Ellis Owen

Ellis Owen
Ganwyd	31 Mawrth 1789  Eifionydd
Bu farw	27 Ionawr 1868
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	bardd

Hynafiaethydd, awdur, beirniad llenyddol a bardd o Gymru oedd Ellis Owen, a adwaenir fel rheol fel Ellis Owen, Cefnymeysydd (31 Mawrth 1789 - 27 Ionawr 1868).[1]

Bywgraffiad

Ganed ef ar fferm 'Cefn-y-meysydd Isaf', ym mhlwyf Ynyscynhaearn yn Eifionydd ac addysgwyd ef mewn ysgol yn yr eglwys ym Mhenmorfa, gyda David Owen (Dewi Wyn o Eifion) yn gyd-ddisgybl; yna aeth i ysgol yn yr Amwythig i ddysgu Saesneg. Treuliodd ei oes yn hen lanc, adref gyda'i fam a'i chwiorydd, yn ffermio 'Cefn-y-meysydd Isaf' ac fe'i claddwyd ger drws Eglwys Ynyscynhaearn, Pentrefelin ger Cricieth.

Fel llawer o bobl dysgedig ei oes, gweithiai oddi fewn ei gymuned, a bu'n warden yr eglwys leol, yn arolygydd 'pwysau a mesur' dros y sir, yn llywydd ac yn ysgrifennydd ysgolion Sul Methodistiaid Calfinaidd Llŷn ac Eifionydd ac yn ysgrifennydd Cymdeithas y Beiblau yn Nhremadog.

Bardd a hanesydd

Delwedd:Bedd y bardd Ellis Owen, Cefnymeysydd yn Eglwys Cynhaearn, Pentrefelin ger Cricieth, Gwynedd. 02.JPG		Delwedd:Bedd y bardd Ellis Owen, Cefnymeysydd yn Eglwys Cynhaearn, Pentrefelin ger Cricieth, Gwynedd. 01.JPG
Bedd Ellis Owen yn Eglwys Cynhaearn

Roedd ganddo ddiddordeb mawr mewn hanes leol, ac ysgrifennodd lawer o erthyglau ar y pwnc mewn amryw o gyfnodolion rheolaidd hefyd e.e. Seren Gomer, Y Drysorfa, Y Gwladgarwr, a'r Brython. Yn 1846 sefydlodd 'Gymdeithas Lenyddol Eifionydd' yng Nghefn-y-meysydd; bu beirdd fel Eben Fardd, Dewi Wyn a Morris Williams (Nicander) yn ymwneud a'r gymdeithas hon am gyfnod o tua 12 mlynedd.

Cyhoeddwyd ei farddoniaeth a'i ysgrifau o dan y teitl Cell Meudwy yn Nhremadog yn 1877.

Llyfryddiaeth

• Y Gestiana, Tremadog, 1892, 71-4
• Cell Meudwy, sef Gweithiau Barddonol a Rhyddieithol (Cefnymeusydd), 1877 (cofiant), 1-34

Enwogion Sir Gaernarfon, 1922, 268-9

• Cymru (O.M.E.), xxvi, 29-33
• Eminent Welshmen: a short biographical dictionary of Welshmen ... from the earliest times to the present, 1908
• Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru, ii, 333
• Llawysgrifau Llyfrgell Genedlaethol Cymru 998-1024, 2710, 3292, 3423, 4452, 4857, 6041.

Cyfeiriadau

1. Gofal! Mae'r Bywgraffiadur ar-lein yn rhoi 31 Ionawr fel diwrnod ei farw; fel y gwelir o'r ddelwedd uchod, ar y27fed y bu farw.

Comin Wikimedia

Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Ellis Owen