|
Ilesia de Santa María la Mayor d'Alcanyiz
A ilesia de Santa María la Mayor d'Alcanyiz ye una ilesia d'estilo gotico-barroco construyida en os sieglo XIII-sieglo XVIII que se troba en Alcanyiz (Baixo Aragón, Aragón).[1]. Estió colechiata dende 1407 dica 1851 por lo que a vegadas ye conoixida como colechiata de Santa María la Mayor d'Alcanyiz. Ye Bien d'Intrés Cultural, con a categoría de molimento, dende 1988.[2] O templo gotico D'ista obra —reyalizada en a suya mayor parti en o sieglo XIII— se conserva a suya gran torre campanal y atras restas fragmentarias que permiten, amás d'os testimonios documentals, fer una reconstrucción ideyal d'ista. Ista ilesia tenió tres naus –a central de mayor altaria y amplaria que as laterals-, cabecera poligonal y deambulatorio con capiellas radials. O 13 de mayo de 1407 fue beneficiada con o títol de colechial, por bula de Benedet XIII, o Papa Luna. A grandiosidat d'a torre, una d'as mas notables de l'antiga Corona d'Aragón, s'asocia con o deseyo d'a ciudat, alavez villa, d'erechir un simbolo d'o poder municipal debant d'o senyorial representau por o gran castiello calatravo. Tenió una marcada plurifuncionalidat: civico-relichiosa, por o suyo carácter de torre campanal, y esfensiva, en concebir-se como refuchio. D'extraordinaria polideza son os suyos filadez finestrals, as suyas gargolas y a vista d'a ciudat que puet alufrar-se dende o terrau que la corona. A capiella d'a SolitutSe construyió pa acullir as imachens d'a Virchen d'a Solitut y o Santo Cristo que, seguntes a tradición, trayió un pelegrín ta Alcanyiz, en o sieglo XVI. Bendecida en 1732, se conservó cuan es decidió espaldar o templo gotico tres anyos dimpués. Se prochectó como una capiella adosada a la cabecera d'o templo gotico, como obra unitaria y independient. Se redecoró en zaguerías d'o sieglo XVIII, con un gran baldaquín y con un treballo basau en a utilización d'estuco que amagó as pinturas orichinals. O suyo programa iconografico tien como tema basico a pasión, a dolor y a solitut debant d'a muerte de Cristo. O templo barrocoA demolición d'o templo gotico y a construcción d'a gran obra barroca d'o sieglo XVIII -prencipiada en 1736 y rematada cuantas decadas dimpués- estió condicionada por o estau de deterioración de l'edificio medieval; l'anglucia por tener un templo de mayor capacidat; a "reorientación" de l'edificio enta o centro civico d'a ciudat; y, mas que mas, o deseyo de contar con un templo d'alcuerdo con o gusto u a "moda" d'o momento, o principal paradigma d'o cual yera a basilica d'o Pilar de Zaragoza. Por iste motivo l'arquitecto que lo disenyó estió Domingo de Yarza, un d'os responsables d'a obra zaragozana, acceptando-se o modelo caracterizau por dos elementos: a concepción d'espacio unico asociada a la ideya d'ilesia salón u Hallenkirche (chenerada por a igualtat en l'altaria d'as naus) y o emplego d'o doble pilar, tamién dito "suporte pilarista". A portalada prencipalPortalada feita con forma absidial u d'exedra, emmarcada por un gran arco de meyo punto que la conecta con l'ambito artistico d'o norte peninsular. Connexión que se chustifica por o gran protagonismo que tenió en a execución d'ista obra o mayestro pedrero y escultor guipuzcuano Juan Bengoechea Ameztoy. Presenta una clara composición piramidal, con ritmo ascendent, enfatizau por os elementos curvos d'o cuerpo central. Ye concebida como portalada-retablo, estructurada en tres pisos u cuerpos. En o primer cuerpo se troban as imachens de sant Pero y sant Pavlo; en o segundo, cuatre arcánchels flanqueyan a o gran grupo escultorico de santa María; y en o superior se localizan as feguras de sant Tomás d'Aquino, a la ezquierda, y sant Vicent Ferrer, a la dreita. Sobre a puerta s'esculpió o escudo d'o capítol d'a colechial, con as canyas alusivas a Alcanyiz y con as armas d'o Papa Luna. Ista obra habió d'haber-se rematau en 1779. O retablo mayorObra d'o escultor alcanyizano Tomás Llovet, director mientres cuantas decadas de l'Academia d'Artes Polidas de Sant Lois de Zaragoza y fegura fundamental d'a escultura aragonesa d'a primera metat d'o sieglo XIX. Iste retablo –reyalizau entre 1798 y 1801– no conserva denguna d'as suyas esculturas de volumen y os suyos relieus fuoron reconstruyius dimpués d'a Guerra civil. O suyo gran espacio central ye ocupau integrament por un baixorrelieu alusivo a l'Asumpción d'a Virchen. Y en o suyo cuerpo superior —deseparau por un gran entablamento y enfatizau por un frontón triangular- se veye a imachen d'a Trinidat. Pinturas Iste templo conserva valuosas obras pictoricas. Entre ellas destaca un intresant conchunto de pintura gotica atribuyiu a o taller de Domingo Ram -un d'os pintors mas importants d'Aragón de zaguerías d'o sieglo XV- y distribuyiu entre una predela con cuantas escenas y una polida imachen de santa María Malena. Tamién tien un notable intrés un segundo grupo de tablas, en iste caso renaixentistas, datadas en as dos primeras decadas d'o sieglo XVI y atribuyidas a o mayestro d'Alcanyiz, en zaguerías identificau con o leridano Blai Guiu.[3] Forman iste conchunto seis tablas, en as que se representan a os santos Cosme y Damián, santa Catalina de Siena y santa Polonia, sant Cheronimo, una Epifanía, sant Blas y sant Pero. Todas ellas pueden contemplar-se en a sagristía d'o templo. Mayestros de capiellaTa más detalles, veyer l'articlo lista de mayestros de capiella d'a ilesia de Santa María la Mayor d'Alcanyizveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].
Os mayestros de capiella conoixius de Sant María la Mayo d'Alcanyiz son:
Bibliografía
Referencias
Se veiga tamiénVinclos externos
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
