പ്രായമാകുമ്പോൾ മരിക്കാനുള്ള സാധ്യത ആറിരട്ടിയാണെന്ന് ലോകാരോഗ്യ സംഘടന റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. ശിശുവിന്റെ നിലനിൽപ്പിന്റെയോ മരണത്തിന്റെയോ നിർണായക ഘടകമാണ് ആരോഗ്യപരിരക്ഷയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം. [90]

കുട്ടിക്കാലത്തെ അമിതവണ്ണം

അമിതവണ്ണത്തിനെതിരെയുള്ള മുലയൂട്ടലിന്റെ സംരക്ഷണ ഫലം ചെറുതാണെങ്കിലും പല പഠനങ്ങളിലും സ്ഥിരതയുള്ളതാണ്. [75][76][91] 2013 ലെ ഒരു രേഖാംശ പഠനത്തിൽ, കുറഞ്ഞത് നാല് മാസമെങ്കിലും മുലപ്പാൽ കുടിക്കുന്ന ശിശുക്കളിൽ രണ്ടോ നാലോ വയസ്സിൽ പൊണ്ണത്തടി കുറവാണെന്ന് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. [92]

അലർജി രോഗങ്ങൾ

അലർജി രോഗങ്ങൾ ഉണ്ടാകാൻ സാധ്യതയുള്ള കുട്ടികളിൽ (കുറഞ്ഞത് ഒരു രക്ഷിതാവോ സഹോദരനോ അറ്റോപ്പി ഉള്ളതായി നിർവചിക്കപ്പെടുന്നു), അറ്റോപിക് സിൻഡ്രോം 4 മാസത്തെ എക്സ്ക്ലൂസീവ് മുലയൂട്ടലിലൂടെ തടയാനോ കാലതാമസം വരുത്താനോ കഴിയും, എന്നിരുന്നാലും ഈ ഗുണങ്ങൾ നിലനിൽക്കില്ല. [93]

മറ്റ് ആരോഗ്യ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ

മാസം തികയാതെ ജനിച്ച കുട്ടികളിൽ നെക്രോട്ടൈസിംഗ് എന്ററോകോളിറ്റിസ് (NEC) ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത മുലയൂട്ടൽ കുറയ്ക്കും. [76]

ഏകദേശം 14 മുതൽ 19 ശതമാനം വരെ ലുക്കീമിയ കേസുകളും ആറുമാസമോ അതിൽ കൂടുതലോ മുലയൂട്ടുന്നതിലൂടെ തടയാം. [94] എന്നിരുന്നാലും, HTLV-1 വൈറസ് മുലപ്പാലിലൂടെ പകരുന്നതിനാൽ, മുതിർന്നവരുടെ ടി-സെൽ ലുക്കീമിയ/ലിംഫോമയുടെ പ്രാഥമിക കാരണം മുലയൂട്ടലാണ്. [95]

സന്താനങ്ങളിൽ ടൈപ്പ് 1 ഡയബറ്റിസ് മെലിറ്റസ് ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത മുലയൂട്ടൽകുറയ്ക്കും. [76] മുലപ്പാൽ കുടിക്കുന്ന കുഞ്ഞുങ്ങൾക്ക് പിന്നീട് ജീവിതത്തിൽ ടൈപ്പ് 2 ഡയബറ്റിസ് മെലിറ്റസ് ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യതയും കുറവാണ്. [75][76] [96]

അമ്മ

മാതൃബന്ധം

മുലയൂട്ടുന്ന സമയത്ത് പുറത്തുവിടുന്ന ഹോർമോണായ ഓക്സിടോസിൻ, ഉത്കണ്ഠയും സമ്മർദ്ദവും കുറയ്ക്കുന്നതിലൂടെ, മാതൃ-ശിശു ബന്ധത്തിലും ഒരു പങ്കുവഹിച്ചേക്കാം. [97]

ഫെർട്ടിലിറ്റി

വിശ്വസനീയമായ ജനന നിയന്ത്രണം നൽകുന്നില്ലെങ്കിലും മുലയൂട്ടൽ സാധാരണയായി ലാക്റ്റേഷണൽ അമെനോറിയയിലൂടെ പ്രത്യുൽപാദന ശേഷിയെ വൈകിപ്പിക്കുന്നു, [98] [99] അണ്ഡോത്പാദനത്തെ അടിച്ചമർത്തുന്നതിലൂടെ ചില സ്ത്രീകൾക്ക് ഗർഭധാരണത്തിലേക്കുള്ള തിരിച്ചുവരവ് മുലയൂട്ടൽ വൈകിപ്പിച്ചേക്കാം. മുലയൂട്ടൽ കാലയളവ് മുഴുവൻ അമ്മമാർക്ക് അണ്ഡോത്പാദനം ഉണ്ടാകില്ല, അല്ലെങ്കിൽ പതിവായി ആർത്തവമുണ്ടാകില്ല. അണ്ഡോത്പാദനം നടക്കാത്ത കാലയളവ് വ്യക്തിഗതമായി വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. ഇത് സ്വാഭാവിക ഗർഭനിരോധന മാർഗ്ഗമായി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. [100]

ഭാരം നിലനിർത്തൽ

പ്രസവശേഷം അമ്മമാർക്ക് ശരീരഭാരം കുറയ്ക്കാൻ മുലയൂട്ടൽ കാരണമാണോ എന്ന് വ്യക്തമല്ല. [98][101] [102] [103] ശരീരഭാരം കുറയ്ക്കാൻ ഇത് സഹായിക്കുമെന്ന് നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഹെൽത്ത് പറയുന്നു. [104]

വിട്ടുമാറാത്ത അവസ്ഥകൾ

മുലയൂട്ടുന്ന അമ്മമാരിൽ ടൈപ്പ് 2 പ്രമേഹം വരാനുള്ള സാധ്യത കുറവാണ്. [105] മുലയൂട്ടലിന്റെ ദൈർഘ്യം ഹൈപ്പർടെൻഷൻ സാധ്യത കുറയ്ക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [103]

മുലയൂട്ടുന്ന സ്ത്രീകൾക്ക്, ദീർഘകാല ആരോഗ്യ ആനുകൂല്യങ്ങളിൽ സ്തനാർബുദം, അണ്ഡാശയ അർബുദം, എൻഡോമെട്രിയൽ കാൻസർ എന്നിവയ്ക്കുള്ള സാധ്യത കുറയ്ക്കുന്നു. [98][106] അമേരിക്കൻ ഹാർട്ട് അസോസിയേഷന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ, മുലയൂട്ടൽ അമ്മയുടെ ഹൃദ്രോഗം, സ്ട്രോക്ക് എന്നിവയുടെ സാധ്യത കുറയ്ക്കുന്നു. [107]

വ്യാപനം

ജീവിതത്തിന്റെ ആദ്യ ആറുമാസം മുലപ്പാൽ മാത്രം നൽകുന്ന കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ ശതമാനം. 2004 മുതൽ 2011 വരെയുള്ള ഡാറ്റ. [108]

2008-ൽ ജനിച്ചത് മുതൽ മാസംതോറും മുലയൂട്ടുന്ന യുഎസ് ശിശുക്കളുടെ ശതമാനം.
ഡോട്ട് ലൈൻ: എക്സ്ക്ലൂസീവ് ബ്രെസ്റ്റ് ഫീഡിംഗ്
ഡാഷ്ഡ് ലൈൻ ഏതെങ്കിലും മുലയൂട്ടൽ
* ജനിച്ച് 7 ദിവസത്തിന് ശേഷം കണക്കാക്കുന്നു

ആഗോളതലത്തിൽ, ഏകദേശം 38% കുഞ്ഞുങ്ങളും അവരുടെ ജീവിതത്തിന്റെ ആദ്യ ആറുമാസങ്ങളിൽ മുലപ്പാൽ മാത്രം കുടിക്കുന്നു. [3] യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ, മുലയൂട്ടാൻ തുടങ്ങുന്ന സ്ത്രീകളുടെ നിരക്ക് 2009-ൽ 76% ആയിരുന്നു, 2015-ൽ ഇത് 83% ആയി വർദ്ധിച്ചു. [109] വെളുത്ത, ഹിസ്പാനിക് അമേരിക്കൻ സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച് ആഫ്രിക്കൻ-അമേരിക്കൻ സ്ത്രീകൾക്ക് മുലയൂട്ടൽ നിരക്ക് സ്ഥിരമായി കുറവാണ്. 2014-ൽ, ആഫ്രിക്കൻ-അമേരിക്കൻ സ്ത്രീകളിൽ 58.1% പ്രസവാനന്തര കാലഘട്ടത്തിൽ മുലയൂട്ടുന്നു, ഇത് വെളുത്ത സ്ത്രീകളിൽ 77.7% ഉം ഹിസ്പാനിക് സ്ത്രീകളിൽ 80.6% ഉം ആയിരുന്നു. [110]

ചൈനയുടെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ മുലയൂട്ടൽ നിരക്ക് ഗണ്യമായി വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [111]

യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിലെ നിരക്ക് 2015-ൽ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും താഴ്ന്ന നിരക്കായിരുന്നു, ഒരു വർഷത്തിൽ 0.5% അമ്മമാർ മാത്രമേ ഇപ്പോഴും മുലയൂട്ടുന്നുള്ളൂ, ജർമ്മനിയിൽ 23% അങ്ങനെ ചെയ്യുന്നു, ബ്രസീലിൽ 56%, സെനഗലിൽ 99%.

ഓസ്‌ട്രേലിയയിൽ, 2004-ൽ ജനിച്ച കുട്ടികളിൽ, 90% ത്തിലധികം പേരും തുടക്കത്തിൽ മുലപ്പാൽ നൽകിയിരുന്നു. [112] കാനഡയിൽ 2005-06 കാലഘട്ടത്തിൽ 50%-ത്തിലധികം പേർ ജനിച്ച കുട്ടികൾക്കായി, മുലപ്പാൽ മാത്രം നൽകി, 15%-ത്തിലധികം പേർക്ക് 3 മാസം പ്രായമാകുമ്പോൾ മുലപ്പാലും മറ്റ് ദ്രാവകങ്ങളും ലഭിച്ചു. [113]

അവലംബം

1. "Breastfeeding and Breast Milk: Condition Information". National Institute of Child Health and Human Development. National Institutes of Health (NIH), U.S. Department of Health and Human Services. 19 December 2013. Archived from the original on 27 July 2015. Retrieved 27 July 2015.
2. "Infant and young child feeding Fact sheet N°342". WHO. February 2014. Archived from the original on 8 February 2015. Retrieved 8 February 2015.
3. "Infant and young child feeding Fact sheet N°342". World Health Organization (WHO). 9 June 2021. Archived from the original on 8 February 2015. Retrieved 8 February 2015.
4. "Breastfeeding and the use of human milk". Pediatrics. 129 (3): e827 – e841. March 2012. doi:10.1542/peds.2011-3552. PMID 22371471. Archived from the original on 5 August 2015.
5. "Optimal duration of exclusive breastfeeding". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2012 (8): CD003517. August 2012. doi:10.1002/14651858.CD003517.pub2. PMC 7154583. PMID 22895934.
6. "Breastfeeding".
7. "A summary of the Agency for Healthcare Research and Quality's evidence report on breastfeeding in developed countries". Breastfeeding Medicine. 4 (Suppl 1): S17 – S30. October 2009. doi:10.1089/bfm.2009.0050. PMID 19827919.
8. "Breastfeeding in the 21st century: epidemiology, mechanisms, and lifelong effect". Lancet. 387 (10017): 475–490. January 2016. doi:10.1016/s0140-6736(15)01024-7. PMID 26869575. {{cite journal}}: Invalid |display-authors=6 (help)
9. Eglash A, Leeper K (2020). The Little Green Book of Breastfeeding Management for Physicians & Other Healthcare Providers (7 ed.). Madison, WI: The Institute for the Advancement of Breastfeeding and Lactation Education. ISBN 978-0-9987789-0-7.
10. Lawrence RA, Lawrence RM (1 January 2011). Breastfeeding: A Guide for the Medical Profession. Elsevier Health Sciences. pp. 227–228. ISBN 978-1-4377-0788-5.
11. "Breastfeeding and the use of human milk. American Academy of Pediatrics. Work Group on Breastfeeding". Pediatrics. 100 (6): 1035–1039. December 1997. doi:10.1542/peds.100.6.1035. PMID 9411381. Archived from the original on 23 October 2012.
12. "What are the benefits of breastfeeding?". 14 April 2014. Archived from the original on 10 August 2015. Retrieved 27 July 2015.
13. "What is weaning and how do I do it?". 19 December 2013. Archived from the original on 8 July 2015. Retrieved 27 July 2015.
14. "ABM clinical protocol #4: Mastitis, revised March 2014". Breastfeeding Medicine. 9 (5): 239–243. June 2014. doi:10.1089/bfm.2014.9984. PMC 4048576. PMID 24911394.
15. "ABM Clinical Protocol #20: Engorgement, Revised 2016". Breastfeeding Medicine. 11 (4): 159–163. May 2016. doi:10.1089/bfm.2016.29008.pjb. PMC 4860650. PMID 27070206.
16. "Agencies encourage women to continue to breastfeed during the COVID-19 pandemic". World Health Organization. Retrieved 8 March 2021.
17. "Breastfeeding and alcohol". NHS Choices. NHS. 21 December 2017. Archived from the original on 1 August 2016.
18. "Breastfeeding and diet". NHS Choices. NHS. 26 March 2018. Archived from the original on 7 August 2016.
19. "Tobacco Use | Breastfeeding | CDC". www.cdc.gov. 21 March 2018. Archived from the original on 9 August 2016. Retrieved 4 August 2016.
20. "ABM Clinical Protocol #9: Use of Galactogogues in Initiating or Augmenting Maternal Milk Production, Second Revision 2018". Breastfeeding Medicine. 13 (5): 307–314. June 2018. doi:10.1089/bfm.2018.29092.wjb. PMID 29902083.
21. "The Role of Placental Hormones in Mediating Maternal Adaptations to Support Pregnancy and Lactation". Frontiers in Physiology. 9: 1091. 2018. doi:10.3389/fphys.2018.01091. PMC 6108594. PMID 30174608.
22. Hale TW, Hartmann PE, Czank C, Henderson J, Kent JC, Lai CT (2007). Hale & Hartmann's textbook of human lactation (1 ed.). Amarillo, TX: Hale Pub. pp. 89–111. ISBN 978-0-9772268-9-4. OCLC 233970853.
23. Lawrence RA, Lawrence RM (2016). Breastfeeding : a guide for the medical profession (8 ed.). Philadelphia, PA. ISBN 978-0-323-39420-8. OCLC 921886130.
24. "Physiological changes in the skin during pregnancy". Clinics in Dermatology. Dermatologic Diseases and Problems of Women Throughout the Life Cycle. 15 (1): 35–43. January 1997. doi:10.1016/S0738-081X(96)00108-3. PMID 9034654.
25. Simpson KR, Creehan PS (2014). Perinatal nursing (4 ed.). Philadelphia: Obstetric, and Neonatal Nurses Association of Women's Health. ISBN 978-1-4698-8109-6. OCLC 864058193.
26. Zheng T (2020). Comprehensive Handbook: Obstetrics & Gynecology. Paradise Valley, AZ: Phoenix Medical Press. OCLC 1249555693.
27. "Recognizing and treating delayed or failed lactogenesis II". Journal of Midwifery & Women's Health. 52 (6): 588–594. 2007. doi:10.1016/j.jmwh.2007.05.005. PMID 17983996.
28. "Colostrum, Foremilk and Hindmilk". www.drpaul.com. Archived from the original on 3 July 2017. Retrieved 24 July 2017.
29. "Mothers and Children Benefit from Breastfeeding". Womenshealth.gov. 27 February 2009. Archived from the original on 16 March 2009.
30. "Is maternal opioid use hazardous to breast-fed infants?". Clinical Toxicology. 50 (1): 1–14. January 2012. doi:10.3109/15563650.2011.635147. PMID 22148986.
31. "Prevention of Rickets and Vitamin D Deficiency in Infants, Children, and Adolescents" (PDF). American Academy of Pediatrics. Retrieved 17 May 2021.
32. "VItamin D supplementation in infants, children, and adolescents". American Family Physician. 81 (6): 745–748. March 2010. PMID 20229973.
33. CDC (2 July 2021). "Vitamin D is needed to support healthy bone development". Centers for Disease Control and Prevention (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 10 November 2021.
34. "Vitamin D Supplementation – Breastfeeding". CDC. 20 October 2009. Retrieved 15 January 2018.
35. Canadian Paediatric Society. "Vitamin D". Caring for Kids. Archived from the original on 2018-01-15. Retrieved 15 January 2018.
36. "Vitamins for children - NHS.UK". NHS Choices Home Page. 21 December 2017. Retrieved 15 January 2018.
37. "Vitamin D supplementation for term breastfed infants to prevent vitamin D deficiency and improve bone health". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2020 (12): CD013046. December 2020. doi:10.1002/14651858.CD013046.pub2. PMC 8812278. PMID 33305822.
38. CDC (2 September 2021). "Do infants get enough iron from breast milk?". Centers for Disease Control and Prevention (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 10 November 2021.
39. "Changes in immunomodulatory constituents of human milk in response to active infection in the nursing infant". Pediatric Research. 71 (2): 220–225. February 2012. doi:10.1038/pr.2011.34. PMID 22258136.
40. "Maternal Circulating Vitamin Status and Colostrum Vitamin Composition in Healthy Lactating Women-A Systematic Approach". Nutrients. 10 (6): E687. May 2018. doi:10.3390/nu10060687. PMC 6024806. PMID 29843443.
41. "What is colostrum? How does it benefit my baby?". La Leche League. Archived from the original on 27 November 2015. Retrieved 28 November 2015.
42. "Breastfeeding". Archived from the original on 20 February 2016.
43. Protecting, promoting and supporting Breastfeeding in facilities providing maternity and newborn services (PDF). 2018. Archived from the original (PDF) on 17 April 2018. Retrieved 16 September 2019.
44. "ABM Clinical Protocol #5: Peripartum breastfeeding management for the healthy mother and infant at term, revision 2013". Breastfeeding Medicine. 8 (6): 469–473. December 2013. doi:10.1089/bfm.2013.9979. PMC 3868283. PMID 24320091.
45. "Breast Crawl". The Mother and Child Health and Education Trust. Archived from the original on 23 March 2018. Retrieved 22 March 2018.
46. "Early skin-to-skin contact for mothers and their healthy newborn infants". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2016 (11): CD003519. November 2016. doi:10.1002/14651858.CD003519.pub4. PMC 6464366. PMID 27885658.
47. "The Baby Friendly Initiative". Archived from the original on 6 May 2013.
48. "Breastfeeding and the use of human milk". Pediatrics. 115 (2): 496–506. February 2005. doi:10.1542/peds.2004-2491. PMID 15687461.
49. "ABM Clinical Protocol #16: Breastfeeding the Hypotonic Infant, Revision 2016". Breastfeeding Medicine. 11 (6): 271–276. August 2016. doi:10.1089/bfm.2016.29014.jat. PMID 27314160.
50. "ABM Clinical Protocol #10: Breastfeeding the Late Preterm (34–36 6/7 Weeks of Gestation) and Early Term Infants (37–38 6/7 Weeks of Gestation), Second Revision 2016". Breastfeeding Medicine. 11 (10): 494–500. December 2016. doi:10.1089/bfm.2016.29031.egb. PMID 27830934.
51. "ABM Clinical Protocol #10: Breastfeeding the Late Preterm (34–36 6/7 Weeks of Gestation) and Early Term Infants (37–38 6/7 Weeks of Gestation), Second Revision 2016". Breastfeeding Medicine. 11 (10): 494–500. December 2016. doi:10.1089/bfm.2016.29031.egb. PMID 27830934.
52. "Breastfeeding Frequency". California Pacific Medical Center. Archived from the original on 28 June 2012.
53. "Neonatal stomach volume and physiology suggest feeding at 1-h intervals". Acta Paediatrica. 102 (8): 773–777. August 2013. doi:10.1111/apa.12291. PMID 23662739.
54. "How do I breastfeed? Skip sharing on social media links". 14 April 2014. Archived from the original on 27 July 2015. Retrieved 27 July 2015.
55. "Breastfeeding: Data: Report Card 2012: Outcome Indicators – DNPAO – CDC". 20 August 2018. Archived from the original on 7 July 2017.
56. "Nutrition for Healthy Term Infants: Recommendations from Birth to Six Months". A joint statement of Health Canada, Canadian Paediatric Society, Dietitians of Canada, and Breastfeeding Committee for Canada. Health Canada. 18 August 2015. Archived from the original on 23 December 2016. Retrieved 31 January 2017.
57. "Breastfeeding". Australian Government. 27 May 2014. Archived from the original on 8 February 2015. Retrieved 8 February 2015.
58. "Why breastfeed? | National Health Service". 21 December 2017. Archived from the original on 1 August 2013.
59. "Breastfeeding: Promotion & Support". CDC. 2 August 2011. Archived from the original on 29 July 2017.
60. "Protection, promotion and support of breastfeeding in Europe: a blueprint for action" (PDF). Unit for Health Services Research and International Health. 2008. Archived from the original (PDF) on 11 June 2014. Retrieved 15 February 2015.
61. "Protection, promotion and support of breast-feeding in Europe: progress from 2002 to 2007". Public Health Nutrition. 13 (6): 751–759. June 2010. doi:10.1017/S1368980009991844. PMID 19860992. {{cite journal}}: Invalid |display-authors=6 (help)
62. "Early additional food and fluids for healthy breastfed full-term infants". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2016 (8): CD006462. August 2016. doi:10.1002/14651858.CD006462.pub4. PMC 8588276. PMID 27574798.
63. "Breastfeeding, Family Physicians Supporting (Position Paper)". American Academy of Family Physicians (AAFP) (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 1 November 2021.
64. "ACOG Committee Opinion No. 756: Optimizing Support for Breastfeeding as Part of Obstetric Practice". Obstetrics and Gynecology. 132 (4): e187 – e196. October 2018. doi:10.1097/AOG.0000000000002890. PMID 30247365.
65. "Donor Human Milk for the High-Risk Infant: Preparation, Safety, and Usage Options in the United States". Pediatrics. 139 (1): e20163440. January 2017. doi:10.1542/peds.2016-3440. PMID 27994111.
66. World Health Organization. (2003). Global strategy for infant and young child feeding (PDF). Geneva, Switzerland: World Health Organization and UNICEF. ISBN 978-92-4-156221-8. Archived from the original (PDF) on 24 September 2009. Retrieved 20 September 2009.
67. "Breastfeeding: Data: Report Card" (PDF). Center for Disease Control and Prevention. Archived from the original (PDF) on 4 January 2016. Retrieved 5 November 2015.
68. "Infant and toddler health". Mayo Clinic. Archived from the original on 2 May 2016. Retrieved 12 May 2016.
69. Healthwise Staff. "Breast-feeding: Learning how to nurse". Archived from the original on 21 March 2012. Retrieved 17 June 2009.
70. "Positions and Tips for Making Breastfeeding Work". BabyCenter.com. Archived from the original on 27 October 2014. Retrieved 27 October 2014.
71. "Up to what age can a baby stay well nourished by just being breastfed?". WHO. July 2013. Archived from the original on 8 February 2015. Retrieved 7 February 2015.
72. "Breastfeeding and maternal and infant health outcomes in developed countries". Evidence Report/Technology Assessment (153): 1–186. April 2007. PMC 4781366. PMID 17764214. {{cite journal}}: Invalid |display-authors=6 (help)
73. "Breastfeeding Saves Money on Health Care Costs". Breastfeeding Magazine. 4 August 2017. Archived from the original on 2023-01-07. Retrieved May 20, 2022.
74. "Early skin-to-skin contact for mothers and their healthy newborn infants". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2016 (11): CD003519. November 2016. doi:10.1002/14651858.CD003519.pub4. PMC 3979156. PMID 27885658.
75. Horta BL, Bahl R, Martines JC, Victora CG (2007). Evidence on the long-term effects of breastfeeding: systematic reviews and meta-analyses (PDF). Geneva, Switzerland: World Health Organization. ISBN 978-92-4-159523-0. Archived from the original (PDF) on 29 December 2009. Retrieved 5 April 2010.
76. Ip S, Chung M, Raman G, Chew P, Magula N, DeVine D, Trikalinos T, Lau J (April 2007). Breastfeeding and maternal and infant health outcomes in developed countries. Agency for Healthcare Research and Quality (US). pp. 1–186. ISBN 978-1-58763-242-6. PMC 4781366. PMID 17764214. {{cite book}}: |work= ignored (help)
77. "Breastfeeding and reduced risk of sudden infant death syndrome: a meta-analysis". Pediatrics. 128 (1): 103–110. July 2011. doi:10.1542/peds.2010-3000. PMID 21669892.
78. "Breastfeeding: Hints to Help You Get Off to a Good Start". familydoctor.org. American Academy of Family Physicians. 1 September 2000. Retrieved 25 November 2018.
79. "Breastfeeding and trajectories of children's cognitive development". Developmental Science. 17 (3): 452–461. May 2014. doi:10.1111/desc.12136. PMC 3997588. PMID 24410811.
80. "Breastfeeding Is an Investment in Health, Not Just a Lifestyle Decision". CDC. 23 August 2021. Retrieved 11 January 2022.
81. Ministry of Health Health Promotion Council. "Guideline for Management of Child Screening in Primary Care Settings and Outpatient Clinics in the Kingdom of Bahrain" (PDF). Kingdom of Bahrain Ministry of Health Health Promotion Council. Archived from the original (PDF) on 23 February 2015. Retrieved 23 February 2015.
82. "Nutritional and biochemical properties of human milk, Part I: General aspects, proteins, and carbohydrates". Clinics in Perinatology. 26 (2): 307–333. June 1999. doi:10.1016/S0095-5108(18)30055-1. PMID 10394490.
83. "Nutritional and biochemical properties of human milk: II. Lipids, micronutrients, and bioactive factors". Clinics in Perinatology. 26 (2): 335–359. June 1999. doi:10.1016/S0095-5108(18)30056-3. PMID 10394491.
84. "Human milk: Defense against infection". Progress in Clinical and Biological Research. 61: 147–159. 1981. PMID 6798576.
85. "Transfer of antibody via mother's milk". Vaccine. 21 (24): 3374–3376. July 2003. doi:10.1016/S0264-410X(03)00336-0. PMID 12850343.
86. "Breastfeeding, the immune response, and long-term health". The Journal of the American Osteopathic Association. 106 (4): 203–207. April 2006. PMID 16627775.
87. "Intestinal absorption of IgA in the newborn". Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition. 2 (2): 248–251. May 1983. doi:10.1097/00005176-198305000-00006. PMID 6875749.
88. "The ontogeny of serum IgA in the newborn". Pediatric Allergy and Immunology. 2 (2): 72–75. 1991. doi:10.1111/j.1399-3038.1991.tb00185.x.
89. "The transfer of drugs and therapeutics into human breast milk: an update on selected topics". Pediatrics. 132 (3): e796 – e809. September 2013. doi:10.1542/peds.2013-1985. PMID 23979084.
90. WHO "Strategic directions for improving the health and development of children and adolescents", WHO/FCH/CAH/02.21, Geneva: Department of Child and Adolescent Health and Development, World Health Organization.
91. "Breast-feeding and childhood obesity – a systematic review". International Journal of Obesity and Related Metabolic Disorders. 28 (10): 1247–1256. October 2004. doi:10.1038/sj.ijo.0802758. PMID 15314625.
92. "Early childhood healthy and obese weight status: potentially protective benefits of breastfeeding and delaying solid foods". Maternal and Child Health Journal. 18 (5): 1224–1232. July 2014. doi:10.1007/s10995-013-1357-z. PMID 24057991.
93. "Effects of early nutritional interventions on the development of atopic disease in infants and children: the role of maternal dietary restriction, breastfeeding, timing of introduction of complementary foods, and hydrolyzed formulas". Pediatrics. 121 (1): 183–191. January 2008. doi:10.1542/peds.2007-3022. PMID 18166574.
94. "Breastfeeding and Childhood Leukemia Incidence: A Meta-analysis and Systematic Review". JAMA Pediatrics. 169 (6): e151025. June 2015. doi:10.1001/jamapediatrics.2015.1025. PMID 26030516.
95. "Human T-Cell Lymphotropic Virus Type 1 and associated diseases in Latin America". Tropical Medicine & International Health. 24 (8): 934–953. August 2019. doi:10.1111/tmi.13278. PMID 31183938.
96. "Does breastfeeding influence risk of type 2 diabetes in later life? A quantitative analysis of published evidence". The American Journal of Clinical Nutrition. 84 (5): 1043–1054. November 2006. doi:10.1093/ajcn/84.5.1043. PMID 17093156.
97. "Beyond labor: the role of natural and synthetic oxytocin in the transition to motherhood". Journal of Midwifery & Women's Health. 59 (1): 35–42: quiz 108. 2014. doi:10.1111/jmwh.12101. PMC 3947469. PMID 24472136.
98. "Breastfeeding and maternal health outcomes: a systematic review and meta-analysis". Acta Paediatrica. 104 (467): 96–113. December 2015. doi:10.1111/apa.13102. PMC 4670483. PMID 26172878. {{cite journal}}: Invalid |display-authors=6 (help)
99. "Optimal duration of exclusive breastfeeding". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2012 (8): CD003517. August 2012. doi:10.1002/14651858.CD003517.pub2. PMC 7154583. PMID 22895934.
100. Price C, Robinson S (2004). Birth. Pan Macmillan Australia. ISBN 978-1-74334-890-1.
101. "Breast-feeding and postpartum weight retention: a systematic review and meta-analysis". Public Health Nutrition. 18 (18): 3308–3316. December 2015. doi:10.1017/S1368980015000828. PMID 25895506.
102. "The relationship between breastfeeding and postpartum weight change – a systematic review and critical evaluation". International Journal of Obesity. 38 (4): 577–590. April 2014. doi:10.1038/ijo.2013.132. PMID 23892523.
103. "Breastfeeding Programs and Policies, Breastfeeding Uptake, and Maternal Health Outcomes in Developed Countries". AHRQ Publication. 18 July 2018. doi:10.23970/ahrqepccer210. No. 18-EHC014-EF.
104. "Making the decision to breastfeed | womenshealth.gov". womenshealth.gov (in ഇംഗ്ലീഷ്). 23 January 2017. Retrieved 2 December 2017.
105. "Breastfeeding and the maternal risk of type 2 diabetes: a systematic review and dose-response meta-analysis of cohort studies". Nutrition, Metabolism, and Cardiovascular Diseases. 24 (2): 107–115. February 2014. doi:10.1016/j.numecd.2013.10.028. PMID 24439841.
106. Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer (July 2002). "Breast cancer and breastfeeding: collaborative reanalysis of individual data from 47 epidemiological studies in 30 countries, including 50302 women with breast cancer and 96973 women without the disease". Lancet. 360 (9328): 187–195. doi:10.1016/S0140-6736(02)09454-0. PMID 12133652.
107. "Breastfeeding reduces mothers' cardiovascular disease risk". ScienceDaily (in ഇംഗ്ലീഷ്).
108. "Infants exclusively breastfed for the first six months of life (%)". World Health Organization. Archived from the original on 26 March 2016. Retrieved 27 July 2015.
109. "Results: Breastfeeding Rates" (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). 1 August 2018. Retrieved 9 December 2018. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
110. "Infant-feeding practices among African American women: social-ecological analysis and implications for practice". Journal of Transcultural Nursing. 26 (3): 219–226. May 2015. doi:10.1177/1043659614526244. PMID 24810518.
111. "Breastfeeding in China: a review". International Breastfeeding Journal. 4 (1): 6. June 2009. doi:10.1186/1746-4358-4-6. PMC 2706212. PMID 19531253.
112. "Australia – Breastfeeding rates for children born in 2004". Archived from the original on 3 June 2016.
113. "A Comparison of Breastfeeding Rates by Country • KellyMom.com". KellyMom.com (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). 14 May 2012. Archived from the original on 2 May 2016. Retrieved 4 May 2016.