Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
O suyo nombre en latín, februarius[2], fa referencia a que yera un mes adedicato a las februa, unas fiestas de purificación a on se feban sacrificios a los muertos; d'o nombre d'ixas fiestas en deriva o nombre d'o dios Februus d'a mitolochía romana, dios que yera tamién relacionato con ixas actividaz purificativas. Mesmo que o mes de chinero, o mes de febrero no existiba en o primitivo calandario romano, y l'adhibiron, seguntes se diz, cuan en o sieglo VIII aC o rei Numa Pompilio fació a suya reforma d'o calandario, transformando-lo d'un calandario de base lunar en un calandario de base solar.
Les Très Riches Heures du duc de Berry, febrero
En ixas envueltas teneba ya 28 días, pero cuan Chulio César establió o dito calandario chuliano, pasó a tener-ne 29 (y 30 en os anyos bisiestos), estando tamién o zaguer mes de l'anyo, que en ixas envueltas prencipiaba en marzo.
En a reforma que fació César Augusto d'o calandario chuliano o mes de febrero perdió un día, pasando asinas a tener a suya configuración actual.
Ditos y Mazadas
Febrer traidor, ba matar a’l pai n’el lenyer y a la mai en el labador.
Febrere siete caras gosa fere, ba matare a’l pai en el lenyere y a la mai en el gallinere.[3]
El sol de febrero ye cabecero, y el de marzo carnicero.[4]
en febrero o garbanzal ni naciu ni por sembrar.[5]
↑(es)José Enrique Gargallo Gil:Los refranes meteorológicos en aragonés, en el marco de la paremiología románica, Alazet n°20, 2008, ISSN 0214-7602, p.11-31